Berriak

Artikulua: Disruptore Endokrinoak – ELIKA 2013

Disruptore endokrinoak gure organismoak ekoizten ez dituen substantziak dira, naturalak edo gizakiaren jardueraren ondorioz sortutakoa (esate baterako, industria-prozesuak). Substantziok sistema endokrinoaren funtzioa eraldatzen dute; beraz, ondorio kaltegarriak dituzte pertsona osasuntsuen eta horien ondorengoen artean.Artikulu osoa ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Uraren erabilera ahal beste murriztea patata hazteko 13/06/11

Uraren hornikuntza eta erabilera funtsezko faktorea da laboreen ekoizpenean.Gero eta eskasagoak diren baliabide hidrikoen gaineko muturreko presioaren aurrean, hurrengo hamarkadetan mundu-mailan ur-eskaera bikoiztea aurreikusi da. Mundu osoan uztak ureztatzeko 2,7 milioi gigalitro ur erabiltzen dira, elikagaien % 40 inguru ekoizteko.Klima-ereduek adierazten dute ur gez ugari egongo dela Kanada, Errusia eta Brasil bezalako lekuetan; baina, munduko gainerako lekuetan eskasa izango da, eta hiri-, ingurumen- eta landa-erabileren arteko konpetentzia handitu egingo da populazioa ugaritzen den heinean.Garrantzitsua da ura une zehatz batean erabiltzea, uztan nahi den emaitza lortzeko. Horrela, balio handiko baliabidea galtzea saihestuko da, eta ingurumenean eragindako ondorioak gutxi izango dira.Hazkunde-sasoiko ureztatze ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Europako Adituen Datu Basearen 2012ko jarduerak 13/06/06

EFSAk txosten bat argitaratu du, eta bertan biltzen dira 2012. urtean Adituen Datu Basearen (EDB) jarduera nagusiak. Datu-base horren xede garrantzitsuena da mundu osoko zientzia-adituak biltzea kontsultak egin ahal izateko eta eurek zientzia-aholkularitza emateko Zientzia Batzordeari, zientzia-panelei eta EFSAren lan-taldeei.EDBren ekintza garrantzitsuenetatik honako hauek dira azpimarratzekoak: 2012an 407 eskaera jaso ziren, batez beste 34 hileko. Horietatik % 70 onetsi ziren. 2012ko abenduan, 3.312 adituk osatzen zuten EDB. Italia (405), Erresuma Batua (409), Alemania (304), Frantzia (241), Herbehereak (217) eta Espainia (216) dira aditu gehien dituzten Europako herrialdeak, alegia, 68 herrialdeetako aditu guztien % 55. Europar Batasunekoak eta Europako Esparru Ekonomikoa ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Prebentzioa eta jarduketak elikagai-krisietan- BfR 2013

Krisi batean nola eragiten die, oro har, herritarrei arriskuen komunikazioak? Baliorik eransten al du krisi-garaietan Europako Batzordeak eta EFSAk parte-hartzeak? Nola jarraitu behar zaie krisi-egoeretan sortzen diren judizio-printzipioei? Horiek dira, besteak beste, 2012ko irailean Berlinen egin zuten jardunaldi batean jorratutako gaiak.BFRk duela gutxi argitaratu du liburuki bat, eta bertan bildu ditu jardunaldian egindako aurkezpen guztiak. Halaber, elikagai-krisiei aurre egiteko Europako zenbait herrialdek jarraitzen dituzten politikei eta lege-dokumentuei buruzko informazioa aurki daiteke. Bereziki, azpimarratu egiten ditu agintarientzat, enpresentzat eta kontsumitzaileentzat garrantzitsuak diren auziak.Hainbat erakundetako nazio-mailako eta nazioartekoa adituek (OME, ESFA, DG Sanco, Anses ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Medusen eragina arrain-biztanleriaren murrizketan 13/06/03

FAOk argitaratutako txosten batek medusa-kopuruaren gorakadaz ohartarazi du; izan ere, kopuru-handitze hori izan daiteke Mediterraneoan eta Itsaso Beltzean atzemandako arrain-murrizketen eragilea. Medusek arrautzak, arrain-larbak eta arrain gazteak jaten dituzte, eta arrain-biztanleriak berreskuratzeko duen ahalmena murrizten dute. Txostenak lotu egiten du gertakizun hori arrainen biztanleria murriztearekin. Orain arte ez da egoera hori aztertu, eta FAOren ustez, arrantzaren kudeaketan aintzat hartzeko modukoa da.Munduko ozeano gehienetan medusak azkar ugaritzea honako hauen ondorio da: Gehiegizko arrantza, itsasoko harrapari gehienak desagerrarazten baititu. Berotze orokorra, latitude tropikaletan bizi diren espezieak ugaritzea baitakar. Eutrofizazioa, uretako nutrienteak ugaritzen baititu. Kostaren higadura saihesteko dikeak oro har erabiltzea eta sortutako ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Akuikulturako arrainen osasuna eta ongizatea – FVE 2013

Orain gutxi egin dute Bruselan “Arrainen osasunaren eta ongizatearen zaintza: Akuikulturaren arrakastarako faktore kritikoa” izeneko jardunaldia, Europako Albaitarien Federazioak antolatutakoa. Helburua izan da akuikulturako arrainen osasun- eta ongizate-arloko arazoak identifikatzea, eta gai horietan albaitari profesionalaren zeregina aztertzea. Honako hauek dira jardunaldiko ondorio nagusiak: Europar Batasunak ez du aski bere buruarekin arrantza-produktuei dagokienez; beraz, akuikulturako ekoizpenaren gorakada erronka handia da espezie berriak modu iraunkorrean eta bideragarrian ustiatzeari zein Elikagaien Segurtasunari dagokienez.Beharrezkoa da ustiategietan osasun-kudeaketa egokia gauzatzea ekoizpen-fase guztietan, eta horretan zeregin garrantzitsua dute zaintza epidemiologikoak eta txertaketa-programek. Animalien mugimenduak arriskuan oinarritutako kontrola behar du, batik bat, aintzat hartuta beste herrialde batzuetako ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

36. artikuluko Zerrendak 2012an gauzatu dituen jardueren txostena – EFSA 2013

EFSAk txosten bat argitaratu du, eta bertan jaso ditu 36. artikuluko Adituen Zerrendaren inguruan gauzatu dituen jarduera nagusiak 2012. urtean. EFSAren Erakunde Adituen Zerrenda hori 2008an osatu zen eta xedea da EFSAri eta estatu kideei elikagaien eta pentsuen segurtasun arloan (honako hauek barne: nutrizioa, toxikologia, kimika, animalien osasuna eta ongizatea, eta landareen osasuna eta babesa) aholkua eman diezaieketen erakundeen datu-basea ezartzea.Europako aditu horiek EFSAri laguntzen diote arriskuen kudeatzaileei zientzia-aholkularitza bikaina ematen, Elikagaien Segurtasun arloan euren politikak eta erabakiak babesteko. Honako hauek dira adituen zerrendak garatu duen jardueraren inguruko datu garrantzitsuenak:2012. urtean 416 erakunde aditu gehitu ziren.Zerrendako erakunde gehienak unibertsitateak eta ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Ingurumen Arriskuen Ebaluazioen Etorkizuna – EB 2013

Ingurumen Arriskuen inguruan egin ohi diren Ebaluazioek ezjakintasun handia eragiten dute ingurumen-kutsaduraren egiazko ondorioei buruz eta, ondorioz, giza osasunean dituzten ondorioei buruz: izan ere, ekosistemak babesteko lege-oinarria ezartzera bideratuta daude. Europako Batzordeak argitaratu berri duen irizpenak ondorioztatzen du Ingurumen Arriskuen Ebaluazioko erronka nagusia dela egoera errealistetan oinarritutako eredu berriak sortzea. Egoera horiek aintzat hartu behar dute ekosistemen konplexutasuna eta ahalbidetu egin behar dute produktu kimikoen bioerabilgarritasuna, elikagaien bidez gehitzeko bideak eta ondoren izaki bizidunetan duten biometatze maila ezagutzea. Lehenengo hurbilketa bat da protokolo eta irizpideak sortzea, substantzia toxikoen jarraipenen datuak lortu eta konparatzeko, bereziki nahaste kimikoenak, barne hartzen dituztenak metabolitoak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Fipronil pestizidaren arriskua erleentzat – EFSA 2013

Fipronil intsektizidak arrisku akutu handia eragin dezake erleetan, baldin eta arto-haziak tratatzeko erabiltzen bada. Horixe da, hain zuzen ere, EFSAk atera duen ondorioa.Europako agintariek balioetsi egin dute fipronilaren arriskua, eta horretarako arreta berezia jarri diete, batetik, koloniaren biziraupenean eta garapenean dituen eragin akutu eta kronikoei, eta, bestetik, erleen hilkortasun-tasan eta jarreran dosi subletalek dituzten eraginei.Fipronilarekiko hainbat esposizio-bide aztertu zituzten, eta honako hauek dira ondorioak:Tratatutako haziek askatzen duten hautsak eragindako arriskua: arrisku akutu handia atzeman zen artoan. Ezin izan dira zehaztu beste uzta mota batzuen hautsarekiko esposizioaren arrisku-mailak (adibidez, ekilorea); izan ere, ez da arrisku ebaluazioak osatzeko aukerarik izan.Kutsatutako nektarra eta ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Arriskuen Ebaluazio erabilgarri eta garrantzitsuenak –CE 2013

Arriskuen ebaluazioen erabilgarritasuna hobetzearren, diziplina anitzeko talde batek (Europako Batzordearen zenbait zientzia-batzordetako kideek osatutakoa) gainbegiratu egin ditu arriskuak ebaluatzeko gaur egungo praktikak eta arriskuen kudeatzaileen beharrak, ebaluazio-ikuspegiak identifikatu ahal izateko. Ikuspegi horiek ahalik eta zientzia onenean oinarritutako emaitzak eman behar dituzte, baina, neurri berean, koherenteak eta gardenak izango dira, bai eta interpretatzeko zein komunikatzeko errazak ere.Berrikuspena egin da, uste baitzen arriskuen ebaluazioek ez dietela erantzuten kudeatzaileen eta politikari arduradunen beharrei. Beraz, ondorio honetara iritsi dira: ebaluazioek kudeaketa-prozesuari buruzko informazioa eman behar dute modu eraginkorrean, eta, horrez gain, balorazio ekonomia, gizarte- eta ingurumen-arloko balorazioa jaso behar dute beren baitan.Horretarako, elkarrizketa gardena ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Fipronil pestizidaren arriskua erleentzat – EFSA 2013

Fipronil intsektizidak arrisku akutu handia eragin dezake erleetan, baldin eta arto-haziak tratatzeko erabiltzen bada. Horixe da, hain zuzen ere, EFSAk atera duen ondorioa.Europako agintariek balioetsi egin dute fipronilaren arriskua, eta horretarako arreta berezia jarri diete, batetik, koloniaren biziraupenean eta garapenean dituen eragin akutu eta kronikoei, eta, bestetik, erleen hilkortasun-tasan eta jarreran dosi subletalek dituzten eraginei.Fipronilarekiko hainbat esposizio-bide aztertu zituzten, eta honako hauek dira ondorioak:Tratatutako haziek askatzen duten hautsak eragindako arriskua: arrisku akutu handia atzeman zen artoan. Ezin izan dira zehaztu beste uzta mota batzuen hautsarekiko esposizioaren arrisku-mailak (adibidez, ekilorea); izan ere, ez da arrisku ebaluazioak osatzeko aukerarik izan.Kutsatutako nektarra eta ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Berezi@ Lore jangarriak 13/05/29

Errezeta batean funtsezko osagai gisa, plater bat ontzeko edo, besterik gabe, apaingarri legez erabili ahal diren hainbat landare mota dago.Lore batzuk oso arruntak dira gure dietan, eta konturatu ere ez gara egiten: alkatxofa, azalorea, brokolia ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Ebaluazio-gida: Genetikoki eraldatutako animalien Ingurumen Arriskua – EFSA 2013

Gida honek zenbait jarraibide ezartzen ditu, Europako merkatuan genetikoki eraldatutako (GE) animali biziak sartzen badira, Ingurumen Arriskuaren Ebaluazioak egiteko eta horrek ingurumenean zein animalia eta gizakien osasunean izan dezakeen eragina aztertzeko.Ebaluazioa honako pausu hauei jarraiki egin behar da:Arriskua eta esposizioa identifikatzea.Arriskua ezaugarritzea.Esposizioa ezaugarritzea.Arriskua ezaugarritzea.Arriskua kudeatzea.Ebaluazio orokorra.Genetikoki eraldatutako arrain, intsektu, ugaztun eta hegaztientzat honako arrisku arlo hauek identifikatu dira:Iraunkortasuna eta inbasio-ahalmena, geneen transferentzia bertikala barne.Geneen transferentzia horizontala.Interakzioak genetikoki eraldatutako animaliaren eta jomuga-organismoen artean.Interakzioak genetikoki eraldatutako animalien eta jomuga ez diren organismoen artean.Genetikoki eraldatutako animaliak kudeatzeko erabilitako teknika zehatzek ingurumenean duten eragina.Genetikoki eraldatutako animalien eragina prozesu biogeokimikoetan.Genetikoki eraldatutako animalien eragina gizaki eta ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Txostena: Antibiotikoekiko erresistentzia animalietan eta elikagaietan – EFSA 2013

Txosten horretan biltzen dira Europan 2011. urtean egindako analisien datuak, antibiotikoekiko erresistentziaren inguruan honako talde eta bakterio hauetan:Salmonella zoonotikoa gizaki, elikagai eta animalietanCampylobacter gizaki, elikagai eta animalietanEscherichia coli eta enterokoko isolatuak animalia eta elikagaietanMetizilinarekiko erresistenteak diren S. aureus animalia eta elikagaietanEmaitzak:Salmonella eta E. coli Ampizilina, tetraziklina eta sulfonamidekiko erresistentzia-maila handia atzeman zen gizakietan isolatutako Salmonellan. Hirugarren belaunaldiko zefalosporinekiko eta fluorokinolonekiko erresistentziak, berriz, maila baxuari eutsi zion. Hegazti, txerri, behi eta horien haragietan isolatutako Salmonellan eta Escherichia Colin oso ohikoa izan zen ampizilina, tetraziklina eta sulfonamidekiko erresistentzia; baina, baxua izan zen hirugarren belaunaldiko zefalosporinekiko erresistentzia. Indioilar, hegazti eta oilasko-haragian isolatutako Salmonellan ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Kataluniako herritarrek Patulinaren aurrean duten esposizioaren ebaluazioa – ACSA 2013

ACSAk ebaluatu egin du Katalunian 2008 eta 2009 bitartean kontsumitutako elikagaietan dauden mikotoxina nagusiekiko esposizioa gizakientzat duen arriskua. Argitalpen berri horrek Patulinaren aurreko esposizioa lantzen du eta osatu egiten ditu B, G eta M1 aflatoxinei, B1 eta B2 fumonisinei eta A okratoxinari buruz jada argitaratutakoak.Sagar-zukuaren eta sagarrez eginiko elikagaien 262 laginen artean, patulina, nagusiki, sagar-zukuan (% 42,3) eta sagarrez eginiko haurrentzako elikagaietan (% 33,9) aurkitu zen. Sagarrez eginiko elikagai solidoetan, aitzitik, % 5,2 besterik ez zen atzeman. Alabaina, gehienezko balorea eta positibo eman zuten laginen batez besteko altuena azken kategoria horretakoak dira., nahiz eta indarrean dagoen legeriak ezarritako gehienezko mugen ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorra 13/05/16

Produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorrerako Ekintzen Plan Nazionalak (EPN) helburuak, neurriak, egutegiak eta adierazleak ezartzen ditu, produktu fitosanitarioen erabileran iraunkortasun irizpideak sartzeko 2013tik 2017ra bitarteko epean.Planak bere baitan hartzen ditu irailaren 14ko 1311/2012 Errege Dekretuan ezarritako oinarriak. Dekretu horren xedea da ekintzen esparrua definitzea produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorra lortzeko. Horretarako, murriztu egin behar dira produktu fitosanitarioak erabiltzeak giza osasunean eta ingurumenean dituen arriskuak eta ondorioak.MAGRAMAk, EPNren xedeekin bat etorriz, triptikoa eta dibulgaziozko kartela argitaratu ditu. Horietan banakatu egiten dira produktu fitosanitarioen ekoizle, banatzaile, nekazari eta gainerako erabiltzaileek bete behar dituzten baldintzak eta betebeharrak, produktu horien erabilera iraunkorrari dagokionez.Erabilera iraunkorrari buruzko kartelaErabilera ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Listeriosi Arriskuaren Ebaluazio Kuantitatiboa kontsumitzeko prest dauden produktuetan – FDA 2013

Estatu Batuetan Elikagaien Segurtasunean eskumena duten agintariek (FSIS, FDA eta DHHS) ebaluazio kuantitatibo bat egin dute kontsumitzeko prest dauden elikagaien kontsumoarekin loturiko Listeriosi arriskuaren inguruan (RTE). Elikagai horiek, zehazki, txikizkako elikagai dendetan, delicatesen dendetan edo azalera handiko merkataritza guneetako delicatesen ataletan egindakoak dira. Arriskuaren Ebaluazio Kuantitatibo honek (QRA) ebaluatu egiten du, batetik, higiene zein manipulazio jardunbide egokiek eta arintzeko estrategiek zein neurritan areagotu edo gutxiagotu dezaketen Listeria monocytogenes-en esposizioa kontsumitzeko prest dauden elikagaietan, eta, bestetik, RTE elikagaiek (esate baterako, elikagai dendetan moztu, prestatu eta ontziratu diren haragi hotzak, gaztak, hestebeteak eta entsaladak) osasun publikoan eragin dezaketen listeriosia arriskua. Ateratako ondorioen artean, besteak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Europako Estrategia Akuikultura Iraunkorrerako 13/05/15

Arrantza Politika Erkidearen eraberritzeak aurreikusi egin du akuikultura "koordinazio-metodo ireki"-aren bidez garatzea eta sustatzea. Estatu kideei euren ahaleginak koordinatzeko eta jardunbide onenak elkarrekin trukatzeko laguntzeko ikuspegia da. Metodoak hiru zutabe ditu:Zuzentarau estrategikoak. Estatu kideen eta Europako Batzordearen arteko borondatezko lankidetza-prozesu honetako lehenengo pausua dira.Urte anitzeko plan nazionalak. Estatu kideek sortu behar dituzte, akuikultura iraunkorra garatzeko.Jardunbide onenak elkarrekin trukatzea. Izan ere, Estatu kideek aukera izango dute lege-betekizun horiek ezartzeko jardunbide onenak elkarrekin trukatzeko. Horrela, kostuak txikiagoak izango dira akuikultura-ekoizleentzat, eta ez da zalantzan jarriko EBko legeriak bermatzen duen babesa kontsumitzaileentzat zein ingurumenarentzat.Horrez gain, Europako Itsaso eta Arrantza Funtsa (EIAF) izango da ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Patatak hazteko lurzoruaren erabilera 13/05/13

Ekoizle eta operatzaileek kontziente izan behar dute lurzorua prestatzean eta ereitean lurzoruak duen egoeraz. Lurzorua ulertzeak lurzoruari, isurketa-urari eragindako arrisku eta kostuak murritz ditzake, bai eta erosioa ere.Patataren Europako Batzordeak eguneratu egin du lurzoruaren kudeaketa praktikoaren printzipioak jasotzen dituen gida:Lurzorua kudeatzea (ehundura, egitura, porositatea, etab.).Lurzoruarekin lotutako arazoak (higidura eta trinkadura).Nola egin aurre arazoei (soroak eta uztak hautatzea).Legedia.Ingurumen-planifikazioko zerrenda.Gidan lurzoruek pairatzen dituzten mehatxuak laburtzen dira:Lurzoruaren egitura galtzea. Jarduerak txarto planifikatzeak eta lurzorua gehiegi lantzeak lurzorua jaustea, estaltzea eta tinkatzea ekar dezake. Bada, arazo horiek lurzoruaren aireztapena, sustraiek esploratutako lurzoruaren bolumena eta eskueran dagoen ura murriztea ekar dezakete. Horrek, era berean, honako ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Pestizidak lixibiatzeko ereduak berrikustea 13/05/10

PPR Panelak esan du lixibiazio-prozesuen eta horien eraginaren inguruko arriskuak ebaluatzeko prozesuen eraginkortasunak eta sendotasunak lotura zuzena duela "babes-helburuak" egoki definitzearekin. Bestalde, nabarmendu egin du oso garrantzitsua dela ur edangarria hornitzeko lurrazpiko ura berariaz babestu beharreko helburu izatea.Hori da lurrazpiko uren inguruko lan-taldearen txostena berrikusi ostean ateratako ondorio nagusietako bat (FOCUS, 2009).Beste alde batetik, nabarmendu egiten da lan-taldeak arrakastaz harmonizatu dituela kontzeptuak lixibiazio-ereduetan eta, oro har, lixibiazio-aurreikuspenak hobetu egin direla.PPR ez dator bat lan-taldearekin kalkuluak eredu bakar batekin aurkeztearen inguruan, eta gomendatu egiten du erabakietan eredu bat baino gehiago aintzat hartzea. Mugak muga, uste da berrikusitako egoerek estali egiten dituztela ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago