Berriak

Espainiako haur eta helduen obesitatearen mapa

Carlos III.a Osasun Institutuko (ISCIII, gaztelaniazko siglengatik) Epidemiologia Zentro Nazionaleko eta Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziako (AESAN) ikertzaileen talde batek Espainian gainpisuaren eta obesitatearen prebalentzia neurtzeko ikerketa bat egin du. Ikerketak helduei nahiz haurrei buruzko informazioa jasotzen du, eta datuak sexu, adin, kokaleku geografiko eta aldagai sozioekonomikoen arabera banakatzen dira. Emaitzekin Espainiako gainpisuaren eta obesitatearen mapa osatu da. Datuen oinarria ENE-COVID galdetegian bildutako informazioa da; azterlan horren bidez Espainian 2020an COVID-19agatiko infekzioaren seroprebalentzia aztertu zen. Guztira 57.131 helduk eta 10.543 haurrek parte hartu zuten. ISCIII eta AESANeko taldeak Espainiako haur, nerabe eta helduen gainpisuaren eta obesitatearen estatu-, erkidego- eta probintzia-mailako prebalentzia ...

Irakurri gehiago

Murrizketa historikoa antimikrobianoen kontsumoan animalietan Europan

Sendagaien Europako Agentziak (EMA) Europako abeltzaintzan antibiotikoen kontsumoari buruzko 13. ESVAC txostena argitaratu berri du. Txostenak ondorio nagusitzat nabarmentzen du albaitaritzako antibiotikoen salmentak % 53 murriztu zirela 2011 eta 2022 artean; inoiz jasotako maila baxuena da, 25 herrialdetako datuen arabera. Horrek esan nahi du antimikrobianoen kontsumoa funtsean murriztu dela Abeltzaintzako Antimikrobianoen Kontsumoa Zaintzeko Europako Proiektuaren (ESVAC) parte diren Europako 31 herrialdeetan. Halaber, giza medikuntzan abeltzaintzan erabiltzeko garrantzi kritikoa dutela iritzitako antibiotiko-moten salmentak nabarmen murriztu zirela azpimarratu behar da. Hirugarren eta laugarren belaunaldiko zefalosporinak % 49 jaitsi ziren. Polimixinak % 81. Fluorokinolonak % 25. Beste kinolona batzuk % 90. Antibiotiko guztiak zuhurtziaz eta erantzukizunez erabili behar badira ere eraginkortasuna gal ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Ke-aromak: EFSAren azken ebalorazioaren azterketa

8 aroma horiek 2009. eta 2012. urteen artean ebaluatu ziren, horien erabilera baimentzeko, eta baimena dute 2024/01/01a arte.Estos 8 aromas fueron evaluados entre 2009 y 2012 para facultar su uso y cuentan con autorización hasta el 01/01/2024. Ke-aromak elikagai batzuei gehitzen zaizkie, hala nola haragiari, arrainari edo gaztari, ketze-prozesu tradizionalaren alternatiba gisa. Dena den, beste elikagai batzuetan ere erabil daiteke, hala nola zopa, salda, edari, patata frijitu, izozki edo gozogintzako produktuetan. SF-001 «proFagus Smoke R714» (lehen «Scansmoke PB 1110») SF-002 «Zesti Smoke Code 10» SF-003 «Smoke Concentration 809045» SF-004 «Scansmoke SEF7525» SF-005 «SmokeEx C-10» SF-006 «SmokEz Enviro-23» SF-008 «proFagus Smoke R709» ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

ONTZIk elikagaien ontzien iraunkortasunaren alde lan egiten duten 175 agente batu ditu dagoeneko

Atzo, azaroaren 15ean, bigarren topaketa egin zen, eta ONTZIko partaideak Estatuko enpresa erreferente batzuk beren produktuetan aplikatzen ari diren jasangarritasun-soluzioak ezagutu zituzten. Bigarren topaketa honetan, elikagaien sektoreko enpresa lider handiek (Estrella Galicia, GB Foods, Grupo Calvo, Leche Pascual, Natra, EROSKI Taldea eta Uvesco) packaging aukera berrien ezarpenean egindako aurrerapenak eta arrakasta kasuak partekatu zituzten euskal enpresekin. Lehenengo mahai-inguruan, euskal enpresek ekodiseinuaren eta ekonomia zirkularraren aldeko apustuaren bidez errazago egin ditzaketen aldaketen adibideak aurkeztu ziren. Daniel Del Olmo, Natrako R & D Packaging Managerrak; Esther García, Calvo Taldeko Iraunkortasun teknikariak; Jose Manuel López Vilariño, Estrella Galiciako I+G arduradunak; eta Jorge Martínez Fernández, Leche ...

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

Arraina jatearen arriskuak eta onurak

FAO/OMEko Adituen Batzordeak (JECFA) arraina kontsumitzearen arriskuei eta onurei buruzko azkenaldiko azterketa bibliografikoen emaitzak aztertu ditu, ondorioak ateratzeko eta arriskua ebaluatu eta kudeatzeko neurri gomendagarriak emateko. Ebidentzia zientifiko berriak eskaintzeko, honako gai hauei buruzko bost azterketa zabal egin dira, erreferentziazko txosten hau egiteko: Arraina kontsumitzeak osasunerako dituen onuren ebidentziak. Dioxinen eta dioxinen antzeko PCBen (dl-PCB) efektu toxikoak. Metilmerkurioaren (MeHg) efektu toxikoak. Selenioaren (Se) egitekoa, MeHg-ek osasunean dituen efektuei dagokienez. Arrantzako eta akuikulturako produktuetan MeHg, dioxinak eta dl-PCBen presentziaren datuak. Arraina kontsumitzeak energia, proteinak eta giza osasunarentzako beste nutriente garrantzitsu batzuk ematen ditu. Arraina kontsumitzea munduko herri askotako kultur tradizioan dago. Bizitzako ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Pentsuetan A Okratoxina (OTA) egotearekin lotutako animalien osasunerako arriskuak

Europar Batasunak EFSAri eskatu dio eskura dagoen informazio zientifiko berria ebaluatu eta 2004an argitaratutako Elikakateko Kutsatzaileen Panelak (CONTAM) egindako irizpen zientifikoa eguneratu dezala. OTA Aspergillus eta Penicillium generoko hainbat onddok ekoizten dute. Animalia-espezie gehienen kasuan, berehala digestio-hoditik hedatzen da, albumina plasmatikoei estu lotu eta mikrobiota erruminalak desintoxikatzen du, nagusiki okratoxina-alfa bihurtuz.   Orokorrean, OTAk giltzurrunen eta gibelaren funtzioa eta egitura narriatzen ditu, immunoezabatzea dakar eta errendimendu zooteknikoari eragiten dio (adibidez, gorputz-pisua areagotzen du, elikagai/irabazte erlazioa, etab.); espezie monogastrikoak hausnarkariak baino minberagoak dira, okratoxina-alfarako desintoxikazio mugatua dela eta. Txerrien kasuan, OTA batez ere gibelean eta giltzurrunean agertu da. CONTAM panelak honako hauek hartu zituen animalien ...

Elika Animalien Elikadura

Irakurri gehiago

2023ko SOFA -The State of Food and Agriculture- txostenaren analisia

FAOk 2023ko The State of Food and Agriculture txostenean nekazaritzako elikagaien munduko egungo sistemen benetako ondorioak aztertu ditu, positiboak zein negatiboak, erabakiak hartzeko orduan oinarri gisa erabiltzeko. Hori guztia, sistema horien eraginkortasuna, inklusibitatea, erresilientzia eta jasangarritasuna areagotze aldera, Garapen Jasangarrirako 2030 Agenda betetzeko. 2023ko txostenak “kostu errealen kontabilitatea” (KEK) kontzeptua barne hartu du, ingurumenean, osasunean eta bizitzeko eran gure nekazaritzako elikagaien sistemek dituzten ondorio ezkutuak argitara emateko ikuspegi gisa. Sistema horiek kostu ezkutuak sortzea areagotzen dute, hala nola, klima-aldaketa, baliabide naturalen degradazioa eta dieta osasuntsuen eskuraezintasuna. Txostenean bi faseko ebaluazio-prozesua egitea proposatzen da. Lehenengo, KEKn oinarritutako nazio-mailako ebaluazioak hartuko dira oinarri, kostu ezkutu ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Animalien identifikazioari buruzko Errege Dekretu berria

Duela gutxi onetsi da itxian dauden lurreko zenbait animalia-espezieren trazabilitate, identifikazio eta erregistrorako sistema arautzeko xedapenak ematen dituen urriaren 17ko 787/2023 Errege Dekretua. MAPAk (Nekazaritza, Arrantza eta Elikadurako Ministerioak) duela gutxi jakinarazi du aipatutako arau berria argitaratu dela. Horrek Espainiako behi, ardi, ahuntz, txerri, zaldi, kamelido, zerbido, etxeko hegazti, leporido eta larru-espezie, erle eta papagaien identifikazio, trazabilitate eta erregistrorako sistema arautuko du. Honako hauek dira arauak dakartzan berritasunak: Behi, ardi, ahuntz eta ekidoentzako identifikazio elektronikoa ezartzea. Ondorioz, espezieen kodea animaliak identifikatzeko kodean sartuko da. Behien Identifikazio Agiria (BIA) kentzea Espainiaren barruko mugimenduetarako; kide diren beste estatuetarako mugimenduetarako bakarrik erabiliko da. Ekidoak: erregistratutako ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Fruta eta barazkietako arrisku mikrobiologikoen kontrola eta prebentzioa

FAOk eta OMEk txosten zientifiko bat argitaratu dute. Txostenean fruta eta barazki freskoen bidez transmititutako arrisku mikrobiologikoak murrizteko esku-hartze espezifikoak berrikusten eta aztertzen dira, ekoizpen primariotik hasi eta uzta bildu ondorengo jardueretara, garraio, salmenta-puntu eta kontsumoraino. FAO/OMEko adituen batzordeak lau elikagai-multzo landu zituen fruta eta barazki freskoen kategorian: Hosto-barazkiak eta belar aromatikoak Baiak eta fruta tropikalak Meloiak eta zuhaitzetako frutak Hazi-barazkiak eta sustrai-barazkiak Produktu horiek antzekotasunaren, ezaugarri fisikoen, esku hartzeko neurrien eta argitaratutako bibliografia-bolumenaren arabera multzokatu ziren. Itu-patogenoen aurkako esku-hartzeak (bakterioak, parasitoak eta birusak) eta organismo adierazleak identifikatu ziren bi kategoria motatan: Esku hartzeko etapa: ekoizpen primarioa, uzta bildu ondorengo maneiua, gutxieneko prozesamendua, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Nerabe alergikoei zuzendutako gomendioak SEICAP

Immunologia Klinikoaren, Alergologiaren eta Asma Pediatrikoaren Espainiako Elkarteak (SEICAP) elikadura-alergiak dituzten nerabeei zuzendutako 3 infografia argitaratu ditu. ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

OMEk bularreko haurren eta 6-23 hilabete arteko haurren elikadura osagarriari buruz emandako gidalerroak

Elikadura osagarri esaten zaio bularreko haurrei amaren esnea edo formula-esnea ez diren beste elikagai solido edo likido batzuk emateko prozesuari. Elikagai horiek esnearen osagarri gisa ematen zaizkie –ez ordezko gisa–, aurrekoak ez direnean nahikoa beren kabuz haurren behar nutrizionalak asetzeko. Oro har, elikadura osagarria 6 hilabeterekin hasten da eta 23 hilabetera arte irauten du. Garrantzitsua da garapen-aldi horretan haurrek elikagai eta edari osasungarriak onartzen ikastea, epe luzerako eredu dietetikoak ezarriko baitira garai horretan. Gainera, haurren hazkuntzan atzerapenak izateko edo nutriente-gabeziak edukitzeko arrisku handieneko garaia ere bada. Gida honek arauzko gomendio orokorrak ematen ditu, diru-sarrera txikiko, ertaineko eta handiko herrialdeetan bizi diren ...

Irakurri gehiago

Gaixotasun hemorragiko epizootikoaren fokuen eguneratzea

Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak (MAPA) gaixotasun hemorragiko epizootikoaren egoera eguneratu du, urriaren 11an. Algeteko Albaitaritza Laborategi Zentralak (LCV) gaixotasun hemorragiko epizootikoaren kasu berriak baieztatu ditu 9 eskualde berritan, guztiak ere behi-ustiategietan, urriaren 4ko azken egoera-txostenetik. [vc_cta h2="Euskadin ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Elikadura-gehigarriak: baimenduen zerrendatik kentzea eta muga berriak

Estearilo tartratoa (E 483) kendu dute Batasunaren elikadura-gehigarri baimenduen zerrendatik, eta muga zorrotzagoak jarri dizkiete nitrato eta nitritoei Europar Batasunean komertzializatutako elikagaiak ahalik eta seguruenak izan daitezela bermatzeko xedearekin, berriro ari dira ebaluatzen elikadura-gehigarri baimenduak, eta, horrez gain, araudia eguneratu dute, datu zientifiko berriekin bat.   Alde batetik, Europako Batzordeak estearilo tartratoa izeneko gehigarria (E483) kendu du baimenduen zerrendatik, honako honen bidez: Batzordearen (EB) 2023/2379 Erregelamendua, zeinaren bidez Europako Parlamentu eta Kontseiluaren (EK) 1333/2008 Erregelamenduaren II. eranskina eta Batzordearen (EB) 231/2012 Erregelamenduaren eranskina aldatzen diren, E 483 elikadura-gehigarriari dagokionez (estearilo tartratoa).   2020. urtean, Elikagaien Segurtasuneko Europako Agentziak (EFSA) irizpen zientifiko bat eman zuen estearilo tartratoa (E ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

ONTZI – BASQUE FOOD PACKAGING INNOVATION HUB martxan jarri da ELIKA eta Basque Food Clusteren eskutik

Gaur ofizialki ONTZI aurkezten da, BASQUE FOOD PACKAGING INNOVATION HUB berrikuntza-komunitatea. Euskal elikagaien enpresaren eta ontzi eta enbalajeen nazioarteko irtenbide onenen arteko lotura izateko asmoarekin sortu da. ONTZI komunitatea BASQUE FOOD CLUSTERek eta ELIKA Fundazioak bultzatzen dute, Eusko Jaurlaritzak 2023ko Berrikuntza Funtsaren bidez finantzatutako ENVAS3S proiektuaren esparruan. Proiektuaren helburua da ingurumen-erregulazioetara egokitzeko beharrari erantzutea, elikagaien segurtasuna eta enpresen lehiakortasuna alde batera utzi gabe gabe. Arantza Madariaga, ELIKA Fundazioko zuzendaria: "kalitatezko produktuak eskaintzeko beharrezkoak direnez, ontziek gero eta jasangarriagoak izan behar dute eta egungo eta etorkizuneko legeriara egokitu behar dute". Europako araudi berriek gero eta ontzi jasangarri gehiago eskatzen dituzte, eta, horretarako, enpresa ...

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

2021ean Europan izandako arrisku emergenteak

EFSAk arrisku emergenteak identifikatzen laguntzeko ezagutza‑sare batzuk ditu, hala nola, arrisku emergenteen truke‑sarea (EREN), arrisku emergenteei buruzko interesdunen taldea (StaDG-ER), EFSAko unitate zientifikoak, panel zientifikoak eta Batzorde Zientifikoa. Horiei guztiei esker, EFSA arriskuen ebaluazioaren arloan etorkizunean sor litezkeen erronkei aurre egiteko presta daiteke. Txosten tekniko honetan talde horiek 2021ean identifikatutako jarduerak eta gaiak laburtzen dira. Guztira 18 arazo emergente identifikatu dira, eta arriskuaren eta/edo faktore abiarazlearen arabera sailkatu dira. Identifikatutako arazoen erditan baino gehiagotan, kontsumo‑joeren aldaketa izan da arriskua areagotu duen faktorea. Kasu guztietan aurrez definitutako 4 irizpide erabili dira arrisku emergentea den edo ez ebaluatzeko: arrisku berria, esposizio berria den edo ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Laguntzailekide teknologikoak: Errege Dekretu berria, horien erabileraren eta kontrolen segurtasuna hazteko

Arauan substantzia berriak daude eta dagoeneko badaudenen zerrenda eraldatuko duen prozedura arautzen du Elikagaiak egiteko eta lortzeko prozesuetan erabilitako laguntzailekide teknologikoak arautzen dituen 773/2023 Errege Dekretuaren xedea da oinarrizko araudia ezartzea laguntzailekide teknologikoen eta laguntzailekide horiei ezartzeko nortasun- eta araztasun-irizpideen oinarrizko araudia, horiek erabiltzeko baldintzak eta horien etiketetan agertu beharreko aipamenak ezartzea.   Laguntzailekide teknologikoak funtsezko substantziak dira elikagaiak egiteko, nahiz eta gehigarriak, entzimak eta elikagai-aromak ez bezala, azkeneko produktuan eraginik ez izan eta azkeneko produktu horretan ez egon. Xede teknologikoarekin baino ez dira erabiltzen, elikagaiak ekoizterakoan.   Errege Dekretu horrek arau bakarrean sartzen ditu gaur egun baimenduta dauden laguntzailekide teknologikoak, orain arte 20 arau ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Elikagai-gehigarri batzuen kaltegabetasunaren ebaluazioa: OMEren seriea elikagai-gehigarriei buruz

Ale honetako monografiak Elikadura eta Nekazaritzako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) eta Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) Elikagai Gehigarrietako Adituen Batzorde Mistoaren (JECFA) 95. bileran prestatu ziren, 2022ko ekainaren 6-17 eta 22an bildu baitzen birtualki. Monografia horietan Batzordeak aztertutako elikagai-gehigarri espezifikoei buruzko datuen laburpenak daude OMEk Elikagai Gehigarrietako Adituen Batzorde Mistoaren (JECFA) agiri bat argitaratu du, zenbait elikagai-gehigarriri buruzko ebaluazioen seriekoa.  Ale honek bi txosten tekniko ditu, baita JECFAren aurreko bileren ondoriozko beste txosten eta agiri batzuk ere.   JECFA organo aholkulari zientifikoa da eta zeregin hori du FAOn, OMEn eta Codex Alimentarius Batzordean elikagai-gehigarrien segurtasunari eta elikagaietan dauden albaitaritzako botiken hondarrei, toxikoei eta kutsatzaile ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago