Elika
Gobierno Vasco
20 aniversario

Bilaketa emaitza:

Manganesoaren ahorakin onargarriaren gehieneko maila

EFSAK eman duen iritzi zientifiko baten arabera, manganesoaren ahorakin-maila segurua 8 mg‑koa da egunean helduentzat, eta 2 eta 7 mg artekoa egunean beste populazio-talde batzuentzat. Erreferentzia-maila horiek osagai horren neurotoxikotasunean oinarritzen dira. EFSAren Nutrizio, Elikagai Berri eta Elikagai Alergenoen Panelak (NDA) literaturaren berrikusketa sistematikoa egin du, manganeso-ahorakinei buruzko ebidentzia ebaluatzeko, manganeso-gatz baimenduak barne, baita osasunerako eragin negatiboak ere, aintzat hartuta pertsona eta animaliei buruzko datuak. Egungo azterlanen arabera, neurotoxikotasuna ondorio kritiko bat da, baina datuak ez dira ez nahikoak eta ez egokiak dosia-erantzuna harremana ezaugarritzeko eta manganesoak eragindako neurotoxikotasunari buruzko erreferentzia-puntu bat identifikatzeko.   Beraz, Panelak manganeso ahorakin-maila seguruak finkatu ditu populazioa orokorreko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Europako zoonosiei buruzko “One Health 2022” txostena

Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) eta Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) Europar Batasunean zoonosiari buruzko “One Health” urteko txostena argitaratu dute. Txosten horren arabera, 2022an, EBn gizakiengan gehien jakinarazitako bi gaixotasunak zoonotikoak campilobakteriosia eta salmonelosia izan ziren. Elikagaiek transmititutako bi gaixotasun horiekin lotutako kasuen kopurua pandemiaren aurretik baino baxuagoa da. Campilobakteriosia Europar Batasunean gehien jakinarazitako elikagaiek transmititutako infekzio gastrointestinala izan zen. 2022an, giza campilobakteriosiaren 137.107 kasu baieztatu ziren, hau da, 100.000 biztanleko 43,1 kasu jakinarazi ziren Europar Batasunean. Salmonelosia izan zen gehien jakinarazitako bigarren gaixotasun zoonotikoa, 65.208 kasurekin 2022an (15,3 kasu 100.000 biztanleko), 2021ean 60.169 kasurekin alderatuta. 2022an, Mendebaldeko Niloko birusak eragindako infekzioen ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Hiltegi mugikorrak eta hiltegi txikiak baimentzeko prozedura

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak interpretazio-ohar bat argitaratu du eta bertan hiltegi mugikorrek eta hiltegi txikiek bete beharreko eskakizunak jasotzen dira, 1086/2020 Errege Dekretuan ezarritako salbuespen eta egokitzapenei heldu nahi izanez gero. Halaber, bertan jasota dago establezimendu horiek baimentzeko eta Elikagai Enpresen eta Elikagaien Osasun Erregistro Orokorrean (RGSEAA) erregistratzeko prozedura. Hiltegi txikien kasuan egokitzen edo salbuesten diren eskakizunak hiltegiaren araberakoak dira, abeltzaintza-ustiategiaren barruan edo kanpoan dauden kontuan hartuta: Honako espezie hauetako ekoizpen- eta ugaltze-ustiategietan solik instalatu daitezke hiltegi txikiak: behiak, ardiak, ahuntzak, txerriak, hegaztiak, untxiak eta zaldiak.   Hiltegi txiki horiek honako baldintza hauek bete behar dituzte: Behiak, ardiak, ahuntzak, txerriak, zaldiak, ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Atun izoztu eta desizoztuaren ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko interpretazio-oharra

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak interpretazio-ohar bat argitaratu du, atun izoztu eta desizoztuaren ekoizpenari eta merkaturatzeari aplikatu beharreko baldintzak jasotzen dituena, kontrol ofizialeko agintaritza eskudunei orientazioa emateko xedez. Oharrean, halaber, elikagai-gehigarrien eta landare-aterakinen erabilerari buruzko orientazioak eta histaminaren sorrera kontrolatzeko gomendioak jasotzen dira. Itsasontzi izoztaileetan jarraitzen den atuna izozteko prozesuak zehaztuko du azken produktuari eman ahal izango diogun erabilera. 853/2004 (EE) Erregelamenduaren arabera, atuna “ahalik eta azkarren” izoztu behar da, -18 °C­an edo tenperatura baxuagoan, kontserbak egitea ez den beste edozein erabilera eman nahi bazaio. Halaber, araudiak ezartzen du operadorearen erantzukizuna dela prozesuak araudia betetzen duela bermatzea; hala ere, ez ...

Elika Arrantza

Irakurri gehiago

Klima-aldaketaren eragina nekazaritza eta elikagaien segurtasunean

Berotze globalak eta muturreko fenomeno meteorologikoek (uholdeak, ekaitzak, lehorteak) erasandako planetan, horien zuzeneko eraginez gain (baso-suteak, izurriteak eta gaixotasunak) “krisi klimatikoa” deitzen diogunaren eragina ere badugu elikagaien eskuragarritasunean eta eragin berezia du mundu osoko nekazaritzan. FAOren txosten horren arabera, argi dago amaitzear dugun urtean marka guztiak gainditu direla, inoiz baino tenperatura altuagoak izan baititugu eta zifra hauek izan ditugu: Klima-aldaketarekin zerikusia duten katastrofeak hazi egin dira kopuruan eta intentsitatean; 1970eko hamarkadan urtean 100 izatetik, azken 20 urteetan urtean 400 izatera igaro gara. Uste da azken 30 urteetan galdutako nekazaritzako eta abeltzaintzako produkzioak 3,8 bilioi USDren balioa duela, hau da, urteko mundu ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

SCIRI Informazioa Azkar Trukatzeko Sistema Koordinatuaren 2022ko urteko memoria

2022an, SCIRIren bidez, elikagaiei buruzko 880 espediente kudeatu dira guztira; horietatik 363 alertak izan ziren, 254 informazioak, 255 ukatzeak eta 8 “berritasun” gisa sailkatutakoak. Azaldutako datuak aztertuta, ondoriozta daiteke 2022an alerta-espedienteen kopurua % 23,3 murriztu dela 2021arekin alderatuta (hainbat elikagaitan etileno-oxidoa detektatu izanak markatu zuen urte hori). Hala ere, datuak 2018koekin (pandemia aurrekoa) alderatuz gero, % 39,1eko igoera izan da. Hiru izan dira SCIRI 2022an markatu duten gertaera garrantzitsuak: Txokolatezko produktuen kontsumoarekin lotuta, nazio anitzetan gertatu zen salmonellosiaren agerraldia Elikagaiak ukitzeko materialetan banbua eta bestelako landare-zuntzak erabiltzea plastikoarekin batera Kontsumitzaileei informazio zuzena bermatzeko dauden legezko betebeharrak errespetatzen ez ziren elikagaietan alergenoak (intolerantzia eragiten duten ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Hegaztien gripearen zaintzari buruzko urteko txostena

EFSAk irizpen zientifiko bat argitaratu berri du. Bertan, 2022an Europa mailan ezarritako zaintza-programak ebaluatzen dira. Dokumentuak EBko kide diren herrialdeetako PHHG eskortako hegaztien eta hegazti basatien zaintza aktiboko eta pasiboko programen emaitzak biltzen ditu. Txostenean nabarmentzen denez, zaintza-esparru berrian, aldaketa nagusia da Antseriformeen espezieko ahate, antzara eta eskortako hegaztientzako inkesta birologikoak sartzea ehiza- edo galeper-hornidurarako. Egindako zaintza-jarduera guztiak arriskuaren ebaluazioan oinarritzen dira, eta, beraz, oso heterogeneoak dira herrialdeen arabera. Hala ere, hiru zaintza-estrategia nagusi sailka daitezke: azterketa serologikoetan oinarrituta (adibidez: Herbehereak, Errumania, Belgika, Alemania, Polonia, Hungaria, Irlanda, Bulgaria, Austria, Kroazia, Eslovenia, Grezia, Suitza, Zipre, Letonia, Lituania, Islandia eta Malta), inkesta birologikoetatik abiatuta ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Alkohola eta minbizia EBn: ekintzarako deia

Minbizia, gaur egun, bigarren heriotza-kausa de Europar Batasunean (EB). Han, minbizi- eta heriotza-kasuak gora egiten ari dira. Minbizia gaixotasun konplexua da eta ingurumen-faktoreek eta faktore genetikoek eragiten diote. Hala ere, neurri handi batean, transmitigarriak ez diren beste gaixotasun askoren portaera berberek ere eragiten diote: tabakismoa, alkoholaren kontsumoa, ariketa fisikorik ez egitea eta dieta ez osasungarriak. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) “Alkohola eta minbizia EBn: ekintzarako deia” dokumentua argitaratu berri du: Europak du, mundu mailan, alkoholaren kontsumo-maila handiena. Alkohol gehien kontsumitzen den 10 herrialdeetatik 7 EBkoak dira, eta alkoholari egotzi ahal zaizkion 10 heriotzetatik 3 minbiziak eragin zituen. 1988an IARCk edari alkoholdunak kartzinogeno gisa ...

Irakurri gehiago

“Food 2030”: Europako I+b politika, elikadura-sistema jasangarriak, osasungarriak, klimarekiko erresilienteak eta inklusiboak sustatzeko

Argitalpen berri horrek Europako Batzordearen Food 2030 ekimenaren eguneratzea eskaintzen du eta haren helburua da Horizon Europerekin, Baserritik mahaira estrategiarekin, Europako Itun Berdearekin eta beste arlo batzuekin lotutako ikerketa- eta berrikuntza-politikei buruzko etorkizuneko hausnarketa bideratzea. Gainera, azpimarratzen du B+i-ren diziplina arteko eta diziplinaz gaindiko ikuspegi sistemikoa ezinbestekoa dela arrakasta izan eta eragina hobetzeko.  Aldaketek, teknikoak eta akademikoak izateaz gain, alderdi sozial, juridiko, ekonomiko, finantzario, etiko eta filosofikoak ere hartzen dituzte eta horiek osorik integratu behar dira etorkizuneko politiketan eta I+b programetan. “Food 2030” politika eguneratuak 11 ekintza-bide ezartzen ditu, eta horietan ikerketak eta berrikuntzak, zehazki, nutrizioarekin, klimarekin, zirkularitatearekin eta komunikazioekin lotutako onurak ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago

Itsaskietako kutsatzaileentzako arriskuen ebaluaziorako estrategiak

Itsasoko produktuen segurtasunari buruzko ikerketako erreferentziako Europako zazpi erakundek itsaskietako kutsatzaileentzako arriskuen ebaluaziorako estrategiei (RASCS) buruzko proiektu bat egin dute bi urtez (2021-2023). Hain zuzen, honako erakunde hauek parte hartu dute: IPMA (Portugal), Istituto Superiore di Sanità (Italia), Ganteko Unibertsitatea (Belgika), BfR (Alemania), ANSES (Frantzia), CREDA eta IRTA (Espainia). Proietkuari esker, hiru helburu nagusi lortu dira: Parte-hartzaileek itsas jatorriko elikagaietako kutsatzaileen arriskuen ebaluazioaren arloan dituzten ezagutzak nabarmen hobetzea. EFSAk arriskuen ebaluazioaren arloan dituen helburu eta tresnei buruzko kontzientziazioa areagotzea. Diziplina anitzeko erakunde adituen arteko loturak eta sareak indartzea. Itsas jatorriko elikagaietako kutsatzaileen arriskuen ebaluazioa oso interesgarria da, giza osasunean, abereen ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago