FAO eta OMEk jatorri zelularreko elikagaien elikagaien segurtasunerako txostena argitaratu dute, egungo ezagutza partekatzeko eta kontsumitzaileei eta elikadura sistemako gainerako eragileei elikagai horiei buruzko informazioa emateko. Garrantzitsua da zeluletan oinarritutako elikagai-produktuen segurtasuna bermatzen duen sistema ezartzea, teknologiaren jasangarritasuna baloratu baino lehen. Animalien proteinak dituzten produktuen mundu-mailako ekoizpenak eta kontsumoak gora egiten jarraitzen du, eta demografia-, ekonomia- eta urbanizazio‑hazkuntzak eskaria bultzatu du.
Munduko populazioak azkar egin du gora; hortaz, garrantzitsua da kontu handiz ebaluatzea jatorri zelularreko elikagaiek etorkizuneko belaunaldientzat elikagai osasuntsu, elikagarri eta jasangarriak ematen laguntzen duten, elikagaien segurtasuna alde batera utzi gabe. Gainera, ingurumen-eragina murrizten duten aztertu behar da, adibidez, honako hauek kontuan ...
Guztira 34 herrialde desberdinetako 8.732 profesionalek parte hartu dute Food4Futuren, elikagai‑industriarako berrikuntzaren ekitaldian, elikagai-industriaren segmentu guztiak eraldatzen ari diren berrikuntza teknologikoak ezagutzeko.
Mundu‑mailako 413 hizlari adituk elikagaien eta edarien etorkizuna aztertu dute, eta arreta jarri dute Adimen Artifizialean, ekonomia zirkularrean eta nutrizio pertsonalizatuan. Gainera, 287 enpresa‑erakusketarik elikagai‑industria eraldatzen ari diren azken berrikuntza teknologikoak aurkeztu dituzte. “Ekoizpen jasangarria sustatu eta datuetan oinarritutako erabaki adimentsuak hartu behar ditugu, elikagaien sektorearen eraginkortasuna hobetzeko” Mundu‑mailan kontsumitzen diren elikagaien bi tona bakoitzeko, beste tona bat xahutzen da; hau da, urtean elikagaien mila milioi tona baino gehiago xahutzen dira. Horrek eragin handia du ingurumenean: berotegi‑efektuko mundu‑mailako gasen isuriaren % 8 ...
2019-2021ko Osasun Publikoaren txostenean Eusko Jaurlaritzaren Osasun Publikoko eta Adikzioen zuzendaritzako talde teknikoek hiru urte hauetan zehar jasotako emaitzak eta egindako jarduketak biltzen dira.
Campilobacteriosia 2012ean 2.537 kasu erregistratu ziren; hortaz, tasa 115,6 kasukoa izan zen 100.000 biztanleko. % 56 gizonak ziren, eta % 23 10-19 adin-taldean erregistratu zen. 2019 eta 2020an kasu kopuruak behera egin zuen nabarmen, baina berriro gora egin du, eta 2008an hasi zenetik goranzko joera nabarmendu da. Listeriosia 2021ean 28 listeriosi kasu jaso ziren, eta horietako bat haur jaioberri batean antzeman zen. % 63,4 gizonak ziren, eta adinari dagokionez, mediana 76 urtekoa izan zen. Denak ospitaleratu ziren, eta bat hil egin zen (hilkortasuna: ...
AESANek orientazio-dokumentu bat argitaratu du menu osasungarriak eta jasangarriak egiteko, adinekoentzako egoitzei eta eguneko zentroei zuzendua.
Dokumentuan zenbait gomendio dietetiko proposatzen dira. Horien bidez, anoak, horiek emandako mantenugaiak eta elikagaiari buruzko kontsiderazioak zehazten dira. Bi talde daude: Egunean zenbait anoa kontsumitzeko elikagaiak: Barazkiak (3 anoa egunean, hemendik aurrera ae), frutak (2-3 ae), zerealak (3-6 ae), esnea eta esnekiak (3-4 ae), oliba-olioa eta ura.
Astean bat eta bost anoa artean kontsumitzeko elikagaiak: Patatak eta tuberkuluak (kontsumo neurritsua), lekaleak (4 anoa astean edo gehiago, aurrerantzean aa), fruitu lehorrak (3 aa edo gehiago), arraina eta itsaskia (3 aa), arrautzak (4-5 arrautza astean), haragiak ...
MAPAk duela gutxi argitaratu du 364/2023 Errege Dekretua, maiatzaren 16koa, animalia osasunari buruzko Europar Batasuneko araudia garatzeko oinarriak ezartzen dituena, ustiategiaren titularraren zaintza-betebeharrei eta abeltzaintza-ustiategien osasun-plan integralari dagokienez, eta abeltzaintzako zenbait antolamendu-arau aldatzen dituena. Abeltzaintzako azienda osoko osasun-estatusa hobetze aldera, ustiategiko abeltzaintza arautu da, eta zeregin aktiboa izango du ustiategiko titularrak bere aziendari eragin ahal dioten alderdi guztietan kontzientziatzeko.
Arau berrian ezartzen da ustiategiko titularrak etengabeko aholkularitza jaso behar duela albaitaritzako profesional baten bidez; izan ere, profesional horrek ustiategi osoari buruzko ikuspegia dauka.
Ustiategiko albaitariak ustiategiari eragiten dioten alderdi guztiak zerrendatuko ditu, hala nola maneiua, higienea, biosegurtasuna, albaitaritzako sendagaien zentzuzko erabilera edo animalien ...
EFSA, ECDC eta EURL erakundeek berriki irizpen zientifiko bat argitaratu dute. 2023ko martxokoa eta apirilekoa da, eta, bertan, aldi berean, munduko patogenotasun handiko hegazti-gripearen (IAAP) eguneratze epidemiologikoa egiten da. Hona hemen agiriaren ondorio nagusiak: IAAParen agerraldiak jaitsi dira eskorta-hegaztietan 2022ko udaberrikoekin alderatzen badira, baina itsas hegaztiei oraindik asko eragiten die planeta osoan, eta lehenengoz itsas ugaztunen espezieren batera zabaldu da.
Ondoren, txostenaren ondorio nagusiak azalduko dira eraginpeko espezieen arabera: IAAPa hegaztietan
Europan, eskorta-hegaztietan agerraldiak gutxitu ziren martxoan eta apirilean, aurreko habiagintzako aldiarekin eta 2022ko udaberriarekin erkatuta. Murrizketaren zioa izan daiteke 2022ko agerraldien % 86 bigarren mailakoak izan zirela. Hala, hegaztien dentsitatea murriztu zen, arrisku ...
EFSAren Nutrizio, Elikagai Berri eta Elikagai Alergenoen Batzorde Teknikoak B6 bitaminaren gehienezko ahoratze-maila onargarriari buruzko irizpen zientifikoa argitaratu du, Europako Batzordeak eskatuta.
Gai horri buruzko literaturaren berrikuspen sistematikoak egin ziren. B6 bitamina gehiegi hartzearen eta neuropatia periferikoaren garapenaren arteko lotura ondo finkatuta dago, eta gehieneko maila oinarritzen den ondorio kritikoa da, kasu-txostenen datuek eta zaintza-datuek babestuta.
Eskura ditugun datuekin, ziurgabetasun-atalase bat aplikatuz eta beherantz biribilduz, panelak eguneko 12 mg-ko gehieneko maila ezarri du helduentzat (haurdun dauden emakumeak eta bular-emaileak barne) B8 bitaminarentzat. Gainerako, ondorengo maila hauek ezarri dira adin-talde bakoitzerako: Eskura ditugun ahoratze-datuetan oinarrituta, ez da oso litekeena EBko populazioek ezarritako gehieneko mailak ...
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) azukrerik gabeko edulkoratzaile sendoak erabiltzeari buruzko gidalerroa argitaratu berri du. Bertan, horiek ez erabiltzea gomendatu dute pisua kontrolatzeko edo gaixotasun ez transmitigarriak izateko arriskua mugatzeko.
Gomendioa iaz egin zen azterlan sistematiko eta metaanalisi baten emaitzak ditu oinarri, eta azterlan horretan iradokitzen da edulkoratzaileak erabiltzea ez dakarrela epe luzeko onurarik heldu edo haurrengan gorputzeko gantza murrizteko. Halaber, azterlanaren ondorioetatik ondoriozta daiteke epe luzez erabili ondoren nahi ez diren efektuak eragin ditzaketela, hala nola II motako diabetesa, gaixotasun kardiobaskularrak eta helduen hilkortasuna izateko arriskua.
Azukre aske asko kontsumitzea gehiegizko pisuarekin eta obesitatearekin lotzeaz gain (munduko biztanleriaren ia % 40ri eragiten dio), dietarekin ...
2023ko lehenengo lauhilekoan animalien elikagaiei buruzko 93 jakinarazpen egon dira. Horietatik 19 alertak izan dira, 62 informazio-jakinarazpenak eta 12 mugan egin diren ukapenak. Egindako kontrol motari dagokionez, 28 jakinarazpen kontrol ofizialek egin dituzte, pentsuen ekoizpen-kateko zenbait esparrutan; 31, industriako autokontroletan detektatu dira; 30, mugako ikuskapen-postuetan; eta 4, kontsumitzaileen kexen ondorioz hauteman dira. Produktuen arabera, lehengaiei dagozkie jasotako jakinarazpenen % 69, etxeko animalientzako pentsuei eta produktuei % 15, pentsu konposatuei % 7 eta gehigarri eta aurre-nahasketei % 5. Jakinarazpenetan zerikusia izan duten produktuei dagokienez, honako lehengai hauek nabarmendu dira: soja-produktuak (10), eta koltza-, arto- eta ekilore‑produktuak (5). ...
2023ko lehenengo lauhilekoan elikagaiei buruzko 1286 jakinarazpen izan dira. Horietatik 349 alertak izan dira (%27), 502 informazio-jakinarazpenak (%39) eta 435 mugan egin diren ukapenak (%34). Gehien jakinarazi diren kutsadurak: Elikagai-osagarrietan debekatutako substantziak Salmonela enteritidis eta salmonela oilaskoan Etiketan deklaratu gabeko alergenoak Fitosanitarioen hondakinak zitrikoetan (laranja, limoi, mandarina eta pomeloetan) Salmonela sesamoan Aflatoxinak kakahuetetan Norobirusa ostretan Jakinarazpen gehien sortarazi dituzten herrialdeak: 1. Turkia 2. India 3. Polonia 4. Frantzia 5. Herbehereak ...
FAOk 3 literatura-berrikuspen argitaratu ditu mikroplastikoek, pestiziden hondarrek eta albaitaritzako medikamentuek hesteetako mikrobiotan izan dezaketen eragina eta, ondorioz, osasunean izan ditzakeen kontrako efektuei buruzko egungo ebidentzia zientifikoa aztertu ahal izateko.
Hesteetako mikrobioma digestio‑hodian bizi den eta interazkioa duen mikrobioen komunitate dinamiko eta konplexua da. “Komunitate” horrek zenbait jarduera fisiologikotan parte har dezake, esaterako, digestioan edo funtzio immunologikoan, eta hesteetako homeostasia eta homeostasi sistemikoa mantentzeaz gain, gaixotasun gastrointestinaletatik babesten gaitu.
Mikrobiomaren desorekak zenbait gaixotasunekin lotu dira, hala nola obesitatearekin, diabetesarekin edo hesteetako gaixotasun inflamatorioarekin
Orain arte gaiaren inguruan aurrerapenak egin diren arren, dietak hesteetako mikrobioman eta giza‑osasunean duen eraginaren arteko lotura egiaztatzen duten ikerketa ...
Berriki argitaratu da 638/2019 Errege Dekretuaren aldaketa. Errege-dekretu horrek ezartzen ditu animalia biziak errepidez garraiatzen dituzten ibilgailuak, ekoizpen-animaliak elikatzeko produktuak eta giza kontsumorako ez diren animalia-jatorriko azpiproduktuak garbitzeko eta desinfektatzeko zentroek bete behar dituzten oinarrizko baldintzak, eta garbiketa- eta desinfekzio-zentroen erregistro nazionala sortzen da. Araudia sektorearen beharretara egokitu behar dela kontuan hartuta, arauan egindako aldaketekin lortu nahi dena da zentro berriak sortzea eta daudenak egokitzea, animalia biziak garraiatzea abeltzaintzarako arriskutsua izan ez dadin.
Horregatik, animalien gaixotasun kutsakorrei buruzko 2016/429 (EB) Erregelamenduan eta Animalien Osasunari buruzko 8/2003 Legean oinarrituta, honako baldintza hauek egokitzen dira: Garbiketa- eta desinfekzio-eragiketen justifikazioa: datuak RECELIDE aplikazioan grabatzea abeltzainari ...
EFSAk urtero elikagaietan plangiziden hondakinei buruzko urteko txostena argitaratzen du eta 87.863 laginen emaitzak aurkezten ditu.
2021. urterako honako datu hauek aurkitu ditugu: Aztertutako laginen % 96,1 legezko mugen barruan zeuden Aztertutako laginen % 55,7n, hondakinen kontzentrazioa ez zen kuantifikagarria (hondakinak<LOQ); % 40,4n plagiziden hondakin bat edo gehiago zegoen, LOQ baino maila handiagoetan, baina hondakinen gehienezko mailara (LMR) iritsi gabe; bukatzeko, laginen % 3,9n hondakinen kontzentrazioak LMR gainditzen zuen. 1.686 lagin aztertu ziren, eta horietatik % 87,5k ez zuten hondakinik (ehuneko hori 2020koa baino txikiagoa da; urte horretan % 91,7 izan zen).
Guztira 182 lagin zeuden maila kuantifikagarrietan baina LMR-ren azpitik (% 10,8); ehuneko hori ...
EFSAko adituek A Bisfenolak osasunerako duen arriskua ebaluatu dute eta 2015az geroztik indarrean zegoen EIJ 20.000 bider murriztea erabaki dute. A bisfenola (BPA) substantzia kimiko bat da, plastikoak eta erretxinak fabrikatzeko erabiltzen da, bai eta elikagaietarako ontziak, besteak beste, botilak, platerak eta kikarak egiteko polikarbonatuetan ere.
Halaber, elikagai eta edarietarako ontzietako estalki babesgarriak egiteko edo inpresio termikoko tintetan (erosketa-tiketak) erabiltzen diren epoxi erretxinetan ere aurki daiteke.
2015ean egindako ebaluazioa (EFSA, 2015) ziurgabetasun ugari jasotzen ziren, eta BPAren efektu toxikologikoei datu gehiago behar zirela azpimarratu zen. Azken urteotan egindako azterlan zientifikoetan erakutsi denez, immunitate-sistema bereziki sentikorra da BPArekiko; zehazki, Th17 zelulen kasuan. Zelula horiek funtsezkoak ...
2022ko irailaren 22an Granadako udalerri bateko ardien ustiategi batean ardi- eta ahuntz-baztanga (AAB) berriz erregistratu zen, eta agerraldi horretaz geroztik AAB kasu berriak baieztatu dira. Abeltzaintzako gaixotasun hori agertzeak inpaktu sanitario larria eragin du Gaztela-Mantxako ardi-ustiategietan, eta, ondorioz, eragin ekonomiko handia.
Agintari eskudunak berehala ari dira arauzko kontrol-neurriak hartzen, besteak beste, animaliak hiltzea, gorpuak desagerraraztea eta ustiategia ofizialki garbitzea eta desinfektatzea. Era berean, biosegurtasuneko eta zaintzako neurriak indartu dira inguruko ardi- eta ahuntz-azienden ustiategietan, eta animalien eta produktuen mugimendua murrizteko neurriak aplikatu dira. Azkenik, dagokion ikerketa epidemiologikoa egiten ari dira infekzioaren jatorria identifikatzeko, baita izan daitezkeen arrisku-kontaktuak identifikatzeko ere.
Horri guztiari esker, 2023/05/18an ...
Elikagaien gehigarrien adituen FAO/OME Batzorde Mistoak (JECFA) elikagaietan dauden kutsatzaile batzuen ebaluazioa argitaratu du, besteak beste kadmioa eta zekale-ainoaren alkaloideak. Kadmioarekiko esposizio iturri nagusiak honako hauek izan ziren: zerealak eta zerealak oinarri dituzten produktuak, barazkiak eta arraina eta itsaskiak. Kakao-produktuek kadmioaren batez besteko dietaren bidezko esposizio osoari egindako ekarpena % 0,2 eta % 9 artekoa izan zen, baita kakao-produktuen kontsumoa nahiko altua den herrialdeetan ere.
JECFAk elikadura-iturri guztietatik eratorritako kadmioarekiko esposizioa ebaluatu du, eta ondorioa izan da estatu mailako esposizio zenbatespenak Hilabeteko Behin-behineko Ingestio Mailaren (BIM) azpitik egon zirela. Zehazki, Maliko helduen kasuan, 0,6 μg/kg-ren (BIMen % 2,4) eta Txinako 4-11 urteko ...
Argitaratu berri den Obesitatearen 2023ko munduko atlasak iragartzen du 2035ean munduko 4.000 milioi pertsonak baino gehiagok (populazio osoaren % 51) gehiegizko pisua edo obesitatea izango duela (2020an 2.600 milioi pertsonak) eta adierazten du lau pertsonatik bat obesoa izango dela.
Obesitatea gaixotasun kroniko ez transmitigarri ugariren arrisku-faktore garrantzitsuenetako bat da, besteak beste honako hauena: diabetesa, gaixotasun kardiobaskularrak, hipertentsioa, istripu zerebrobaskularrak eta zenbait minbizi-mota.
Txosten berriak ohartarazten du haurren obesitatea gora egiten ari dela “bereziki azkar”, eta kalkulatzen dute ia 400 milioi haurrek obesitatea izango duela 2035ean, baldin eta ez badira neurri garrantzitsuak hartzen. Txostenaren arabera, obesitatearen gorakadarik handiena izango dutela aurreikusten den hamar herrialdetik ...
EFSAk giza osasunean eragin handiena duten eta elikagaietan egon daitezkeen 10 nitrosaminek (TCNA) dakarten arriskua ebaluatu du. Ebaluazio hori egiteko, EFSAk 2003tik 2021era bitarteko Europako lau herrialdetako datu analitikoak (2.817 lagin) erabili ditu, baita 1990. eta 2021. urteen arteko Europako (3.976 analisi kliniko) eta Europakoak ez diren (27) ikerketa zientifikoetatik jasotako datuak ere.
Analisi kliniko ugari egon arren, gehienak elikagai-multzo txiki batekoak dira: 'Edari alkoholdunak', 'Kafea, kakaoa, tea eta infusioak', 'Arraina, itsaskiak, anfibioak, narrastiak eta ornogabeak', 'Haragia eta haragi-produktuak' eta 'Ontzeak, saltsak eta ongailuak'. Hainbat elikadura-produktutan nitrosaminak detektatu dira, hala nola haragi-produktu onduetan, arrain prozesatuetan, kakaoan, garagardoan eta bestelako edari alkoholdunetan. Haragia eta ...
Batzordeak arau berriak ezarri ditu elikagaietako artseniko-kopurua murrizteko. Beste urrats garrantzitsu bat da elikagaietan dauden substantzia kimikoekin lotutako minbizi-arriskua mugatu edo ezabatzeko Europako Planeko helburuak lortze aldera. Erabaki hori elikagaietan dagoen artsenikoak osasun publikoarentzat duen arriskuaren azken ebaluazioan (EFSA, 2021) oinarritzen da, eta estatu kideei elikagaietako artseniko-kopurua zaintzeko eskatu ondoren hartu da erabakia. Adin-kategoria guztietan, honako hauek izan ziren artseniko inorganikoarekiko elikagaien bidezko esposizioaren faktore nagusiak: arroza, arrozez egindako produktuak, eta arroza eta edateko ura dituzten zerealez egindako produktuak.
Haurrentzako egokiak diren zenbait elikagai (besteak beste, bularreko haurrentzako eta haurtxoentzako zerealez egindako elikagaiak, haurrentzako gailetak, bizkotxoak eta cookieak, bularreko haurrentzako prestakinak, ...
Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak (NAEM) informazio-ohar berri bat argitaratu du Gaztela-Mantxan baieztatu den ardi- eta ahuntz-baztangaren azken fokuari buruz eta hura kontrolatzeko eta erazteko hartu diren neurriei buruz. Gaztela-Mantxako agintaritza eskudunek lurraldeko ardi- eta ahuntz-ustiategietan gauzatzen ari diren zaintza biziari esker, Ciudad Real probintziako esne-ardien ustiategi batean ardi- eta ahuntz-baztangaren foku berri bat baieztatu ahal izan da martxoaren 22an.
Kaltetutako abeletxeak 1216 abelburu ditu eta ardi- eta ahuntz-baztangaren ondorioz mugatutako eremu batean dago, 8100 ardiko ustiategi batean joan den otsailaren 8an jakinarazitako azken fokuaren ondorioz.
Kaltetutako ustiategian, autonomia-erkidegoek berehala hartu dituzte kontrol-neurriak, honako hauek barne: animaliak hiltzea, hilotzak ezabatzea, ustiategia ofizialki garbitu ...
Cookieak gure webgunearen erabilgarritasuna eta prozesuak hobetzeko edo gaitzeko erabiltzen dira. Cookieak desgaitu edo ezabatzen badira, gerta daiteke erabiltzaileek webgunearen aukerak ezin erabiltzea, edo webgunean diseinatu ez den moduan funtzionatu dezake arakatzaileak.
Esta web utiliza cookies para que podamos ofrecerte la mejor experiencia de usuario posible. La información de las cookies se almacena en tu navegador y realiza funciones tales como reconocerte cuando vuelves a nuestra web o ayudar a nuestro equipo a comprender qué secciones de la web encuentras más interesantes y útiles.
Behar-beharrezkoak diren cookieak beti aktibatu behar dira, cookie-en ezarpenen zure lehentasunak gorde ahal izateko.
Las cookies estrictamente necesarias tiene que activarse siempre para que podamos guardar tus preferencias de ajustes de cookies.
Cookie hau desaktibatzen baduzu, ezin izango ditugu zure lehentasunak gorde. Horrek esan nahi du webgune hau bisitatzen duzun bakoitzean cookieak gaitu edo desgaitu beharko dituzula berriro.
Si desactiva esta cookie, no podremos guardar sus preferencias. Esto significa que cada vez que visite este sitio web deberá habilitar o deshabilitar las cookies nuevamente.
Show details
Name
Provider
Purpose
Expiration
cookielawinfo-checkbox-necessary
RGPD Compliance plugin
Determina si el visitan te ha aceptado la casilla de consentimiento de cookies
1 día
Analisi- edo neurketa-cookieak
Webgune honek Google Analytics ezarritako cookiak erabiltzen du, bisitari kopurua eta weborriaren erabilerari buruzko informazio anonimoa biltzeko.
Cookie hauek mantenduz gero, gure weborria hobetzen laguntzen gaituzu.
Este sitio web utiliza Google Analytics para recopilar información anónima sobre el número de visitantes y el uso de la web.
Si mantienes estas cookies, nos ayudas a mejorar nuestra página web.
Please enable Strictly Necessary Cookies first so that we can save your preferences!
Show details
Name
Provider
Purpose
Expiration
_ga
Google
Registra una identificación única que se utiliza para gen erar datos estadísticos acerca de cómo utiliza el visitan te el sitio web.
2 años
_gat
Google
Utilizado por Google Analytics para controlar la tasa de peticiones.
1 día
_gid
Google
Registra una identificación única que se utiliza para generar datos estadísticos acerca de cómo utiliza la persona visitante el sitio web.
Kontsumitzailea: 