Berriak

Alerta eta Kooperazio Sarearen 2023ko txostenaren analisia

Alerta eta Kooperazio Sarea (ACN) Elikagai eta Pentsuetarako Alerta Azkarreko Sistemak (RASFF), Administrazio Laguntza eta Kooperazio Sistemak (AAC) eta Elikadura Iruzurraren Sareak (FFN) osatzen dute. Sareko kideen artean nekazaritzako elikakateko kontrol ofizialen arloko informazio-trukea errazteko dago diseinatuta. Europako Batzordeak diseinatu eta kudeatutako tresna informatiko baten bitartez egiten dira trukeak: iRASFF plataforma. 2023. urtean, sarea osatzen duten sistema guztiek aurreko urtean baino askoz jakinarazpen gehiago egin zituzten: RASFFek % 8 gehiago (4.695), ACCk % 24 gehiago (3.166) eta FFNk % 26 gehiago (758). Aurreko urteetan bezala, RASFFren jakinarazpenen herena baino gehiago mugan egin diren ukapenak izan dira, nagusiki fruta eta barazkien bidalketetan pestizida-hondakinak zeudelako, batez ere Turkiatik ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Hegazti-ustiategietarako higiene-jardunbide egokien gida

Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak, Kataluniako Hegaztien Federazioarekin eta CESACekin (Kataluniako eta Aragoiko Hegaztien Osasun Zentroa) batera, hegazti-ustiategiei zuzendutako gida bat argitaratu du, hegaztien sektoreari arriskuak kontrolatzen eta sektoreko araudi gero eta konplexuagoa betetzen laguntzeko.   Gidak honako gai hauekin lotutako atalak biltzen ditu: biosegurtasuna, garbiketa, desinfekzioa, arratoi-garbiketa, abereen osasuna, albaitaritza-tratamenduak, animalien ongizatea, elikadura eta ura, ingurumenaren babesa eta baserrian lan egiten duten pertsonen prestakuntza.   Gainera, eranskinetan zehazten da zer eduki izan behar duten erregistro-liburuak, osasun-plan integralak, prestakuntza-planak, hondakin ez-sanitarioak kudeatzeko planak, instalazioak mantentzeko planak, ingurumena kudeatzeko planak, animalien ongizaterako planak eta salmonella zaintzeko eta kontrolatzeko programak. Ustiategiko albaitaria nola identifikatu ere azaltzen du.   Gidak ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

RASFF alerta-sarearen laburpena (pentsuak), 2024ko bigarren lauhilekoa

2024ko bigarren lauhilekoan animalien elikagaiei buruzko 76 jakinarazpen egon dira. Horietatik 14 alertak izan dira, 54 informazio-jakinarazpenak eta 8 mugan egin diren ukapenak.   Egindako kontrol motari dagokionez, 23 jakinarazpen kontrol ofizialek egin dituzte; 35 enpresako autokontroletan detektatu dira; 11 mugako ikuskapen-postuetan; 4 kontsumitzaileen kexen ondorioz hauteman dira eta 3 zaintza-programen ondorioz.   Produktuen arabera, lehengaiei dagozkie jasotako jakinarazpenen % 66, etxeko animalientzako pentsuei % 17, pentsu konposatuei % 11 eta gehigarri eta aurre-nahasketei % 6.   Jakinarazpenetan zerikusia izan duten produktuei dagokienez, honako lehengai hauek nabarmendu dira: soja‑produktuak (9), ekilore-produktuak, arrain-irinak eta txakurrentzako mastekagarriak (6), eta koltza-produktuak (5). ...

Elika Animalien Elikadura

Irakurri gehiago

Higiene-jardunbide egokiak arrautzak merkaturatzean

Arrautzak enbalatzeko zentroan egiten diren jarduerek elikagaien higieneari buruzko araudia bete behar dute, elikagaien industriatzat hartzen baita.   Operadoreei baldintza horiek betetzen laguntzeko, Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak (ACSA) "Arrautzak merkaturatzeko higiene-jardunbide egokien gida" argitaratu du. Gida, arrautzak ekoizten dituen sektorearen partaidetzarekin egin da, eta arrautzak merkaturatzeko alderdi orokorrak jasotzen ditu.   Gidan atal hauek garatzen dira: 1. Erregistroak eta baimenak 2. Autokontrol-sistema eta higiene-arauak 3. Lehengaiak 4. Trazabilitatea a. Arrautzak markatzea b. Ontziak markatzea d. A kategoriako arrautzen hankako aukerako aipamenak 5. Azken kontsumitzaileari zuzenean saltzea enbalaje-zentrotik igaro gabe 6. Ontziratu gabeko salmenta 7. B kategoriako arrautzak eta arrautza industrialak merkaturatzea 8. Legedia   ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

RASFF – ELIKAGAIAK: 2024ko bigarren lauhilekoaren laburpena

2024ko bigarren lauhilekoan elikagaiei buruzko 1534 jakinarazpen izan dira. Horietatik 363 alertak izan dira (%23,5), 638 informazio-jakinarazpenak (%41,5) eta 533 mugan egin diren ukapenak (%35).   Gehien jakinarazi diren kutsadurak:   1.       Landareen osasunerako hainbat hondakin lagin berean, fruta eta barazkietan 2.       Salmonella enteritidis  eta salmonela oilaskoan 3.       Debekatutako substantziak eta baimendu gabeko osagai-berriak Elikagai-osagarrietan 4.       Etiketan adierazi gabeko alergenoak 5.       Aflatoxinak kakahueteetan 6.       Hainbat produkturen higiene-egoera txarra   Jakinarazpen gehien sortarazi dituzten herrialdeak: 1.       India 2.       Turkia 3.       EEBB 4.       Polonia 5.       Brasil ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren etorkizuna: 2022-2032 aldiko joerak

 Suitzako Elikagaien Segurtasunerako eta Albaitaritzako Gaietarako Bulego Federalak (OSAV) dokumentu bat argitaratu zuen, non datozen urteetan herrialde horretako Elikagaien Segurtasunari eta Nutrizioari ziurrenik eragingo dieten joerak biltzen dituen. Orain, EFSAk dokumentu horren itzulpena argitaratu du erreferentziazko argitalpenen katalogoan. Dokumentuan, joerak honako eremu hauetan banatzen dira: Elikagaien bidez transmititutako infekzio edo intoxikazioak areagotu egin daitezke, batik bat biztanleriaren zahartzearen ondorioz arriskuan dauden kontsumitzaileen kopuruak gora egin duelako. Adinekoentzako dieta orekatua gero eta garrantzitsuagoa izango da. Gero eta maizago eskatzen diren produktu jasangarriak elikadura-iruzurraren helburu izan daitezke. Uste da produktu horien gaineko gero iruzur- eta engainu-saiakera gehiago egingo direla. Osagai gutxi eta gehigarririk ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien segurtasunaren kultura ezartzeko gidaliburua

Fabrikatzaile eta Banatzaileen Elkarteak (AECOC) gidaliburu praktiko bat argitaratu du elikadura sektoreko enpresetan elikagaien segurtasunaren kultura erreal eta eraginkorra ezartzen laguntzeko. Gidaliburu horrek enpresek elikagaien segurtasunaren kultura ezartzeko edo sendotzeko har ditzaketen jardunbide egokiak, adibideak eta gomendio erabilgarriak biltzen ditu. 2012/382 Erregelamenduak ezartzen du elikadura-operadore guztiek garatu eta mantendu behar dutela elikagaien segurtasunaren kulturaren sistema bat, eta, gainera, egiaztatu egin behar dutela zenbait baldintza betetzen dituztela, hala nola Zuzendaritzaren eta elikagaien segurtasunerako lan egiten duten pertsona guztien konpromisoa eta inplikazioa, elikagaien arriskuen ezagutza edo komunikazio ireki eta argia, baita desbideratzeak gertatzen direnean ere.   Elikagaien segurtasunaren kultura eraginkorra garatzean garrantzi handieneko alderdi bat ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien alertak kudeatzeko prozeduraren autoebaluazioa

AECOC Fabrikatzaile eta Banatzaileen Elkarteak online tresna bat garatu du alertak kudeatzeko prozeduraren betetze-maila ebaluatzeko. Horrez gain, neurrira egindako hobekuntza-gomendioak eskaintzen dizkie elikagaien enpresei. Tresna hori argitaratu berri den elikagaien alerten gida nazionalaren osagarri bat da, eta horren bidez enpresei, eta batez ere ETEei, alertak kudeatzeko legezko baldintzak egoki ezartzen lagundu nahi zaie.   25 galderez osatutako galdetegi bat bete ondoren, alertak kudeatzeko prozedura dokumentala ebaluatzen da, eta egiaztatzen da gidako baldintza eta gomendio guztiak jasotzen dituela. Laster alertak kudeatzeko ezarritako prozeduraren funtzionamendua eta eraginkortasuna ebaluatzeko galdetegi berri bat egongo da eskuragarri. Horretarako simulakro praktiko bat egin edo alerta bat kudeatu behar izango ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Antibiotikoen erabilera murrizteari buruzko txosten berria abeltzaintzan

FAOk duela gutxi argitaratu duen txostenean nekazaritza-ustiategietan antimikrobianoen erabilera murrizteko RENOFARM ekimena aurkezten du. Helburua da hurrengo 10 urteetan nekazaritzako elikagaien sistemen eraldaketa jasangarria lortzea. RENOFARM ekimenaren bidez, FAOk ekoizleei laguntza emango die antimikrobianoak erabiltzeko beharra murrizteko jardunbide egokiak har ditzaten eta sendagai horien eraginkortasuna zaindu dezaten, etorkizuneko belaunaldien biziak salbatzen baitituzte. Horretarako, txosten horretan deskribatzen da nola lan egin dezaketen elkarrekin gobernuek, agintaritza eskudunek, osasun arloko profesionalek, albaitaritza arloko profesionalek eta elikagaien ekoizleek, ustiategietan gaixotasunak prebenitu eta, hala, antimikrobianoen beharra murrizteko tresna handiagoak ezartzeko. Dokumentuak 3 atal ditu, eta horietatik honako hau ondoriozta daiteke nagusiki: One Health testuinguruan funtsezkoa da, oraindik ere, ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Arriskuen analisi eta kontrol-puntu kritikoen gidaliburua garagardogintza sektorearentzat

Gidaliburu honen helburua da garagardo-industrian Arriskuen Analisi eta Kontrol Puntu Kritikoen (AAKPK) sistema propioak garatzen laguntzea. Elikagaien higieneari buruzko 852/2004 (EE) Erregelamenduaren 5. artikuluaren arabera, “elikagai-enpresetako operadoreek AAKPKaren printzipioetan oinarritutako autokontrol‑sistema sortu, aplikatu eta mantendu behar dute”. Erreferentziazko dokumentu horrek operadoreek borondatez ezar dezaketen tresna izan nahi du, higieneari buruzko araudia aplikatzeko eta garagardoa egitean elikagaien segurtasuna bermatzeko. Jardunbide egokien programei (JEP) buruzko hiru atal jasotzen ditu, AAKPK sistema garatzeko egin beharreko urratsez gain. Higiene-jardunbide egokiak: enpresaren barruan Elikagaien Segurtasunari buruzko Kultura sustatzeko prestakuntza plan bat, garbiketa‑planak, izurri eta hondakinen kontrola, etab. Manipulazio-jardunbide egokiak:  elementu kimiko eta fisikoen kontrolean, alergenoen kontrolean, trazabilitate eta ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Elikagaien hornidura-kateko arriskuak murrizteko gomendioak

Europako Batzordeak txosten bat argitaratu du eta, bertan, estatu kide guztiek hartu behar dituzten zenbait prebentzio-neurri ezarri ditu, elikagaien hornidura-kateak kolokan jartzen dituzten arrisku eta kalteberatasunak murrizteko. Txostena elikagaien segurtasuneko krisialdien aurrean prestatzeko eta erantzuteko mekanismoaren arloko aditu taldeak egin du  (EFSCM), eta honako hauek barne hartzen ditu: arriskuak murrizteko bi printzipio orokor, elikakatearen epe luzerako erresilientzia indartzeko egiturazko hamar neurri eta etorkizuneko krisialdiei erantzuteko gaitasuna sendotzeko sei aholku. Lankidetza eta informazio-trukea sustatzea; izan ere, hornidura-katearen barruan konfiantza sortzea funtsezkoa da arriskuei modu integralean aurre egiteko, arriskuen kudeaketaren ikuspegi bateratua sustatzeko eta elkarren segidako efektuak saihesteko. Arrisku eta mehatxu berriekin ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Klima-aldaketari eta itsas eta arrantza ekosistemei buruzko FAO txostenak

FAOk bi txosten argitaratu ditu klima-aldaketak munduko itsas eta arrantza ekosistemenetan epe luzean eta ertainean izango duen eragina aztertzen laguntzeko. Zalantzarik gabe, lagungarriak izango zaizkie herrialde desberdinei Parisko akordioko helburuak lortzeko estrategiak eguneratzeko. Parisko akordioa nazioarteko akordio loteslea da, eta berotze globala mugatzea du helburu. FAOk argitaratutako lehenengo txostenean 2100. urtera arte herrialde eta lurralde guztietan ustiatu daitezkeen itsas espezieen biomasaren proiekzioak aurkezten dira. Emaitzek modelizazio-ikuspuntuak dituzte oinarri. Ikuspuntuok itsasoko ekosistemen modelizatzaileen mundu mailako sare batek bideratu ditu, arrantza eta itsas ekosistemen ereduen arteko konparazioa helburu duen FishMIP proiektuaren esparruan.   Klima-aldaketa itsasoko arrantza-baliabideetan duen eraginak egun mundu osoko itsas organismoen banaketa eta ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

EFSAren arriskua ebaluatzeko gida eta tresna berriak

EFSAk duela gutxi argitaratu du elikagaien arriskua/onura ebaluatzeko gida, 2010ean lehen aldiz argitaratua, eta sarbide irekiko arriskuak ebaluatzeko tresna bat, ImproRisk izenekoa. Gida honen helburua da ebaluazio-agertokien sorta zabal batean aplikatzeko moduko esparru bat eskaintzea, prozesua harmonizatzeko. Horretarako, aukera metodologiko gehigarriak proposatzen dira, konplexutasun handiagoko ebaluazioei ekiteko, hala nola arrisku kimiko ugariekiko esposizioa edo biztanleriaren hainbat taldetan osasunean dituen ondorioak.   Eguneratutako orientabideek ikuspegi berriak dituzte atal hauetan: Arriskuak eta onurak identifikatzea, lehenestea eta sistematikoki eta garden hautatzea. Ondorio kaltegarriak eta onuragarriak ezaugarritzea, dosi-erantzunaren modelizazioa barne. Ondorio kaltegarriak eta onuragarriak ezaugarritzea, aldagarritasuna, ziurgabetasuna, larritasunaren kategorizazioa eta ondorio desberdinen sailkapena (onuragarriak edo kaltegarriak) txertatuz. ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien xahuketa murrizteko tresnak

Europako Batzordeak tresna multzo bat argitaratu du 2024ko uztailaren hasieran, jardunbide egokiak eta elikagaien hondakinak murrizteko gomendioak dituena. Tresna multzoak honako hauek hartzen ditu: Gaztelaniazko azpitituluak dituzten lau bideo, elikagaien hondakinak murrizteko plangintzari, inplementazioari eta ebaluazioari buruzko orientazioa emateko, ezarritako kuantifikazio-teknikak eta -protokoloak erabiliz. Lehenengoak audientziaren segmentazioa nola egin azaltzen du, eta elikagaiak alferrik ez galtzeko prebentzio-ekintzak kontsumitzaile talde espezifikoentzat nola egokitu. Bigarrenak elikagaien xahuketa neurtzeko metodoak azaltzen ditu. Hirugarrenak elikagaien xahuketa prebenitzeko ekintzen eraginkortasuna nola ebaluatu azaltzen du. Horrez gain, elikagaien xahuketa prebenitzeko kalkulagailua eta prebentzio-ekintzen planifikatzailea ere badu. Laugarren bideoak tresna multzoa aurkezten du eta ...

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

Elikagaietako A Tetrabromobisfenolari haren eratorriei buruzko irizpen zientifikoa eguneratzea

Europako Batzordeak eskatuta, EFSAk eguneratu egin du elikagaietako A Tetrabromobisfenolari (TBBPA) eta horren bost eratorriei buruzko 2011ko arriskuen ebaluazioa. Neurotoxikotasuna eta kartzinogenizitatea konposatu horren ondorio kritikotzat hartu ziren esperimentazioko animaliengan. TBBPA eta bere eratorriak sugar-atzeratzaile bromatuak dira. Konposatu horiek ingurumenera igarotzen direnean, beren Bromo atomoen zati bat galdu duten analogo bihur daitezke, eta, batzuetan, Bisfenol A (BPA) bihur daitezke Datu berriak kontuan hartuta, CONTAM panelak egokitzat jo du eguneko ingestio jasangarri (EIJ) bat ezartzea. Esperimentazioko animalietan eskuragarri dauden datuak erabiliz, LOAEL bat (ikusitako ondorio kaltegarrien mailarik baxuena) identifikatu da, eguneko eta gorputz-pisuko 0,2 mg/kg-koa, eta kopuru hori hartzen da arriskuaren karakterizaziorako erreferentzia-puntu gisa. ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Eguneratzea: hegazti-gripearen egoera epidemiologikoa

Elikagaien Segurtasuneko Europako Agintaritzak (EFSA), Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) eta EBren erreferentziazko laborategiak (EURL) hegazti-gripearen egoera epidemiologikoa ebaluatzen duen zientzia-irizpen bat argitaratu dute. Txosten horrek azpimarratzen du Europan, 2019/2020az geroztik, eskortako hegaztien eta hegazti basatien PHHG kasuen kopururik txikiena erregistratu dela 2024ko martxoaren 16tik ekainaren 14ra bitartean. Eskortako hegaztien artean antzemandako kasu gehienak hegazti basatiekin izandako zeharkako kontaktuaren ondorio izan dira, baina bigarren mailako hedapena ere egon da. Hainbat faktorek eragin dute Europako egoera hobetzea, besteak beste: aurretiko infekzio baten ondoren hegazti basatiek garatu duten immunitatea; hegazti basatien zenbait populazio murriztea; ingurumen-kutsadurak behera egitea; eta genotipo biralen osaera aldatzea. Hala ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Arriskuen ebaluazioan azterlan epidemiologikoak integratzeari buruzko gida

EFSAren batzorde zientifikoak orientazio-dokumentua egin du azterlan epidemiologikoetako frogak baloratu eta integratzeari buruz, ebaluazio zientifikoetan erabiltzeko. Orientazio-dokumentuak honako informazio hau du: Frogak ebaluatzeko oinarrizko kontzeptu epidemiologikoak deskribatu ditu, honako hauen azalpen laburrak barne: lotura-neurriak, esposizioaren ebaluazioa, estatistika-interferentzia, akats sistematikoa eta eraginaren aldaketa. Azterlan epidemiologikoak diseinatzean ager litezkeen ohiko alborapenak azaldu ditu. Kanpo-baliozkotasunaren kontzeptuaren eta azterlan epidemiologikoen balorazio-printzipioen deskribapena eman du. Azterlanak ebaluatzeko prozesuaren pertsonalizazioa aldatu du, alborapenen arriskua ebaluatzeko tresnak hartzea barne. Azterlan esperimentalak eta behaketazkoak balioesteko zenbait adibide erantsi ditu, ikuspegiaren aplikazioa erakusten duen tresnaren bidez. Ebidentzia integratzeko pausoak azaldu ditu. Gizakien azterlan epidemiologikoetako frogak arriskua karakterizatzeko dosi-erantzuna modelizatzeko nola ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaietan konposatu organoartsenikoek duten arriskuaren ebaluazioa

Artsenikoaren konposatu organikoek elikagaietan duten arriskua ebaluatu du EFSAK, artsenikoak elikagaietan duen presentziaren zientzia-irizpena (EFSA, 2009) osatzeko asmoz, horrek argi utzi baitzuen konposatu horiei buruzko datu gutxi zegoela. Iritzi zientifiko berriaren arabera, azido dimetilartsinikoa DMA(V) da elikagaietan gehien dagoen konposatu organoartsenikoa, eta kontzentraziorik altuenak arrozean, algetan eta beste itsaskietan daude. Gainera, konposatu organoartseniko guztien artean genotoxizitate eta kartzinogenizitate handieneko konposatua da. Txostenak konposatu horietako batzuentzako erreferentziazko balioak ematen ditu amaieran, eta etorkizuneko arrisku ebaluazioetarako ikerketa beharrak identifikatu ditu. Esperimentazio-animalietan, monometilartsinikoa - MMA(V) nahiz dimetilartsinikoa - DMA(V) ongi xurgatzen dira. Ehunetatik banatzen dira eta, hein handi batean, gernuan aldaketarik gabe kanporatzen dira. Pertsonekin egindako ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

ELIKAk Elikadura-sistema jasangarriei buruzko Lankidetzan hartuko du parte

Europako Batzordeak FutureFoodS Lankidetza onartu du 84 erakunderekin, Elikadura‑sistemen eraldaketa bizkortzeko. Dijonen (Frantzia), 2024ko ekainaren 19an egin zen egin zen FutureFoods Lankidetza inauguratzeko bilera eta 120 pertsona baino gehiago bertaratu ziren. Horizon Europe Ikerketa eta Berrikuntza Programarekin batera finantzatutako Elikadura-sistemei buruzko lankidetza horrek 84 erakunde biltzen ditu eta Frantziako Ikerketa Agentzia Nazionalak (ANR) koordinatzen du. FutureFoodS-en zeregina da eskualdeko, nazioko, Europar Batasuneko eta nazioarteko elikadura-sistemen eraldaketa bizkortzea, eta elikadura-sistemak seguruak, jasangarriak, osasungarriak, erresilienteak eta konfiantzazkoak izatea bermatzea, neurri berean planetaren mugak errespetatuta. Ekimen hori bat dator ekoizpen primariotik hasi eta kontsumoraino Elikadura Sistema bidezkoak, osasungarriak eta ingurumena errespetatzen dutenak sortzeko Europako Itun ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago

OPSAren elikadura-alertak kudeatzeko gida operadoreentzat

Elikagaien alerta kasuetan ikerketaren, kudeaketaren eta komunikazioaren arloko jardunbide egokiak jasotzen ditu, eta, aldi berean, agintari eskudunekin koordinatzeko irizpideak eta mekanismoak argitzen ditu. “Elikadura-alertak Kudeatzeko Gida Nazionala” produktu ez-seguruak edo desegokiak erabiltzeagatik, fabrikatzeagatik edo merkaturatzeagatik kontsumitzaileen osasunerako zuzeneko edo zeharkako arriskua dagoen egoeretan jarduteko gidalerroak eskaintzen dituen gida laburtua da. Elikagaien Segurtasunerako Organo Iraunkorrak (OPSA) egin du AESANekin lankidetzan. OPSA honako hauek eratzen dute: AECOC, ACES, ANGED, ASEDAS, Nekazaritzako elikagaien kooperatibak, FIAB, Espainiako ostalaritza eta sukaldaritzako markak. Enpresei, eta bereziki ETEei, alertak kudeatzeko eskakizun legalak interpretatzea eta aplikatzea ahalbidetzen die. Horretarako, azten urteotan nekazaritzako elikagaiak produzitzean eta merkaturatzean ikasitakoa gehitzen da 2020ko amaierako ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago