Berriak

Hegaztiak burtzoratu eta hiltzeko adierazleak 14/01/10

EFSAko Animalien Osasuna eta Ongizatea arloko adituen panelak (AHAW ingeleseko siglak) hainbat zientzia-irizpen eman ditu hiltegietan zenbait espezie burtzoratu eta hiltzeko metodoen kontrol-prozedurei buruz.Kortako hegaztiei dagokienez, AHAWk adierazleak proposatu ditu, animaliak hiltzeko sistema egokiak monitorizatzeko eta, horrela, ongizatea bermatzeko: 1. Uretan elektrizitatearen bidez burtzoratzea Hegaztiak burtzoratu ostean, adierazleak egiaztatu beharko lirateke, kontzientzia zantzuak atzemateko hiltze-prozesuko bi etapa giltzarritan: hegaztiak ur-tangatik atera eta lepoa mozten zaien bitartean (1. etapa giltzarria) eta odolusten diren bitartean (2. etapa giltzarria). Honako hauek dira 1. etapan gomendatzen diren adierazleak: Konbultsio tonikoak Arnasketa Bat-bateko begi-kliska Horiez gain, kornearen edo betazalen erreflexua eta bokalizazioak Honako hauek dira ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Ardiak eta ahuntzak burtzoratu eta hiltzeko adierazleak 14/01/10

EFSAko Animalien Osasuna eta Ongizatea arloko adituen panelak (AHAW ingeleseko siglak) hainbat zientzia-irizpen eman ditu hiltegietan zenbait espezie burtzoratu eta hiltzeko metodoen kontrol-prozedurei buruz. Hausnarkari txikiei (ardiak eta ahuntzak) dagokienez, AHAWk adierazleak proposatu ditu, animaliak hiltzeko sistema egokiak monitorizatzeko eta, horrela, ongizatea bermatzeko: 1. Elektrizitate bidez burtzoratzea Honako hauek dira hiltze-prozesuaren hiru etapa giltzarriak: burtzoratu bezain pronto (1. etapa), lepoa mozten zaien bitartean (2. etapa) eta odolusten diren bitartean (3. etapa). Honako hauek dira 1. etapako adierazleak: Konbultsio toniko / klonikoak Arnasketa Korneako edo betazaletako erreflexua Horiez gain, bat-bateko begi-kliska, jarrera eta bokalizazioak 2. etapakoadierazleak: Arnasketa Konbultsio toniko / klonikoak ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Kontsumitzaileei arrantza-produktuez ematen zaien informazioaren betekizun berriak 14/01/08

Argitaratu berri den 1379/2013 Araudiak (EE) araupetzen du kontsumitzaileei arrantza- eta akuikultura-produktuak saltzen zaizkienean eskaini beharreko nahitaezko informazioa, kontsumitzaileei elikaduraz ematen zaion informazioari buruzko 1169/2011 Araudiak (EE) ezarritako betebeharretan eragin gabe. Betebehar berri horiek 2014ko abenduaren 12tik aurrera ezarriko dira. Araudi berri horrek, halaber, araupetu egiten du produktuei borondatez ezar dakiekeen informazioa; hala nola, harrapatze- edo biltze-data, edo ontzitik atera zen data eta portua. Horretarako baldintza bakarra da informazio hori egiaztatzeko aukera egotea beti. Etiketatze ekologikoari dagokionez, Batzordeak bideragarritasun-txosten bat aurkeztu beharko du, arrantza- eta akuikultura-produktuei ezar dakiekeen etiketatze ekologikoko sistema bat ezartzeko, gehienez ere, 2015eko urtarrilaren 1etik aurrera. Txosten ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

EUSKADIKO ELIKAGAIEN SEGURTASUNEKO DATU BASEA 14/01/07

ELIKAk Elikagaien Segurtasunak bere baitan hartzen dituen arloetako Adituen Datu-basea gehitzeko posibilitatea eskaintzen du. Helburua da egunen batean, gai ezberdinen inguruan, Euskadiko Elikaduraren Segurtasunaren Zientzia Batzordeari laguntza emateko Aditu Taldeak ad hoc eratzeko behar diren adituak identifikatzea.Irizpideak eta gehitzeko formularioa ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Produktu fitosanitarioen ustiapen-koadernoa 14/01/07

Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumena Ministerioak produktu fitosanitarioen ustiapenaren koaderno-eredu bat onetsi du.Koadernoak modu ordenatu eta harmonizatuan biltzen ditu nekazaritza-ustiategietako titularrek erregistratu beharreko elementu guztiak, produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorrari buruzko araudia betetzea errazte aldera. Araudi horrek ezartzen du derrigor erregistratu behar dela produktu fitosanitarioen erabilerari buruzko informazioa eta bildu egin behar direla ustiapen hori kudeatzeko bestelako datu garrantzitsu batzuk.Koadernoa paperezkoa edo formatu elektronikokoa izan daiteke.Ustiategiko koadernoak bat egiten du irailaren 14ko 1311/2012 Errege Dekretuko III. Eranskinean ezarritakoarekin. Horren bidez ezartzen da produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorra lortzeko jarduera-esparrua. Bestalde, bat egiten du otsailaren 9ko APA/326/2007 Aginduarekin, nekazaritza- eta basozaintza-ustiategietako titularren betebeharrak ezartzen ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

ELIKAGAIEN SEGURTASUNAREN ARLOKO BETEKIZUNAK ARRANTZA SEKOTAREAN – ELIKA 2014

Atal honetan, ekoizpen primarioko langileek eta elikagaiak eraldatzeko industriakoek ezagutu eta aplikatu ahalko dituzte eguneroko ekintzan bete beharreko elikagaien segurtasuneko alderdiak. Bi informazio maila egongo dira, honako hauei zuzenduta: ELIKAGAIEN INDUSTRIARI: Bertan, hainbat gairi buruzko informazioa egongo da: osasun baimena eta berori lortzea, autokontrol sistema zer den eta nola ezar daitekeen, trazabilitatea jarraitzeko erregistratu beharreko datuak, legerian jasotako kutsatzaileen mugak eta produktuak nola etiketatu behar diren. EKOIZPEN PRIMARIOARI: Hemen aurkituko duzun informazioak honako hauek ezagutzen lagunduko dizu: itsasontziak izan behar dituzten instalazioak, eraman behar diren dokumentuak eta nola egin behar den arrainaren manipulazioa; baita ere arrainaren kontserbazio-baldintzak, nola saihestu Anisakis ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Ikastaroa Erauzte-Arrantzaren lehen mailako ekoizpenean higienearen kontrol Ofizialerako programa 2013 – AURKEZPENAK (PHPE)

2013ko irailaren 23an izandako ikastaroan, arrantza ikuskariei zuzenduta, "Erauzte-arrantzaren Lehen Mailako Ekoizpenean Higienearen Kontrol Ofizialerako Programa (PHPE)" emandako aurkezpenak.Aurkezpenak ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Osasun publikorako arriskuak, deoxinibalenola ugaritu egin delako laboreetatik eratorritako produktuetan – EFSA 2013

EFSAk aztertu egin ditu irinean, semolinan, semolan eta osagai gisa erabilitako gari-, arto- edo garagar-malutetan deoxinibalenol mikotoxinaren (DON) gehienezko muga handitzeak osasun publikoan eragin ditzakeen arriskuak; zehazki, 750 µg / kg-tik 1.000 µg / kg-ra handitu da, ulertuta ogirako (okindegi-produktu txikiak barne), pasteletarako, galletetarako, laborez eginiko gosegarrietarako eta gosaltzeko laboreetarako gehienezko mugaren maila 500 µg / kg-tan mantentzen dela.Oinarri gisa zenbait adin-klaseren batez besteko esposizioa hartuta, eguneko gehienezko behin-behineko ingesta onargarria (EGBIO) gainditzen duen kontsumitzaileen ehunekoa (1 mg/gorputz-pisuko kg, DONaren eta bere 3- eta 15- azetil eratorrien baturatik, JECFAk 2010ean ezarritakoarekin bat), gutxi gorabehera, bikoitza da, DONaren gehienezko muga iradokia ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Tetrabromobisfenolari buruzko zientzia-irizpena – EFSA 2013

EFSAko CONTAM Panelak zientzia-irizpen bat argitaratu du elikagaietako A Tetrabromobisfenolari (TBBPA) eta horretatik eratorritakoei buruz. Bertan ondorioztatzen da gaur egun Europar Batasunean elikagaien bidez gertatzen den esposizioak ez dakarrela inolako arazorik giza osasunerako.TBBPA nagusiki sugarra atzeratzeko gehigarri gisa erabiltzen den konposatua da; hortaz, konposatua bera eta bere eratorriak lixibiatu egin daitezke ingurumenera, eta bertatik elikagaietara igaro daitezke. Toxikologia-azterlanak gutxi izan arren, CONTAM panelak ondorioztatu ez dagoela zantzurik esateko TBPPA kantzerigenoa izan daitekeela. Orobat, ondorioztatu du eskura dauden in vitro datuek erakusten dutela ez dela genotoxikoa.Ebazpen hori emateko, EFSAk 2003. urtetik 2010. urtera bitartean jasotako 652 laginen azterketak bildu ditu. Horietatik ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Espainian zaldi eta ardi haragia dela eta atzemandako ezadostasunak 13/12/20

Elikagai eta Albaitaritza Bulegoak (FVO ingeles sigletan) kontu ikuskaritza egin zuen 2013ko apirilaren 9tik 19ra, eskumeneko agintariek eginiko jarduketak ebaluatze aldera; zehazki, kontrol ofizialei dagokienez eta zaldiak eta ardiak hiltzearen edota haragi freskoa eraldatzearen arloko araudia betetzeko bermeari dagokienez. Kontu ikuskaritza hori 2011ko maiatzean eginikoaren jarraipena izan zen. Bertan, hutsune larriak atzeman ziren ebaluatutako sektorean kontrol ofizialak egitean. FVOren lehenengo bisita horren ondorioz, agintari eskudunek ekintza plana egin zuten. Bada, plan horren zati nagusia hausnarkari txikien eta zaldien hiltegietarako plan estrategikoak hartu zuen, eta arau hausteak konpontzeko premiazko neurria izan zen. Plan horren harira, agintari eskudunek 457 hiltegi ebaluatu zituzten. ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien Segurtasuna Kataluniako Komunikabideetan – ACSA 2013

Osasun Publikoko Agentziak eta Kataluniako Pompeu Fabra unibertsitateak aztertu dituzte Katalunian Eragin handiena duten hiru egunkarietako albisteak (La Vanguardia, Segre eta 20 Minutos), iaz komunikabideetan Elikagaien Segurtasunaren txostenaren arabera (SAM 2012). Aurten, eragin handiko on-line kanal bat gehitu dute, Elikagaien Segurtasunaren arloan espezializatua eta kontsumitzaileei zuzenduta (Eroski Consumer). Bertan, Elikagaien Segurtasunaren arloko araudiak eta gaur egungo albisteak biltzen dira, bai eta aholku praktikoak eta gomendioak ere. Horrez gain, informazioak gizarte-sareetan duen eragina kontabilizatu dute. Horri esker jakin daiteke zein gaik duten gizartean garrantzi handiena. Honako hauek izan dira albisteetan gehien aipatu diren eta, ondorioz, irakurleen artean interes handiagoa piztu duten ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

2 intsektizida neonikotinoideren neurotoxikotasuna – EFSA 2013

EFSAk egindako azterlan batek ondorioztatu du bi intsektizida neonikotinoidek (azetamiprid eta imidakloprid) ahalmena dutela gizakien nerbio-sistemari eragiteko.Bi intsektizida horiek eragin kaltegarria izan dezakete ikastea eta memoria bezalako funtzioei lotutako neurona eta burmuin-egiturekin.Gaur egun, azeptamipriderako eta imidaklopriderako ezarritako tolerantzia-mailak ez dira behar bestekoak, beharbada, garapeneko neurotoxikotasuna (DNT) delakoaren aurrean babesa lortzeko.Bere azterlana oinarri hartuta, EFSAk aldaketak proposatu ditu azetamipridaren eta imidaklopridaren erreferentziazko toxikotasun-balore hauetan:Azetamipdriderako: gaur egungo Eguneko Ingesta Toleragarria (EIT) eta operatzaileentzako Esposizio Maila Onargarria (EMO), 0,07 mg/gorputz-pisuko kg/egun, eta Erreferentziazko Dosi Larria (EDL), 0,1 mg/gorputz-pisuko kg, 0,025 mg/gorputz-pisuko kg/egun dosira murriztu beharko lirateke.Imidaklopriderako, gaur egungo EMOa eta EDLa (0,08 mg/gorputz-pisuko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaietako nitrato eta nitritoen arrisku-ebaluazioa – EVIRA 2013

Elikagaien Segurtasunerako Finlandiako Agentziak (EVIRA) dietako nitrato eta nitritoen ingestak dakarren arrisku-ebaluazio bat egin du. Bertan ondorioztatu du Finlandian 3 urteko haurren % 14k eta 6 urteko haurren % 11k gainditu egiten duela nitritoen Eguneroko Ingesta Onargarria (EIO). Bada, horrek giza osasunerako arriskua eragiten du. Alde batetik, nitratoen aurreko esposizio handiagoa iturri naturalen, barazkien, fruten eta uraren kontsumotik dator. EVIRAk, EFSAk bezala, zehaztu egin du fruta eta barazkien kontsumorako gomendatutako dosien onurek gainditu egiten dituztela landare-produktu horietako nitritoek eragin ditzaketen arriskuak.Dena den, zenbait barazkiren muturreko kontsumitzaileei (funtsean, nitrato-kopuru handiak metatzen dituzten barazkienak: letxugak, espinaka eta erremolatxa) gomendatzen die kontsumo hori ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

2 intsektizida neonikotinoideren neurotoxikotasuna – EFSA 2013

EFSAk egindako azterlan batek ondorioztatu du bi intsektizida neonikotinoidek (azetamiprid eta imidakloprid) ahalmena dutela gizakien nerbio-sistemari eragiteko.Bi intsektizida horiek eragin kaltegarria izan dezakete ikastea eta memoria bezalako funtzioei lotutako neurona eta burmuin-egiturekin.Gaur egun, azeptamipriderako eta imidaklopriderako ezarritako tolerantzia-mailak ez dira behar bestekoak, beharbada, garapeneko neurotoxikotasuna (DNT) delakoaren aurrean babesa lortzeko.Bere azterlana oinarri hartuta, EFSAk aldaketak proposatu ditu azetamipridaren eta imidaklopridaren erreferentziazko toxikotasun-balore hauetan:Azetamipdriderako: gaur egungo Eguneko Ingesta Toleragarria (EIT) eta operatzaileentzako Esposizio Maila Onargarria (EMO), 0,07 mg/gorputz-pisuko kg/egun, eta Erreferentziazko Dosi Larria (EDL), 0,1 mg/gorputz-pisuko kg, 0,025 mg/gorputz-pisuko kg/egun dosira murriztu beharko lirateke.Imidaklopriderako, gaur egungo EMOa eta EDLa (0,08 mg/gorputz-pisuko ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorra 13/12/17

1311/2012 Errege Dekretuak produktu fitosanitarioen erabilera iraunkorra lortzeko jarduera-esparrua ezartzen du, produktu fitosanitarioek giza osasunari eta ingurumenari eragiten dizkien arriskuak murriztuta. Araudi horrek sustatu egiten du produktu fitosanitarioak merkaturatzeari, erabiltzeari eta erabilera arrazional eta iraunkorra egiteari buruzko zenbait xedapen araudiari jarraikiz garatzea. Hain zuzen ere, xedapen horiek Landareen osasunari buruzko azaroaren 20ko 43/2002 Legeak ezartzen ditu. Errege Dekretu hau garrantzitsua da, besteak beste, produktu fitosanitarioak erabiltzeak giza osasunean eta ingurumenean eragiten dituen arriskuak eta ondorioak murrizten dituelako, izurriteen kudeaketa integratua sustatzen duelako eta bestelako planteamendu edo teknikak bultzatzen dituelako, hala nola, metodo ez kimikoak. Produktu fitosanitarioen ekoizpenaren, banaketaren eta erabiltzaileen (nekazariak ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Sagar-barraskiloa Europar Batasunean bizitzen jartzea 13/12/16

Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) Landareen Osasun Panelari zientzia-irizpena eskatu zion, sagar-barraskiloak Europar Batasuneko (EB) ingurumenean eragiten duen arriskuari buruz. Dokumentu horretan, Panelak sagar-barraskiloaren biologiaren eta ekologiaren egungo egoeraren berrikuspena aurkezten du, eta ebaluazio bat egiten du, biztanleria-dinamiken ereduaren bidez, sagar-barraskiloa Europar Batasunean bizitzen jartzearen inguruan.Pomacea generoaren sistematikari eta taxonomiari buruzko ziurgabetasunak dauden arren, gaur egun ezagun da P. insularum delakoa P. maculataren sinonimoa dela, eta zalantzarik gabe P. canaliculatatik bereiz daiteke, diferentzia genetiko argiak direla eta. Azken aldian Ebroren deltan (Espainia) bildutako bederatzi barraskilo identifikatu ziren P. maculata gisa.P. canaliculataren eta P. maculataren biologiari buruzko literatura zehatz berrikusi da, ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Eguneratu egin da QPS agente biologikoen zerrenda – EFSA 2013

QPS zerrendak (Segurtasuneko Presuntzio Kualifikatua) jasotzen ditu elikagai eta pentsuen iturri gisa (gehigarriak, entzimak, produktu fitosanitarioak eta genetikoki eraldatutako organismoak) gomendatutako agente biologikoak, euren sailkapen taxonomikoaren arabera. Zerrenda hori maiztasun jakin batekin berrikusten eta eguneratzen da, aintzat hartuta EFSAko panelek eta aditu-taldeek egiten dituzten segurtasun-ebaluazio berriak.Testuinguru horretan, EFSAko BIOHAZ Panelak berrikusi egin ditu QPS zerrendaren azken ebaluazioaz geroztik honako hauei buruz emandako zientzia-iritzi guztiak: bakterioak, legamiak, harizpizko onddoak, oomizetoak eta uztak babesteko erabiltzen diren birusak. Berrikuste-lan horri jarraikiz, Panelak honako hau gomendatzen du:Zerrendan mantentzea aldez aurretik gomendatutako unitate taxonomiko guztiak, informazioa eguneratuz eskura dauden zientzia-ebidentzia berrien bidez; bereziki, zenbait unitate ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Omega 3 naturala logo berria arrantza-produktuetarako -MAGRAMA 2013

MAGRAMAk "Omega 3 imagotipo" berria sortu du arrantza-produktuetarako, eta arrantzaren esparruko elikagaien industria-sektorearen esku jarri da, bereizte-faktore bat emate aldera.Laster ezarri ahal izango zaizkie arrantza-produktuei logo horiek, betiere produktuek ezarritako irizpideekin bat egiten badute.Imagotipo hau bi motatakoa izan daiteke, OMEGA 3aren edukiaren arabera:Omega 3 gantz-azidoen iturria.Gutxienez 0,3 g azido alfa linoleniko (ALA) 100 g-ko eta 100 Kcal-ko, edo gutxienez azido eikosapentanoikoaren (EPA) eta azido dekosahexanoikoaren (DHA) kopuru osoaren 40 mg 100 g-ko eta 100 Kcal-ko.Omega 3 gantz-azidoen eduki handia.Gutxienez 0,6 g azido alfa linoleniko (ALA) 100 g-ko eta 100 Kcal-ko, edo gutxienez azido eikosapentanoikoaren (EPA) eta azido dekosahexanoikoaren (DHA) kopuru ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Salmonella mikawasima: kasu-kopuruaren ezohiko igoera -EFSA 2013

Aurtengo irailetik gaur egunera arte, Salmonella mikawasimak eragindako infekzioen kasuek gora egin dute ohiz kanpoko neurrian. Aintzat hartuta Salmonellaren serotipo hori ez dela oso ohikoa, hainbat herrialdetako kasu kopuruaren igoerak pentsarazten du jatorri bakarra duela. Setoripo hori urtaroen araberakoa da, eta kasuen kopuruak gora egiten du nabarmen urteko azken hilabete hauetan. Hala ere, hori ez da nahikoa gizakien artean atzemandako kasuen igoera handi hori azaltzeko. 2004. eta 2012. urteen artean aztertutako lagin gehienak (serotipo hori zutenak) animalienak izan ziren, bereziki, Gallus gallus espeziekoak (oiloak) eta txerrienak. Normala da espezie horietan kasu gehien agertzea; izan ere, oiloetan Salmonella atzemateko berariazko kontrolak egiten dira, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Aspartamoa: E 951 edulkoratzailearen azken ebaluazioa -EFSA 2013

Aspartamoa (elikagaien etiketetan E 951) edulkoratzailearen kaltegabetasuna ebaluatzen hainbat urte eman ondoren, EFSAk honako ondorio hauek atera ditu:EZ da kartzinogenoa: animalietan zein gizakietan egindako azterlanen probak zehatz berrikusi ostean, adituek baztertu egin dute kalte genetikoa edo minbizia eragiteko arriskua.Aspartamoa kontsumitzeak EZ DU kalterik eragiten burmuinean edo nerbio-sisteman, eta ez du eragiten umeen eta helduen jarrera edo funtzio kognitiboan.Ez da arriskutsua haurdunentzat: Aspartamotik eratorritako fenilalaninaren aurreko esposizioa dela eta, ez dago inolako arriskurik garatzen ari den fetuarentzat, feniltzetonuria pairatzen duten emakumeetan izan ezik.Gaur egungo Eguneko Ingesta Onargarria (ADI) 40 mg-koa da gorputz pisuko kiloko eta eguneko, eta EFSAk ondorioztatu du ADI ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago