Berriak

Berezi@ Zientzia aholkularitza eta Elikagaien Segurtasuna Europan – ELIKA 2012

Elikagaien Segurtasun arloko aholkularitza azken hamarkadan eta etorkizuneko estrategiaren laburpena.Artikulu osoa ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Infografia: Antibiotikoekiko erresistentzia Europan 12/11/22

Azken urteotan, antibiotikoak gehiegi edo behar bezala ez erabiltzea sendagai horiekiko erresistentzia azaltzen duten mikroorganismoak agertzearekin eta hedatzearekin lotu da. Ondorioz, tratamendu antibiotikoa sarritan ez da eraginkorra izaten, eta horrek Osasun Publikoan arrisku larria sortarazten du. Bada, “Antibiotikoak modu egokian erabiltzeko Europako Eguna” (azaroaren 18 guztiak) dela eta, EFSAk infografia bat argitaratu du, oso grafikoki erakusten duena kontsumitzaileen osasunean eragina izan dezaketen bakterio jakin batzuen erresistentzia (besteak beste, Campylobacterena edo Salmonellarena). EFSAren infografia Zer da antibiotikoekiko erresistentzia? ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Bilduma: EFSAk erlezaintzaren arloan egin dituen balioespenak – EFSA 2012

EFSAren Arrisku Emergenteen Unitateak lan-talde bat abiarazi du, erleen inguruan argitaratu dituzten balioespen guztiak bildu eta aztertzeko. Lan horren xedea da arlo honetako informazio-hutsuneak eta ikerketa-beharrak identifikatzea.Lan horren lehenengo zatian, erlezaintzaren sektoreko arrisku-balioespenei buruz EFSAren zientzia-panelek egindako argitalpen guztiak bildu dituzte. Honako hauek dira panel horiek: Animalien Osasuna eta Ongizatea (AHAW), Landare Osasuna (PLH), Genetikoki Eraldatutako Organismoak (OGM) eta Plagizidak (PRAS), bai eta Zientzia Balioespenaren Euskarri Unitatea (SAS) eta Komunikazio Zuzendaritza (COMMS) ere. Guztira argitaratutako 334 zientzia-agiri eta argitaratu gabeko 11 bildu eta kategorien arabera sailkatu dituzte.Taula batean, berriz, bakoitzaren emaitzak, ondorioak eta gomendioak laburbildu dituzte. Identifikatutako argitalpen gehienak (% ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Ebaluazioa: ur-iragazkiek askatutako amonioarekiko esposizioa – EFSA 2012

EFSAren Kutsatzaileen Panelak iritzi bat argitaratu du iturriko ura iragazteko erabiltzen diren iragazki-kartutxoen segurtasunari buruz. Iritzi horretan ebaluatu egiten dira ur-iragazki horiek (Europako etxe askotan erabiltzen dira) askatutako amonioarekiko esposizioak gizakien osasunean izan ditzakeen ondorioak.Amoniakoa konposatu naturala eta nitrogeno-iturri garrantzitsua da ugaztunentzat. Zehazki, aminoazidoak, DNA, RNA eta proteinak sintetizatzeko balio du. Elikagaietan berez agertzen da, eta endogenoki ugaztun-espezie guztien hesteetan sortzen da (pertsona helduengan egunean 3-4 gramo sortzen direla zenbatetsi da). Amoniako gehiegi sortzen denean, gibelaren bidez metabolizatu eta gernuaren bidez kanporatzen da. Alabaina, giltzurrun- edo gibel-gutxiegitasuna, edo urritasun entzimatikoa sor dezaketen nahasketa metaboliko genetikoak dituen pertsonetan amoniako-maila toxikoak ager ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Kataluniako Elikagaien Segurtasun Planaren proposamena – ACSA 2012

ACSAk “Kataluniako Elikagaien Segurtasun Plana 2012-2016”-ren proposamena argitaratu du. Proposamen horretan parte hartu dute arloko herri-administrazioko arduradunek, elikakateko eragileek eta kontsumitzaileek, eta Kataluniako Generalitateko Gobernuak onetsi beharko du. Kataluniako Generalitateko Osasun Publikoari buruzko 18/2009 Legaren arabera, ACSA erakundeak arduratu behar du Kataluniako Elikagaien Segurtasun Plana osatzeaz eta horren jarraipena egiteaz. Planak bost urteko indarraldia izango du eta arlo horretan egiten diren jarduera publiko guztien erreferentzia-esparrua izango da. Planak honako hauek hartzen ditu bere baitan: helburu estrategikoak, berariazkoak eta epe horretan Arriskuen Analisiaren prozesuan (arriskuaren balioespena, kudeaketa eta komunikazioa) ezarri beharreko ekintzak. Bestalde, hainbat esku-hartze xedatzen dira, Elikagaien Segurtasunaren arloko ekintzetan ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Arriskuen Balioespena: etorkizuneko erronkak Europan – EFSA 2012

Azaroaren 7an eta 8an Elikagai Segurtasun arloko mundu osoko 600 aditu baino gehiago bildu ziren Parman, EFSAk bere hamargarren urteurrena ospatzeko antolatu zuen zientzia-biltzarrean parte hartzeko.Biltzarrean, “Desafiando fronteras en Evaluación de Riesgos – Compartiendo experiencias” titulupean, agerian geratu zen EFSAren balioa, Europako elikagaien eta pentsuen Arriskuen Balioespenaren oinarria baita. Eta hori, sortu zenetik eman dituen 3.000tik gorako zientzia-iritzietan islatzen da. Prozesu horretan, ezinbestekoa izan da Europa osoko zientzia adituen partaidetza eta lankidetza. Aditu horiek EFSAren zientzia-aholkularitzaren egitura osatzen duten zientzia-paneletan hartzen dute parte.Biltzarreko aurkezpenetan honako gai hauek jorratu ziren, besteak beste: arriskuak identifikatzeko estrategiak; elkarlanean eta lankidetzan aritzeko beharra, indarrak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien Segurtasuna Kataluniako Komunikabideetan – ACSA 2012

ACSAk argitaratutako SAM (Elikagaien Segurtasuna Komunikabideetan) txostenaren arabera, honako hauek izan dira gehien landu diren eta ziur asko gizarte-interes handiena sortu duten gaiak: Pentsuetan dioxinak atzematea. Merkurioaren presentzia zenbait arrain-espezietan. Espainiar jatorriko pepino sorta batek Alemaniako Escherichia coliaren agerraldi infekzioso batekin izan omen duen lotura. Egungo ekonomia-krisiaren ondorioak: familia askoren erosteko ahalmena murriztu du eta hainbat solidaritate-kanpaina antolatu dira elikagaiak biltzeko. Beste gai batzuek leku handia izan dute komunikabideetan. Aipatzekoak dira, besteak beste, PAC (Nekazaritza Politika Bateratua), ekoizpen ekologikoa eta zuzeneko salmenta sustatzea, eta laboreen munduko azokaren etorkizuna. 2011ko SAM txostenak Elikagaien Segurtasunak Kataluniako prentsan eta telebistan izan duen kazetaritza-estaldurari ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien kontsumoa Espainiako etxeetan MARM 2012

Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioak duela gutxi argitaratu ditu Espainiako etxeetan Kontsumo Panelaren azkeneko datuak. Horien arabera, 2011ko urritik 2012ko irailera bitartean gora egin du elikagaien kontsumoak eta gastuak. Etxeetarako Elikagaien Kontsumo Panelaren xedea da elikagaien eskaera erreala zehaztea. 12.000 etxebizitza aztertu dira. Horiei eskaner bat eta produktuen katalogoa ematen zaizkie, eta eurek egunero apuntatu behar dute zer erosten duten. Horrela, informazio guztia automatikoki geratzen da erregistratuta. Elikagaien kontsumoa iazkoa baino % 1 handiagoa izan da, eta elikagaika banatuta, honako produktu hauen kontsumoak egin du gora: haragi freskoa (+% 1,4) batez ere oilasko-haragia (+% 2,4) eta txerrikia (+% 0,4); esnekiak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Lehortea EAEn eta horren eragina nekazaritza-ekoizpenean 12/11/14

Lursail-ek emandako datuen arabera, honako hauek dira 2012ko nekazaritza-urtearen ezaugarri nagusiak Euskal Herrian: negu normal-lehorra, udaberri oso hezea (prezipitazio balore altuak) eta prezipitaziorik gabeko uda (batez ere abuztua; batez besteko tenperatura altuxeagoa izan da datu historikoekin erkatuz gero). Lehorteak laborantzan duen eraginari dagokionez, besteak beste, honako hauek dira aipagarriak: Laboreak. Uztailean bildu ziren laboreek oso baldintza egokiak izan zituzten hazteko eta biltzeko. Errendimendua oso ona izan zen eta zenbait eremutan errekorra lortu zuten. Mahatsa Arabako Errioxan. Kanpaina osoan ez du ia euririk egin eta lehorte-egoera larria jasan du. Kanpaina honetan mahats-errendimendua nabarmen murriztea espero da. Olibak. Oliba-uzten inguruko aurreikuspenak oso ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Nutrizio-jakinarazpenen zerrenda eguneratzea 12/11/15

Batzordearen 1047/2012 (EB) Araudia, 2012ko azaroaren 8koa, argitaratu dute. Araudi horrek aldarazi egiten du 1924/2006 (EE) Araudia, nutrizio-jakinarazpenen zerrendari dagokienez. Araudi berriak osatu egiten du baimendutako nutrizio-jakinarazpenen zerrenda: 1. “gehitutako sodiorik edo gatzik gabea” nutrizio-jakinarazpena gehitu du. Jakinarazpen hori erabiltzeko: “Soilik adierazi ahal izango da elikagai bati sodiorik edo gatzik ez zaiola gehitu; halaber, kontsumitzailearentzat esanahi bera duen beste edozein jakinarazpen egin ahal izango da, baldin eta produktuari gatzik edo sodiorik zein gehitutako sodioa edo gatza duen osagairik gehitu ez bazaio, eta produktuak 100 g-ko edo 100 ml-ko 0,12 g sodio (edo pareko gatz-kopurua) baino gutxiago badu”. 2. Aldatu egin ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Ebaluazioa: aflatoxinekiko esposizioa katalanentzako elikagaietan – ACSA 2012

ACSAk balioetsi egin du 2008 eta 2009 urteen artean Katalunian kontsumitzen diren elikagaietako mikotoxina nagusiekiko esposizioaren arriskua giza osasunerako. Honako hauek dira mikotoxina nagusiak: B, G eta M1 aflatoxinak; B1 eta B2 fumonisinak; A okratoxina; patulina; T-2, HT-2 eta DON trikotezenoak eta zearalenona.Lehenengo zatian, B eta G aflatoxinei (batik bat fruitu lehorretan atzematen dira) eta M1 aflatoxinari (esnean eta esnekietan atzematen da) buruzko emaitzak argitaratu ditu. Aztertutako laginen % 14an atzeman dira B eta G taldeko aflatoxinak, eta piperrauts, pistatxo eta kakahueteek eman dituzte kasu positibo gehien (% 75, % 20 eta % 11, hurrenez hurren). Bestalde, azpimarratzekoa da ez ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Azterlanak: Ehizakietako berunaren kontsumoa Eskozian – FSA 2012

FSA- Eskoziak bi azterlan argitaratu ditu ehizakiak kontsumitzearen ondorioz britainiarrek berunarekiko duten esposizioari buruz. Alde batetik, kontsumitzaile handienek haragi-mota hori prestatzean, kuzinatzean eta kontsumitzean dituzten ohitura eta jokaerak aztertu dira. Bestalde, COTek berunak britainiarrentzat duen arriskua ebaluatu du, lehenengo azterlaneko emaitzak oinarri hartuta.Lehenengo azterlanean elkarrizketa kualitatibo (ehizan eta ehizakiak jateko prestatzen adituak direnekin) eta kuantitatiboak egin dira ehizakien haragiaren 200 kontsumitzaile handirekin. Bada, emaitzen arabera:Inkesta egin dutenen % 51k astean behin jaten dituzte ehizakiak ehiza-sasoian, eta % 21ek ehiza-sasoitik kanpo.% 85ek uste du haragi hori egokia eta segurua dela familia guztiarentzat, umeak eta adinekoak barne. Nolanahi ere den, oro har, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Radioaktibitate-dosiak Erresuma Batuko elikagaietan eta ingurumenean 2011n – FSA 2012

Elikagaien Segurtasunerako Britainia Handiko Agentziak, Erresuma Batuko ingurumen-agentziekin elkarlanean, duela gutxi argitaratu ditu 2011n Zaintza Erradiologikoko Urteko Programan jasotako laginen emaitzak. Programaren helburua da elikagaietan erradioaktibitate-maila txikiak mantentzen direla egiaztatzea eta erradioaktibitate-isurien dosiak kontsumitzaileentzat onargarriak direla ziurtatzea. Elikagaietan atzemandako mailak lagungarri dira Erresuma Batuko zentral nuklearren inguruan hazitako elikagaien kontsumitzaileentzako dosi potentziala kalkulatzeko. Halaber, zentral nuklearretatik urrun bizi diren kontsumitzaileen esposizioa ere ebaluatzen da, leku horietan erradiazioaren iturri naturalek dieta orokorraren erradioaktibitateari laguntzen baitiote. Ingurumeneko erradioaktibitatearen jatorria anitza da: bere baitan hartzen ditu erradiazio naturala, Txernobylgo istripuko hondakinak eta zentral nuklearretan zein nuklearrak ez direnetan gertatzen diren isurketa erradiaktiboak. Txostenaren ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

BFR emergenteak elikagaietan – EFSA 2012

Agiri honetan zerrendatu egiten dira BFRen familiako konposatu posibleak. Horiek ere aintzat hartu beharko dira BFRekiko esposizioa balioestean. Gaur egunera arte deskribatutako BFRez gain (giza esposizioan eragin handiena dutenak), badira beste BFR batzuk: “berriak” edo “emergenteak" deitutakoak. EFSAk honako hauek identifikatu ditu: Genotoxikoak eta kartzinogenoak, zaindu beharrekoak: TDBPP: tris (2,3-dibromopropila) fosfatoa DBNPG: Dibromoneopentil glikola Arriskua eragin lezaketen konposatuak, biometatzeko gaitasuna dutenak: BTBPE: 1,2-bis(2,4,6-tribromofenoxia)etanoa HBB: hexabromobentzenoa BFR emergenteak EFSA ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

FVOren ikuskapen-txostena: elikagaietan OGMak kontrolatzea 12/10/18

FVOk egindako ikuskaritza honen xedea izan da Espainian elikagaietan genetikoki eraldatutako organismoak (OGMak) kontrolatzeko sistema ofiziala balioztatzea. Halaber, ingurumenera nahita egindako isuriak eta aurreko misioan (2005ko martxoan egindakoa) identifikatutako gabeziak konpontzeko hartutako neurriak ere balioztatu dira. Txostenak, besteak beste, honako ondorio hauek eskaintzen ditu: Oro har, OGMak kontrolatzeko sistema ofiziala ondo egituratuta dago. Gabeziak atzeman ziren kontrolak benetan aplikatzean, bereziki honako hauek: akreditatu gabeko laborategiak erabiltzea eta eskualde mailan berariazko kontrol-prozedurarik ez izatea. Genetikoki eraldatu gabeko hazietan genetikoki eraldatutako materiala ezinbestean atzemateko “de minimis” mugak urratu egiten du EBko legedia; izan ere, OGMen presentzia etiketan ez jakinarazteko ezarritako muga % ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Plagiziden hondakinekiko esposizioa balioztatzeko gidaliburua – EFSA 2012

EFSAko Landareak Babesteko Produktuen eta berorien Hondakinen gaineko Panelak (PPR) gidaliburu bat argitaratu du, dietaren bidez plagiziden hondakineko esposizioa balioesteko probabilitate-metodologiak erabiltzeari buruzkoa. Gidaliburuak lanabes gehigarri bat eskaintzen die, plagizidekiko esposizioa balioztatzeko, gaur egun EBn erabiltzen diren metodologia mugatzaileei. Gidaliburuak, halaber, metodologia bat dakar elikagaien pestizidekiko esposizioan eragina izan dezaketen aldakortasun- eta ziurgabetasun-iturri nagusiak kuantifikatzeko. Horrez gain, arazoa formulatzeko orientabidea ere ematen du. Gainera, hainbat ingurumaritan esposizio akutua eta larria balioesteko egoera egokiak definitzen dira: substantzia berriak onestea, Hondakinen Gehienezko Mugak (LMR) ezartzea, produktuak baimentzea, LMRtik gora dauden hondakinak balioestea eta zaintza-datuak urtero berrikustea. Bereziki azpimarratzen da karakterizazioa, hau da, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Arriskua balioztatzea: dioxinak, furanoak eta PCBak katalanentzako elikagaietan 12/10/08

ACSAk 2008an egin zuen Erabateko Dietaren Azterlana eta orain argitaratu ditu azterlan horren emaitzak; batetik, dioxinei (PCDD), furanoei (PCDF) eta bifenilo polikloratuei (PCB) buruzkoak, eta, bestetik, horiek giza osasunean eragiten dituen arriskuei buruzkoak. Halaber, balioespen horren emaitzak 2000. eta 2005. urteetan egindako arriskuaren balioespenen emaitzekin erkatu ditu.Dioxinak eta furanoak (PCDD/F) konposatu lurrunkorrak dira, errekuntza prozesuetan edo industria kimikoaren hondakin gisa sortzen direnak. PCBak, berriz, isolatzaileak eta egonkorrak direnez, hainbat industria aplikaziotan erabili izan dira, besteak beste, transformadoreetan, kondentsagailuetan, plastifikatzaileetan, pigmentuetan eta abarretan; baina, 1985az geroztik debekatuta dago PCBak erabiltzea. Ingurumenean oso iraunkorrak direnez eta antzeko eragin toxikologikoak dituztenez, dioxinen antzeko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

EFSAren zientzia-irizpena: hegaztien kanalak ikuskatzea – EFSA 2012

EFSAk ebaluazio kualitatiboa egin du, oilasko-kanalak bakterioekin kutsatzeak osasun publikoan eragiten duen arriskuari buruz, hiltegiko ikuskatze ofizialak direla eta. Arrisku biologikoei dagokienez, ebaluazioa egiteko oilategi-hegaztien okelaren inguruan egindako ikuskatze-lanetan atzeman dute oilasko-okelarekin lotutako arrisku garrantzitsuenak Campylobacter spp. eta Salmonella spp. bakterioak direla. Arrisku horiek ez direnez begiratze hutsarekin atzematen, EFSAk elikagaien segurtasuna kontrolatzeko sistema integratu eraginkorragoa ezartzea proposatzen du, honako hauek oinarri gisa hartuta: EIaren (Elikakatearen Informazioa) bidez transmititzen den informazioaren erabilera eraginkorragoa egitea eta (arrisku-ebaluazioan oinarritutako neurriak hartzea (kanal-mailako kutsadura-helburu zehatzak ezartzea barnean hartzen dutenak). Halaber, hala badagokio, arrisku jakin baten aurrean, ustiategi-mailan ere har daitezke neurri horiek, ustiategietako arriskua EIaren ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

EFSAren zientzia-irizpena: hegaztien kanalak ikuskatzea – EFSA 2012

EFSAk ebaluazio kualitatiboa egin du, oilasko-kanalak bakterioekin kutsatzeak osasun publikoan eragiten duen arriskuari buruz, hiltegiko ikuskatze ofizialak direla eta. Arrisku biologikoei dagokienez, ebaluazioa egiteko oilategi-hegaztien okelaren inguruan egindako ikuskatze-lanetan atzeman dute oilasko-okelarekin lotutako arrisku garrantzitsuenak Campylobacter spp. eta Salmonella spp. bakterioak direla. Arrisku horiek ez direnez begiratze hutsarekin atzematen, EFSAk elikagaien segurtasuna kontrolatzeko sistema integratu eraginkorragoa ezartzea proposatzen du, honako hauek oinarri gisa hartuta: EIaren (Elikakatearen Informazioa) bidez transmititzen den informazioaren erabilera eraginkorragoa egitea eta (arrisku-ebaluazioan oinarritutako neurriak hartzea (kanal-mailako kutsadura-helburu zehatzak ezartzea barnean hartzen dutenak). Halaber, hala badagokio, arrisku jakin baten aurrean, ustiategi-mailan ere har daitezke neurri horiek, ustiategietako arriskua EIaren ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Azpiegiturak ebaluatzean aintzat hartu beharreko ingurumen-kutsatzaileak – ANSES 2012

Elikagaien Segurtasunerako Frantziako Agentziak (ANSES) argitaratu egin ditu “Azpiegituren inpaktu-azterketen testuinguruan osasun-arriskuen ebaluazioak egitean aintzat hartu beharreko kutsatzaileak hautatzea” izeneko zuzentarauko ondorio eta aholkuak.Argitaratu berri den azterlan horretan, Agentziak azpiegitura berri bat probatzean aztertu beharreko substantziak hautatu ditu; izan ere, arauak hala ezartzen duelako, zenbait ingurumen-faktoreri buruzko ebaluazio-azterlanak egin behar dira, hala nola, airearena, urarena, lurzoruarena eta kutsadura akustikoarena, baita dardarei eta sortutako hondakinei buruzkoak ere.Adituen talde batek egindako ebaluazio horretan aintzat hartu dira kutsatzaileekiko esposizio-bideak: arnastea, hautsa irenstea, lurzorua-eskua-ahoa kontaktu zuzena eta elikagaiak irenstea. Bada, bereziki nabarmendu dira errepideetatik hurbil dauden baratze pribatuetatik ateratako elikagaiak.Ondorio gisa, 14 substantzia kutsatzaileren ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago