Berriak

PBDE sugar-atzeratzaileei buruzko EFSAren ebaluazio berria

EFSAren CONTAM panelak difenilo-eter polibromatuen (PBDE) arriskuaren ebaluazio berria egin du, eta ondorioztatu du litekeena dela Europako biztanleriaren PBDEekiko egungo esposizio dietetikoak osasun-arazo bat planteatzea. Txostenean ikerketa-beharrak identifikatzen dira, eskura dagoen ebidentzia zientifikoa areagotzeko, arriskuaren ebaluazioa findu ahal izateko. Difenilo eter polibromatuak (PBDE) luze-zabal erabili ziren sugar-atzeratzaile gisa kontsumoko produktu eta produktu elektriko askotan, produktu osoaren pisuaren % 5-30 arteko proportzioetan. PBDE-en berezitasuna da ez direla molekula mailan atxikitzen aplikatzen zaizkion produktuari (eskuarki plastikoak edo zuntzak), eta, beraz, ingurumenean barreiatzen dira. Gainera, PBDE-en kidekoek iraunkortasun handia dute ingurumenean eta biologikoki oso metagarriak dira elikakatean. EFSAren ebaluazioak kideko hauek ditu aztergai: BDE- 28, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

FOODRUS ekitaldia hasten da: elikagaien xahuketa murriztuz!

Horizon 2020ko FOODRUS proiektuaren helburua da Europan tokiko elikagai-sistema erresilienteak eraikitzea eta, horretarako, nekazaritza-elikagaien balio-katean zehar zenbait konponbide zirkular garatzea elikagaien galera eta xahuketa murrizteko. Zeregin hori betetze aldera, Nafarroan funtsezko 3 ekitaldi egiten ditugu gaur eta bihar. Hona hemen horien helburua: Elikagaien xahuketaren aurkako Europako, Estatuko eta eskualdeko estrategiak aurkeztea. Estrategiak gauzatzeko elikagaien balio-kateko aktoreen erronkei buruz kontzientziatzea. FOODRUS proiektuko konponbideei eta eskualdeko nahiz Estatuko beste ekimen batzuei esker, zenbait erronka nola konpondu daitezkeen aurkeztea. Elikagaien xahuketaren eta galeraren arloan Kataluniak (proiektuari atxikitako eskualdea) egindako urratsak aurreratzea, FOODRUS eredua errepikatzeko. Lehenik eta behin, ELIKA eta ARCren laguntzaz, AINek antolatzen duen Espainiako Tailer ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago

Sukar Aftosoaren egoera epidemiologikoa eguneratzea

FAOren Sukar Aftosoa Kontrolatzeko Europako Batzordeak (EuFMD) jakinarazi du sukar aftosoaren (SA) agerraldien kopuruak gora egin duela Iparraldeko Afrikako zenbait herrialdetan eta Aljerian zenbait agerraldi eragin dituen serotipo berri bat (SAT 2) detektatu dutela. EBk jakinarazten du eskualdeko egoera epidemiologikoak birusa Europar Batzordean sarraraz lezakeela eremu geografiko horretatik, agerraldi berriak baieztatu baitira: Tunisian: O/EA-3 serotipoa 2023an egon da. Agerraldi berriak txertaketa masiboa atzeratu zen eremuetan gertatu dira. Arjelian: SAT2/V motako satorra aurkitu dutela jakinarazi da. Marokon, 2023an, ez dira jakinarazi sukar aftosoaren fokuak. Libian: ikertzen ari dira serotipoaren/sator tipoaren fokuak. EBk azpimarratzen du arrisku handia dela Aljerian SAT 2 serotipoa berriki baieztatu ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

RASFF txostena-laburpena, 2023ko 3. lauhilekoa (pentsuak)

2023ko hirugarren lauhilekoan, animalien elikadurari buruzko 79 jakinarazpen egin dira. Horietatik 10 alertak izan dira, 60 informazio-jakinarazpenak eta 9 mugan egin diren ukapenak.   Egindako kontrol motari dagokionez: 34 jakinarazpen enpresetako autokontroletan egin dira; 24 jakinarazpen kontrol ofizialek egin dituzte; 9 jakinarazpen mugako ikuskapen-postuetan; 5 jakinarazpen kontsumitzaileen kexen ondorioz hauteman dira; eta 7, berriz, ikuskapen-programetan.   Arrisku-motaren arabera, detektatutako arrisku gehienak mikrobiologikoak izan dira (% 44), ondoren pestizida-hondakinak (% 9) eta mikotoxinak (% 8).   Produktuen arabera, lehengaiei dagozkie jasotako jakinarazpenen % 66, etxeko animalientzako pentsuei % 15, gehigarri eta aurre-nahasketei % 9 eta pentsu konposatuei % 10.   Jakinarazpenetan zerikusia izan duten produktuei dagokienez, honako lehengai hauek nabarmendu dira: soja-produktuak (9), koltza-produktuak ...

Elika Animalien Elikadura

Irakurri gehiago

EFSAk berriro ebaluatu du artsenikoaren arriskua elikagaietan

EFSAk elikagaietan dagoen artseniko inorganikoaren arriskua ebaluatu du berriro eta ondorioztatu du gizakien osasunarentzako kezkatzeko arriskua dela, ingestio horrek epe luzera kontrako efektuak dituelako, hala nola zenbait minbizi mota. Elikagaietan baimendutako artseniko mailak murriztu ondoren Batzordearen 2023/465 Erregelamenduan (EB), 2023ko martxoaren 3koan, zeinaren bidez aldatu baita 1881/2006 Erregelamendua (EB) elikagai jakin batzuetako gehieneko artseniko edukiari buruzkoa, Europako Batzordeak EFSAri eskatu zion elikagaietako artsenikaoren 2009ko arriskuen ebaluazioa eguneratu zezala artseniko inorganikoaren arriskua ebaluatuta eta aztertutako esposizioaren azken ebaluazioa erabilita (EFSA, 2021). As inorganikoa (iAs) kartzinogeno genotoxiko bat da eta nahikoa ebidentzia zientifiko dago erakusten duena dietaren eta/edo edateko uraren bidezko iAs-en ingestio kronikoak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

2021-2025 aldiko PNCOCAren emaitzen urteko txostena (2022)

Elikakatearen Kontrol Ofizialerako Plan Nazionalaren (PNCOCA) emaitzak biltzen dituen urteko txostena argitaratu da. 2022. urteari dagokion txostenean 625/2017 (EB) Erregelamenduaren esparruan egindako kontrolak daude eta erkidego eta hiri autonomo guztiek egin dituzte, koordinatuta aritzen baitira lanean kontrol ofizialak gauzatzen nahiz txosten hau egiteko beharrezko informazioa transmititzen. Txostena lau atal handitan banatuta dago, PNCOCAko goi-mailako lau helburuen arabera. GOI-MAILAKO 1. HELBURUA: lehen mailako ekoizpenaren kontrolei buruzkoa, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak koordinatua. GOI–MAILAKO 2. HELBURUA: elikadura-establezimenduetako elikaduraren arloko segurtasun-kontrolari buruzkoa, Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak koordinatua. GOI-MAILAKO 3. HELBURUA: kalitatearen eta elikadura-iruzurren kontrolei buruzkoa, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak eta Kontsumo ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

RASFF – ELIKAGAIAK: 2023ko hirugarren lauhilekoaren laburpena

  2023ko hirugarren lauhilekoan elikagaiei buruzko 1485 jakinarazpen izan dira. Horietatik 440 alertak izan dira (%29,5), 552 informazio-jakinarazpenak (%37,5) eta 493 mugan egin diren ukapenak (%33).   Gehien jakinarazi diren kutsadurak:   Elikagai-osagarrietan debekatutako substantziak Etiketan deklaratu gabeko alergenoak Salmonella enteritidis  eta salmonela oilaskoan Produktu desberdinen egoera higieniko txarra Aflatoxinak fruitu lehor desberdinetan, gehien bat kakahuetetan     Jakinarazpen gehien sortarazi dituzten herrialdeak:   1.       Turkia 2.       India 3.       Herbeherak 4.       EEBB 5.       Polonia 6.       Frantzia ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Espainiako atunontzi izoztaileen kontrol ofizialari buruzko auditoretza

Europako Batzordearen Osasunaren eta Elikagaien Segurtasunaren Zuzendaritza Nagusiak txosten bat argitaratu du arrantza‑produktuak ekoiztean eta merkaturatzean elikagaien segurtasunaren kontrol-sistemak ebaluatzeko 2023ko otsailaren 20aren eta martxoaren 14aren artean Espainian eginiko auditoretzari buruz.   Txostenak ondorioztatzen du atuna izozten duten ontziei buruzko kontrol ofizialak egokiak direla, konfiantza ematen dutela, eta EBko arauak oro har betetzen dituztela. Hala ere, badira ahultasunak giza kontsumorako atun izoztuarekin lotuta hartutako arau nazionalak betetzeari dagokionez. Txostenak gomendioak ematen ditu identifikatutako gabeziak zuzentzeko eta indarrean dagoen kontrol-sistema hobetzeko. Honako hauek dira auditoretzaren aurkikuntza nagusiak: Prozedura dokumentatu egokiak daude, langile prestatuak daude eta kontrol ofizialak gauzatzeko eta ez-betetze kasuetan neurriak hartzeko ahalmenak ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Eritritolaren (E 968) berrebaluazioa elikagai-gehigarri gisa

EFSAk duela gutxi argitaratu du elikagai-gehigarri gisa eritritola (E 968) erabiltzearen segurtasunari buruzko irizpen bat eta % 10 polialkohol erantsi baino gehiagoko elikagaien etiketan efektu libragarriei buruzko ohartarazpena jartzeko betebeharretik salbuesteko eskaera bat, 1169/2011 (EB) Erregelamenduan ezarritakoaren arabera.   Eritritola (E 968) baimenduta dago I. taldeko elikagai-gehigarri gisa Europar Batasunean, elikagaien 66 kategoriatan, 1333/2008 (EE) Erregelamenduarekin bat. Gainera, eritritola (E 968) edulkoratzaileen klase funtzionalekoa da eta 4 karbonoko azukre-alkohola denez, 1333/2008 (EE) Erregelamenduan zehatutako poliolen taldean (IV. taldea) dago sartuta.   Eritritola hartziduraren bidez lortzen den poliola da.  Erraz xurgatzen da gizakietan, dosiaren arabera. Neurri txikian, eritronato gisa metaboliza daiteke.  Ondoren, eritritola iraitzi egiten da, ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Listeriaren prebentzioa eta kontrola harakintza-industrian IFS eta QSren gidak

Listeria monocytogenes nonahi agertzen den bakterioa da eta listeriosia eragiten du; gaixotasun hori oso larria izan daiteke, baita hilgarria ere, haurdunentzat, adinekoentzat eta haurrentzat. EBko zoonosiari buruzko One Health 2022 txostenaren arabera, listeriosia izan zen EBn jakinarazitako zoonosietan bosgarrena, 2.738 kasu egon ziren, eta horrek esan nahi du aurreko urtearekin alderatuta % 15,9 igo zela.   Listeria monocytogenes delakoaren prebentzioa eta kontrola, bereziki kontsumitzeko prest dauden produktuetan, funtsezkoak dira gaixotasuna prebenitzeko. Hori dela eta, IFS eta QS erakundeek elkarrekin garatu dute harakintza-industriarako laguntza-gida, enpresei lantegian bertan listeria arriskua ebaluatzen laguntzeko; ebaluazioa ahalik eta zehatzena izateko kontuan izan beharreko faktore eraginkorrak adierazi dituzte eta ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Elikagaien Ontzien eta Bilgarrien Berrikuntzarako I. Topaketa

Abenduak 13an ONTZI | Basque Food Packaging Innovation Hub plataformako agenteek lehenengo topaketan hartu zuten parte. Jadanik 315 baino gehiago dira plataformarekin bat egindako agenteak, eta hauen elkarlanetik 10 proiektu jaioko dira euskadiko enpresen beharrei irtenbideak bilatzen saiatuko direnak. Elikagaien balio kateko eta ontzien eta bilgarrien industriako ehun profesional baino gehiago bildu ziren Barakaldon ONTZI | BASQUE FOOD PACKAGING Innovation Hub-ek antolatutako ‘Elikagaien Ontzien eta Bilgarrien Berrikuntzarako I. Topaketan’ parte hartzeko. Ekitaldiak erreferentziazko adituek ontzien kudeaketan gaurkotasuna duten alderdiak jorratu dituzten jardunaldi profesionala hartu zuen, hala nola, araudian berehala etorriko diren aldaketak, birziklatze-sistemen eta hondakinen kudeaketaren etorkizuna, edo merkatuan dagoeneko aplikatu ...

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

Manganesoaren ahorakin onargarriaren gehieneko maila

EFSAK eman duen iritzi zientifiko baten arabera, manganesoaren ahorakin-maila segurua 8 mg‑koa da egunean helduentzat, eta 2 eta 7 mg artekoa egunean beste populazio-talde batzuentzat. Erreferentzia-maila horiek osagai horren neurotoxikotasunean oinarritzen dira. EFSAren Nutrizio, Elikagai Berri eta Elikagai Alergenoen Panelak (NDA) literaturaren berrikusketa sistematikoa egin du, manganeso-ahorakinei buruzko ebidentzia ebaluatzeko, manganeso-gatz baimenduak barne, baita osasunerako eragin negatiboak ere, aintzat hartuta pertsona eta animaliei buruzko datuak. Egungo azterlanen arabera, neurotoxikotasuna ondorio kritiko bat da, baina datuak ez dira ez nahikoak eta ez egokiak dosia-erantzuna harremana ezaugarritzeko eta manganesoak eragindako neurotoxikotasunari buruzko erreferentzia-puntu bat identifikatzeko.   Beraz, Panelak manganeso ahorakin-maila seguruak finkatu ditu populazioa orokorreko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Europako zoonosiei buruzko “One Health 2022” txostena

Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) eta Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) Europar Batasunean zoonosiari buruzko “One Health” urteko txostena argitaratu dute. Txosten horren arabera, 2022an, EBn gizakiengan gehien jakinarazitako bi gaixotasunak zoonotikoak campilobakteriosia eta salmonelosia izan ziren. Elikagaiek transmititutako bi gaixotasun horiekin lotutako kasuen kopurua pandemiaren aurretik baino baxuagoa da. Campilobakteriosia Europar Batasunean gehien jakinarazitako elikagaiek transmititutako infekzio gastrointestinala izan zen. 2022an, giza campilobakteriosiaren 137.107 kasu baieztatu ziren, hau da, 100.000 biztanleko 43,1 kasu jakinarazi ziren Europar Batasunean. Salmonelosia izan zen gehien jakinarazitako bigarren gaixotasun zoonotikoa, 65.208 kasurekin 2022an (15,3 kasu 100.000 biztanleko), 2021ean 60.169 kasurekin alderatuta. 2022an, Mendebaldeko Niloko birusak eragindako infekzioen ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Hiltegi mugikorrak eta hiltegi txikiak baimentzeko prozedura

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak interpretazio-ohar bat argitaratu du eta bertan hiltegi mugikorrek eta hiltegi txikiek bete beharreko eskakizunak jasotzen dira, 1086/2020 Errege Dekretuan ezarritako salbuespen eta egokitzapenei heldu nahi izanez gero. Halaber, bertan jasota dago establezimendu horiek baimentzeko eta Elikagai Enpresen eta Elikagaien Osasun Erregistro Orokorrean (RGSEAA) erregistratzeko prozedura. Hiltegi txikien kasuan egokitzen edo salbuesten diren eskakizunak hiltegiaren araberakoak dira, abeltzaintza-ustiategiaren barruan edo kanpoan dauden kontuan hartuta: Honako espezie hauetako ekoizpen- eta ugaltze-ustiategietan solik instalatu daitezke hiltegi txikiak: behiak, ardiak, ahuntzak, txerriak, hegaztiak, untxiak eta zaldiak.   Hiltegi txiki horiek honako baldintza hauek bete behar dituzte: Behiak, ardiak, ahuntzak, txerriak, zaldiak, ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Atun izoztu eta desizoztuaren ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko interpretazio-oharra

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak interpretazio-ohar bat argitaratu du, atun izoztu eta desizoztuaren ekoizpenari eta merkaturatzeari aplikatu beharreko baldintzak jasotzen dituena, kontrol ofizialeko agintaritza eskudunei orientazioa emateko xedez. Oharrean, halaber, elikagai-gehigarrien eta landare-aterakinen erabilerari buruzko orientazioak eta histaminaren sorrera kontrolatzeko gomendioak jasotzen dira. Itsasontzi izoztaileetan jarraitzen den atuna izozteko prozesuak zehaztuko du azken produktuari eman ahal izango diogun erabilera. 853/2004 (EE) Erregelamenduaren arabera, atuna “ahalik eta azkarren” izoztu behar da, -18 °C­an edo tenperatura baxuagoan, kontserbak egitea ez den beste edozein erabilera eman nahi bazaio. Halaber, araudiak ezartzen du operadorearen erantzukizuna dela prozesuak araudia betetzen duela bermatzea; hala ere, ez ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Klima-aldaketaren eragina nekazaritza eta elikagaien segurtasunean

Berotze globalak eta muturreko fenomeno meteorologikoek (uholdeak, ekaitzak, lehorteak) erasandako planetan, horien zuzeneko eraginez gain (baso-suteak, izurriteak eta gaixotasunak) “krisi klimatikoa” deitzen diogunaren eragina ere badugu elikagaien eskuragarritasunean eta eragin berezia du mundu osoko nekazaritzan. FAOren txosten horren arabera, argi dago amaitzear dugun urtean marka guztiak gainditu direla, inoiz baino tenperatura altuagoak izan baititugu eta zifra hauek izan ditugu: Klima-aldaketarekin zerikusia duten katastrofeak hazi egin dira kopuruan eta intentsitatean; 1970eko hamarkadan urtean 100 izatetik, azken 20 urteetan urtean 400 izatera igaro gara. Uste da azken 30 urteetan galdutako nekazaritzako eta abeltzaintzako produkzioak 3,8 bilioi USDren balioa duela, hau da, urteko mundu ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

SCIRI Informazioa Azkar Trukatzeko Sistema Koordinatuaren 2022ko urteko memoria

2022an, SCIRIren bidez, elikagaiei buruzko 880 espediente kudeatu dira guztira; horietatik 363 alertak izan ziren, 254 informazioak, 255 ukatzeak eta 8 “berritasun” gisa sailkatutakoak. Azaldutako datuak aztertuta, ondoriozta daiteke 2022an alerta-espedienteen kopurua % 23,3 murriztu dela 2021arekin alderatuta (hainbat elikagaitan etileno-oxidoa detektatu izanak markatu zuen urte hori). Hala ere, datuak 2018koekin (pandemia aurrekoa) alderatuz gero, % 39,1eko igoera izan da. Hiru izan dira SCIRI 2022an markatu duten gertaera garrantzitsuak: Txokolatezko produktuen kontsumoarekin lotuta, nazio anitzetan gertatu zen salmonellosiaren agerraldia Elikagaiak ukitzeko materialetan banbua eta bestelako landare-zuntzak erabiltzea plastikoarekin batera Kontsumitzaileei informazio zuzena bermatzeko dauden legezko betebeharrak errespetatzen ez ziren elikagaietan alergenoak (intolerantzia eragiten duten ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Hegaztien gripearen zaintzari buruzko urteko txostena

EFSAk irizpen zientifiko bat argitaratu berri du. Bertan, 2022an Europa mailan ezarritako zaintza-programak ebaluatzen dira. Dokumentuak EBko kide diren herrialdeetako PHHG eskortako hegaztien eta hegazti basatien zaintza aktiboko eta pasiboko programen emaitzak biltzen ditu. Txostenean nabarmentzen denez, zaintza-esparru berrian, aldaketa nagusia da Antseriformeen espezieko ahate, antzara eta eskortako hegaztientzako inkesta birologikoak sartzea ehiza- edo galeper-hornidurarako. Egindako zaintza-jarduera guztiak arriskuaren ebaluazioan oinarritzen dira, eta, beraz, oso heterogeneoak dira herrialdeen arabera. Hala ere, hiru zaintza-estrategia nagusi sailka daitezke: azterketa serologikoetan oinarrituta (adibidez: Herbehereak, Errumania, Belgika, Alemania, Polonia, Hungaria, Irlanda, Bulgaria, Austria, Kroazia, Eslovenia, Grezia, Suitza, Zipre, Letonia, Lituania, Islandia eta Malta), inkesta birologikoetatik abiatuta ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Alkohola eta minbizia EBn: ekintzarako deia

Minbizia, gaur egun, bigarren heriotza-kausa de Europar Batasunean (EB). Han, minbizi- eta heriotza-kasuak gora egiten ari dira. Minbizia gaixotasun konplexua da eta ingurumen-faktoreek eta faktore genetikoek eragiten diote. Hala ere, neurri handi batean, transmitigarriak ez diren beste gaixotasun askoren portaera berberek ere eragiten diote: tabakismoa, alkoholaren kontsumoa, ariketa fisikorik ez egitea eta dieta ez osasungarriak. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) “Alkohola eta minbizia EBn: ekintzarako deia” dokumentua argitaratu berri du: Europak du, mundu mailan, alkoholaren kontsumo-maila handiena. Alkohol gehien kontsumitzen den 10 herrialdeetatik 7 EBkoak dira, eta alkoholari egotzi ahal zaizkion 10 heriotzetatik 3 minbiziak eragin zituen. 1988an IARCk edari alkoholdunak kartzinogeno gisa ...

Irakurri gehiago

“Food 2030”: Europako I+b politika, elikadura-sistema jasangarriak, osasungarriak, klimarekiko erresilienteak eta inklusiboak sustatzeko

Argitalpen berri horrek Europako Batzordearen Food 2030 ekimenaren eguneratzea eskaintzen du eta haren helburua da Horizon Europerekin, Baserritik mahaira estrategiarekin, Europako Itun Berdearekin eta beste arlo batzuekin lotutako ikerketa- eta berrikuntza-politikei buruzko etorkizuneko hausnarketa bideratzea. Gainera, azpimarratzen du B+i-ren diziplina arteko eta diziplinaz gaindiko ikuspegi sistemikoa ezinbestekoa dela arrakasta izan eta eragina hobetzeko.  Aldaketek, teknikoak eta akademikoak izateaz gain, alderdi sozial, juridiko, ekonomiko, finantzario, etiko eta filosofikoak ere hartzen dituzte eta horiek osorik integratu behar dira etorkizuneko politiketan eta I+b programetan. “Food 2030” politika eguneratuak 11 ekintza-bide ezartzen ditu, eta horietan ikerketak eta berrikuntzak, zehazki, nutrizioarekin, klimarekin, zirkularitatearekin eta komunikazioekin lotutako onurak ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago