Berriak

Etiketen labirintoa:Europako Kontuen Auzitegiaren txostena

Europar Batasuneko Kontuen Auzitegiak txosten bat argitaratu du EBko elikagaien etiketei buruz. Txosten horretan nabarmentzen da etiketek kontsumitzaileak nahasten dituztela, sinbolo, borondatezko aipamen edo harmonizatu gabeko aurrealdeko sistemen bidez, zeinekin salmentak areagotu besterik ez den nahi. Aipamen horiek nahasgarriak izateaz gain, engainagarriak ere izan daitezke. Zein da elikagaien etiketen xedea? Etiketek informazioa ematen diete kontsumitzaileei elikagaien edukiari buruz, eta erosteko orduan erabaki kontzienteak hartzen laguntzen diete: nutrizio-balioari, izan ditzakeen arriskuei (alergenoak) eta produktu baten kontsumo seguruari (iraungitze-data edo kontsumo lehenetsiarena) buruzko informazioa ematen dute. Baina publizitate-bitarteko gisa ere erabiltzen dira produktua erakargarriagoa izan dadin. Kontsumitzaileek elikagaiei buruzko informazio osoa eta zehatza jasotzeko duten ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Elikagaiekin kontaktuan dauden plastiko birziklatuak

AESANek galdera-erantzunen dokumentu bat argitaratu du, elikagaiekin kontaktuan dauden ontzietarako erabiltzen diren jatorri birziklatuko materialei buruzko galdera ohikoenetako batzuei erantzuteko. Europako araudi berriek, 2022/1616 (EB) Erregelamenduak eta 10/2011 (EB) Erregelamenduak, eta 1055/2022 Errege Dekretuak plastikoaren erabilera mugatzen dute hainbat esparrutan, eta berrikuntzak ekarri dituzte elikagaiak merkaturatzeko erabiltzen diren materialei dagokienez. Estatuko araudiak honako helburu hauek ezartzen ditu: "2025erako, material plastikoek birziklatutako plastikoaren pisuan % 50 izan behar dute, eta 2030ean, % 55". Ontzien birziklagarritasuna eta plastiko birziklatu honen berrerabilera gaurkotasuneko gaiak dira. Beraz, dokumentu hau argigarria izan daiteke biztanleek egin ditzaketen galdera hauei dagokienez: Zer dira elikagaiak ukitzeko birziklatutako materialak? Zertan datza birziklatze-prozesu bat? Zer ...

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

Histaminaren kontrola arrainetan eta arrantza-produktuetan: FDAren gida berria

Estatu Batuetako Elikagai eta Sendagaien Administrazioak (FDA) Betetze Politikaren Gida (BPG) bat argitaratu du, eta bertan eskonbrotoxina (histamina) duten arrain eta arrantza-produktuentzat egun ezarrita daukan irizpidea zehaztu du. Arrainen muskulu-ehunak deskonponsatzean histamina eta beste narriadura-konposatu batzuk sor daitezke, bakterioek sortutako jarduera entzimatikoa dela eta. Ondorioz, substantzia hori metatu egin daiteke eta eskonbrotoxinarekin (histaminosia) intoxikatzeko arriskua egon daiteke. Arraina behar bezala hoztu ezean, histamina metatu egin daiteke eta hori gertatutakoan ezin da desagerrarazi arraina garbituta, izoztuta edo berotuta. Alabaina, higiene-jardunbide egokiei jarraitzeak gutxitu edo desagerrarazi egin dezake substantzia hori agertzeko arriskua. Jardunbide egoki horiek dira, besteak beste, arraina azkar hoztea eta kontrol egokia izatea ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Listeria monocytogenes bakterioaren elikadura-segurtasuneko irizpideak aldatzea

Azaroaren 20an, Batzordearen 2024/2895 (EB) Erregelamendua argitaratu zen, eta aldaketa esanguratsuak jasotzen ditu 2073/2005 (EE) Erregelamenduan Listeria monocytogenes bakterioari aplika dakizkiokeen elikagaien segurtasun-irizpideei dagokienez. Egungo erregelamenduak baimendutako balioak mantentzen ditu (100 ufc/g edo ez detektagarria 25 g-tan) bakterio patogeno horren hazkundea erraztu dezaketen elikagaietan, eta balio horien aplikazioa produktuaren bizitza baliagarri osoan zabaltzen du. Osasun publikorako arriskua Zoonosiari buruzko EFSAren azken txostenean (EFSA, 2023) ikusi zen 2022an Europar Batasuneko gizakiengan izandako listeriosi-kasuen kopurua 2021ekoa baino % 15,9 handiagoa izan zela, eta Listeria monocytogenes-ek eragindako heriotzen kopurua azken 10 urteetan jakinarazitakoen kopururik handienetako bat dela. EBko listeriosi-kasuen gorakada ikusita, funtsezkoa da Listeria monocytogenesaren elikadura-segurtasuneko irizpideek ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Sakarina: segurtasun-atalasea handitzea

EFSAk zientzia-irizpen bat argitaratu berri du, zeinetan ondorioztatzen den sakarina segurua dela giza kontsumorako, eta handitu egin du Eguneko Ingestio Onargarria (EIO): eguneko 5 mg/gorputz-pisuaren kg-tik 9 mg-ra. Zer da sakarina? Sakarina elikagaiak gozatzeko erabiltzen da eta 60ko eta 70eko hamarkadetan ospe handia lortu zuen azukrearen ordezko gisa. Sakarinaren gatzak hobeto disolbatzen dira uretan; beraz, errazago gehitzen dira elikagai eta edarietan, eta gozatu egiten dituzte. Sakarinak eta haren gatzek produktuen etiketetan agertu behar dute; horrek aukera ematen die kontsumitzaileei erabakiak jakinaren gainean hartzeko. Gainerako elikagai-gehigarriak bezala, etengabe berrebaluatzen dira haien segurtasuna berrikusteko. Sakarina eta haren gatzak berrebaluatzea elikagai-gehigarri gisa Berrebaluazio hori eskala handiagoko lan baten parte da. ...

Irakurri gehiago

FutureFoodS lankidetzaren nazioaz gaindiko lehenengo deialdia zabalduta

FutureFoodS lankidetzak gaur emango du elikadura-sistemen eraldaketari buruzko nazioaz gaindiko bere lehenengo deialdia ko-finantzatuaren berri: elikadura-sistemen interakzioak birmoldatzea, elikaduraren arloko berrikuntzak sustatzea eta elikagai jasangarriak hautatzeko ahalduntzea. Guztira 40 milioi euro finantzatuko dira, eta zenbateko hori Europako 19 herrialdetako 36 erakundek  emango dute, besteak beste, Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak, ELIKAren bidez, eta Europako Batzordeak. Helburua da elikaduraren etorkizun jasangarria sortzea xede duten ikerketa- eta garapen-proiektu berritzaileak bultzatzea. FutureFoodS  Europako lankidetzaren helburua da Europako gaur egungo elikadura-sistemak sostengaezin bihurtzen dituzten erronka konplexuei aurre egitea, eta, horretarako, beharrezkoa da ezagutzak, eragileak eta baliabideak mugiaraztea, elikadura-sistemetan oinarritutako ikuspegi holistiko baten bidez. Deialdi ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago

Mihi urdinaren gaitzaren foku bat baieztatu da Gipuzkoan

Euskadik mihi urdinaren gaitzik gabeko eremu izateari utzi dio eta gaixotasunak mugatutako eremuan sartu da; horrenbestez, osasun-neurriak hartu behar dira abereetan, gaixotasunari aurre egiteko. Aurreko ostiralean, 2024/10/25ean, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Fraisoro laborategiak mihi urdinaren gaitzaren kasu bat baieztatu zuen Oiartzungo (Gipuzkoa) ustiategi bateko ardi batean. Abereak mihi urdinaren gaitzarekin bat zetorren sintomatologia zuen: mihi zianotikoa (handituta eta urdina), sudur-isuria eta listu-jariatzea. Hori ikusita, laginak bidali ziren Algeteko erreferentziazko laborategi nazionalera, eta bertan egiaztatu ahal izan dute astearte honetan 8 serotipoko mihi urdinaren gaitzaren fokua. Ondoren, fokuaren adierazpen ofiziala ere egin da. Agerraldi berria egiaztatzearen ondorioz, Nekazaritza Ministerioak fokuaren inguruko eremua mugarriztatu du: EAE, ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Elikagaietako fenol bromatuen eta haien eratorrien arriskua berriz ebaluatzea

EFSAk elikagaietako fenol bromatuen eta haien eratorrien arriskuen ebaluazioa eguneratu du (EFSA, 2012), eta ondorioztatu du tribromofenola ez dela arriskutsua osasun publikorako; gainerakoak ezin izan dira ebaluatu ez baitzegoen nahikoa daturik. Fenol bromatuak 1920ko hamarkadaz geroztik erabiltzen dira sugar-atzeratzaile gisa eta pigmentuak, herbizidak, germizidak eta agente antifungikoak sintetizatzeko. Ez daude polimeroei kimikoki lotuta; hortaz, ingurumenera iragaz daitezke. Oro har, kimikoki egonkorrak eta biometagarriak dira; ondorioz, ingurunera iristen dira erabileraren bidez edo horiek sortzen dituzten hondakinen ondorioz, airearen, uraren eta lurzoruaren bitartez. Europar Batasunean debekatuta edo mugatuta dago sugar-atzeratzaile bromatuak (BFR) erabiltzea, fenol bromatuak erabiltzea ez bezala. Ebaluazio honek bost bromofenol eta eratorri ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien Ontzien eta Bilgarrien Berrikuntzarako II. Topaketa

ontzi | BASQUE FOOD PACKAGING Innovation Hub-ak Euskadiko elikagaien ekosistemako eta ontzien eta bilgarrien industriako 465 eragile baino gehiago ditu dagoeneko. Bi sektoreen arteko lankidetzaren ondorioz, 26 berrikuntza-proiektu diseinatu dira elikagai-enpresen beharrei soluzioa emateko. Eusko Jaurlaritzak finantzatutako ENVAS3S proiektuaren esparruan BASQUE FOOD CLUSTERek eta ELIKA Fundazioak sustatutako ekimena da. Elikagaien balio kateko eta ontzien eta bilgarrien industriako 150 profesional inguru izan dira asteazken honetan Barakaldon (Bizkaia) ontzi | BASQUE FOOD PACKAGING Innovation Hub-ek antolatutako ‘Elikagaien Ontzien eta Bilgarrien Berrikuntzarako II. Topaketan’. Ekitaldiak, erreferentziazko adituek hainbat gai, hala nola berehala onartuko den ontziei eta ontzien hondakinei buruzko Europako legeria berria indarrean ...

Elika Jasangarritasuna

Irakurri gehiago

Silizio dioxidoa (E 551) elikagai-gehigarri modura berriro ebaluatzea

EFSAk E 551 elikagai-gehigarriaren segurtasun-ebaluazio eguneratua egiten duen txostena argitaratu du, adin-tarte guztiak aintzat hartzen dituena, 16 astetik beherako bularreko haurretarako elikagaien erabileraren segurtasuna barne. Gainera, 2018an azken ebaluazioa egin zenetik EFSAk eskuragarri dituen datu berri garrantzitsu guztiak aintzat hartu ditu.   EFSAko Elikagai-gehigarrien eta Elikagaiei gehitutako Mantenugai-iturrien Panelak (ANS panela) silizio dioxidoaren segurtasuna ebaluatu zuen berriro ere, EBn baimendutako elikagai-gehigarriak berriro ebaluatzeko programaren baitan.   EFSAko Sektorearteko Lantaldeari genotoxikotasunari buruzko laguntza eskatu zitzaion, egungo ebidentzia berrikusteko eta E 551ren genotoxikotasuna ondorioztatzeko. Egun eskuragarri dauden datuetan oinarritua, Talde Bereziak ondorioztatu zuen E 551k ez zuela inolako genotoxikotasun arazorik.   Azterketa batek ere ez zuen adierazi toxikotasunari ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Hegazti-gripearen egoera epidemiologikoari buruzko eguneratzea

Elikagaien Segurtasuneko Europako Agintaritzak (EFSA), Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) eta EBren erreferentziazko laborategiak (EURL) zientzia-irizpen bat argitaratu dute, eta bertan, hegazti-gripeak azken hiruhilekoan Europan izan duen egoera epidemiologikoa ebaluatu dute.   Hegaztietan, txosten honek nabarmendu du Europak, 2024ko ekainaren 15etik irailaren 20ra bitartean, A(H5) eta A(H7) HGOP birusaren 75 foku erregistratu direla Europako 11 herrialdetako etxeko hegaztietan (16) eta hegazti basatietan (59), mapa hauetan ikus daitekeen moduan. Europako detekzio-kopuruak txikia izaten jarraitu zuen arren aurreko urteekin alderatuta, Atlantikoko, Ipar Itsasoko eta Baltikoko kostaldeetako kolonietan ugaltzen diren itsas hegaztien kasuak nabarmen hazi dira, eta, gainera, kaioen artean modu eraginkorragoan transmititu daitekeen ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Informazioa Azkar Trukatzeko Sistema Koordinatuaren (SCIRI) 2022. urteko memoriaren analisia

2023an elikagaiei lotutako 772 jakinarazpen kudeatu dira SCIRIren bidez: 339 alerta, 285 informazio, 140 uko-egite eta 8 “berrikuntza” gisa sailkatuak. Jakinarazpenen % 44 animalia-jatorriko produktuetan detektatutako arriskuei lotutakoak izan ziren, % 39 landare-jatorriko produktuetakoak, % 14 beste produktu batzuetakoak eta % 3 elikagaiekin kontaktuan dauden materialei lotutakoak. Identifikatutako arriskuen sailkapenari dagokionez, aurreko urte batzuetan ikusitako joeraren antzekoa mantendu da. Izaera kimikoko arriskuak dira nagusi, “beste batzuk” modura sailkatutakoak eta arrisku biologikoak ondoren eta arrisku fisikoak azkenik. Arrainei eta arrainen eratorriei lotutako jakinarazpen-kopurua handitu egin da: 2022an 87 jakinarazpen izan ziren eta 2023an 96. Ondorioz, lehenengo posiziora igaro dira. Bigarrenik, haragiei eta haragiaren eratorriei lotutako jakinarazpenak daude, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Vibrio choleraerako irizpide mikrobiologikoak arrantza-produktuetan

Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziaren (AESAN) batzorde zientifikoak zientzia-irizpen bat argitaratu du. Bertan, Vibrio cholerae-ren arriskua ebaluatzen du arrantza-produktuetan eta kontrolerako irizpide mikrobiologikoak gomendatzen ditu, bai eta arriskua murrizteko neurriak ere. Azken urteotan hauteman da Vibrio espezieen presentzia areagotu egin dela arrantzatik eratorritako produktuetan, besteak beste klima-aldaketa, nazioarteko merkataritza eta hautemateko eta diagnostikatzeko metodo berrien garapenaren ondorioz. Hortaz, beharrezkoa da kontrolerako gida eta estrategia eraginkorrak inplementatzea. V. cholerae O1 eta O139 serotaldeak eta koleraren toxinarentzako kodifikatzen duen genea duten anduiak (ctx positiboak) arriskutsuak dira kontsumitzaileentzat, arrantzatik eratorritako eta kutsatutako produktuak ahoratzen direnean. Espezie patogenoek eragindako elikadura-infekzioaren prebalentziari eta agerraldiei buruzko datu berrienek ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Arraina kontsumitzearen arriskuen eta onuren ebidentzia zientifikoa

FAOk eta OMEk erreferentziazko txosten bat sortu dute arraina kontsumitzearen arriskuen eta onuren ebidentzia zientifikoa emateko. Azterketa hori oinarri zientifikoa izan da, arraina kontsumitzearen arriskuen eta onuren FAO/OME adituen kontsultarako. Laburpena 2023 amaieran argitaratu zen eta txosten osoa laster argitaratuko da.   Azterketa sistematiko hori alborapenak murrizteko egin da, erabakiak hartzeko erabiliko diren aurkikuntza fidagarriagoak sortzeko. Horretarako, metodo konbinatu bat aplikatu da, zeinak oinarrizko ikerketa, azterketa sistematikoak, arrisku eta onura garrantzitsuen bestelako ebaluazioak eta eskuragarri dagoen bibliografia laburbiltzen duen. Ebidentzia zientifiko berri hori emateko, literaturaren bost azterketa sakon egin dira, eta honako gai hauek aztertu dira: Arraina kontsumitzeak osasunerako dituen onuren ebidentziak. literatura ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien industrian garbiketa eta desinfekzioa egiteko jardunbide egokien gida berria

Agència Catalana de Seguretat Alimentària (ACSA) agentziak elikagaien industriako garbiketari eta desinfekzioari buruzko gida berria argitaratu du. “Eskuliburu hau elikagaien ekoizpen-kate osoari aplika dakizkiokeen garbiketa- eta desinfekzio-arloko jardunbide onei buruzko funtsezko orientazioa eta informazioa emateko eta sustatzeko egin da” Higienearen oinarrizko printzipioak jasotzen ditu,  baita garbiketa- eta desinfekzio-plan baten diseinua ere. Elikagaien higieneari aplikatu beharreko araudia Garbiketari eta desinfekzioari buruzko oinarrizko kontzeptuak Garbiketa-sistemak eta ekipoak Produktu kimikoei lotutako dokumentazioa Produktu kimikoak biltegiratzea Norbera babesteko ekipamenduak (NBE) Biozidei aplikatu beharreko legeria Bioziden erabilerarekin lotutako gaikuntza Elikagaien industriako diseinu higienikoa Elikagai-establezimenduak garbitzeko eta desinfektatzeko plana ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Albaitaritzako sendagaiei buruzko informazio-dokumentua

MAPAk dokumentu hay eguneratu du, eta bertan albaitaritzako sendagaien banaketari, preskripzioari, salmentari eta erabilerari aplikatu beharreko araudiari buruzko galdera eta erantzun ohikoenak bildu ditu. Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2019/6 (EB) Erregelamendua (2018ko abenduaren 11koa, albaitaritzako sendagaiei buruzkoa) zein 666/2023 Errege Dekretua (uztailaren 18koa, sendagaien banaketa, salmenta eta erabilera arautzen dituena) argitaratzeak zalantza ugari sortu ditu albaitarien artean haien aplikazioari buruz. Horren arrazoia da, Estatuko arauaren kasuan, Europako Erregelamenduak jasotzen ez zituen betekizun berriak sartu direla eta estatu kideei jarduteko tartea ematen diela; hala, araudi nazionala egungo beharretara egokitu da, eta, horregatik, zaharkituak geratu diren maila bereko hiru arau baliogabetu behar izan dira. Horrek ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

EBko elikakatearen kontrol ofizialei buruzko 2022ko txostena

Europako Batzordeak urteko txostena argitaratu du, 2022an EBko herrialdeetan egindako elikagai eta pentsuen, animalien osasun eta ongizatearen, landareen osasunaren eta produktu fitosanitarioen kontrol eta auditoretza ofizialei buruzko informazioa jasotzen duena. Txostenak nabarmentzen du kontrol horiek garrantzitsuak direla elikakatearekiko konfiantzaren eta osasunaren babesaren maila altuei eusteko, baserritik mahaira, eta ondorioztatu du EBko herrialdeek, oro har, elikagai eta pentsuen segurtasunari eta barne-merkatu osasuntsuari eusteko beharrezkoak diren kontrol-sistemak dituztela. Txosten honek EBko agintari eskudunek 2022an egindako kontrol ofizialen emaitzak aurkezten ditu, grafiko estandarizatu eta erabilerrazen bitartez.   2022an, kontrol ofizialaren xede diren 16,4 milioi entitate komertzialki aktibo zeuden EBn, eta agintariek 5 milioi kontrol ofizial inguru ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago