ECDCk gizarte-zientziak eta portaera-zientziak barne hartzen dituen esparru berri bat argitaratu du gaixotasunak prebenitzeko. Halaber, helburua da sistema sanitarioak indartzea eta parekatzea, gizabanakoei bideratutako ikuspuntuaren bidez, eta arrisku sozioekonomikoko faktoreetan arreta jarriz. Esparru berri horri esker, osasun publikoko politikak eta programak gizabanakoentzako eta komunitateentzako onargarriagoak eta irisgarriagoak izatea aurreikusten da, eta, horren bidez, eraginkortasuna optimizatuko da. Gaixotasun infekziosoen prebentzioa indartzeko, bereziki COVID-19aren larrialdiaren ondoren, paradigma aldatu behar da, bai eta aurreko estrategiak hobetu ere. Horregatik, ECDCren prebentzio-esparru berriak gaixotasun infekziosoen prebentziorako ikuspegi tradizionala zabaldu eta birplanteatzen du. Orain arte batez ere epidemiologia medikoan eta mikrobiologian oinarritzen bazen ere, egun gizarte-zientziak eta ...
Ekitaldia Gipuzkoako Ganberan egin da, eta aukera eman digu erreferentziazko enpresen estrategiak ezagutzeko. Estrategia horiek elikatze-kateak dituen erronkei erantzuten ari dira, ontzi jasangarriagoak, seguruagoak eta kontsumitzaileentzat erakargarriagoak lortzeko bidean.
Sarreran, Arantza Madariagak, ELIKA Fundazioko zuzendariak, ospatu du ontzi komunitateak dagoeneko 380 kide baino gehiago dituela 2023ko urrian merkaturatu zenetik, eta nabarmendu du garrantzitsua dela sarean lan egitea, lankidetzatik abiatuta, ontzi mota berrietarako trantsizioa errazteko. Ondoren, hiru mahai-inguru egin dira, eta bertan luxuzko hizlari talde batek elikaduraren packagingaren ikuspegia katearen ikuspuntu guztietatik eskaintzeko aukera eman digu. Amaia Ortiz de Elguea (Uvesco S.A.), Cristina Cantero (Kaiku Corporación Alimentaria), Daniel del Olmo Rovidarcht (Natra) eta ...
OMEk osasun publikorako garrantzitsuak diren lehentasunezko bakterio-patogenoen zerrenda berria argitaratu du, mikrobioen aurkako erresistentzia prebenitu eta kontrolatzeko ikerketa, garapena eta estrategiak bideratzeko. Zerrenda horretan, antibiotikoekiko erresistenteak diren 15 familiatako 24 bakterio patogeno daude, hiru kategoriatan sailkatuta (kritikoa, altua eta ertaina) lehentasunak errazago ezartzeko. Zerrenda berri horrek antibiotikoekiko erresistenteak diren bakterio-patogenoen lehenespena eguneratu eta hobetzen du antibiotikoekiko erresistentziaren erronka aldakorrei heltzeko. Horrek, antibiotiko berrien eta erresistentzia-joera berrien I+G gauzatzeko tresna erabilgarri bihurtzen du; izan ere, nazioarteko koordinazioa sustatu eta berrikuntza bultzatzen du.
Zerrenda hori tresna gisa erabil dadin mundu osoan, osasun publikoaren ikuspegi integrala izan behar dugu mikrobioen aurkako erresistentziari aurre egin eta ...
Europako Batzordearen Osasunaren eta Elikagaien Segurtasuneko Zuzendaritza Nagusiak 2023ko maiatzaren 3tik 16ra egindako auditoretzaren amaierako txostena argitaratu du, Espainian 2021/22 eta 2022/23 denboraldietan eskortako hegaztietan egondako agerraldietan patogenotasun handiko hegazti-gripea kontrolatzeko neurriak nola aplikatu ziren ebaluatzeko. Txostenak gaixotasunaren agerraldien kudeaketaren indarguneak eta ahulguneak azpimarratzen ditu, eta, halaber, hautemandako gabeziak jorratzeko gomendioak ematen ditu. Txostenaren arabera, agintari eskudunek eraginkortasunez identifikatu zituzten eremu eta aldi arriskutsuak, arrisku-faktore egokiak kontuan hartuz. Horrekin batera, atzerriko agerraldien jarraipena egin zen, eta, horri esker, arrisku handiagoko aldietan prebentzio‑neurri espezifikoak aplikatu ziren.
Herrialdearen laborategi-gaitasun sendoak, taldeen eta agintari eskudunen arteko komunikazio eraginkorrak eta agintariek kontrolerako neurri egokiak aplikatzeak eragin ...
EFSAk txosten zientifiko bat argitaratu berri du, eta, txosten horretan, jakinarazi du txerri-izurri afrikarraren (TIA) kasuen kopuruak gora egin duela Europako etxe-txerrien artean. Txostenean azpimarragarriarena da 2023an etxe-txerrien artean txerri-izurri afrikarraren (TIA) agerraldien kopuru handiena erregistratu zela 2014az geroztik; hortaz, agerraldien kopurua aurreko urtekoa baino bost aldiz handiagoa izan da. Guztira, 14 estatu kide dira TIAk eragindakoak. Kroaziak eta Errumaniak agerraldi guztien (1.929) % 96 jakinarazi zituzten. Basurdeen egoerari dagokionez, aurreko urtean baino % 10 kasu gehiago egon ziren. Zenbait herrialde lehenengo aldiz kaltetu zituen TIAk (Suedia eta Kroazia), eta Italiako beste eremu batzuetara zabaldu zen. Grezian, bi urtez kasurik antzeman gabe egon ondoren, ...
Osasun publikoaren 2023ko txostenak Eusko Jaurlaritzaren Osasun Saileko Osasun Publikoaren eta Adikzioen Zuzendaritzako talde teknikoek lortutako emaitzak eta egindako jarduketak laburtzen ditu, 2022an zehar Euskadin zaintzaren pean egon diren gaixotasunen maiztasunari eta banaketari buruzkoak. urtean, campylobakteriosiaren 2.660 kasu erregistratu ziren; intzidentzia 100.000 biztanleko 121,7 kasukoa izan zen. 2000 eta 2008 urteen artean egondako beherakadaren ostean, kasuen kopuruak berriz gora egin du, eta goranzko joerari eusten zaio.
2017 eta 2022 urteen artean, erasan handiena jaso duen adin-tartea 1 eta 9 urte artekoena izan da.
2022an zehar, Euskadin E. coli enterohemorragikoaren 182 kasu jakinarazi ziren. Araban, intzidentzia-tasa egonkor mantendu da (kasurik ez 2022an), baina Bizkaian eta ...
EFSA, ECDC, ECHA, EMA eta AEMA Europako agentziek esparru bateratu bat argitaratu dute «Osasun bakarra» estrategiaren Europar Batasuneko lankidetza indartzeko. Esparru berri horren helburua da agentziei Europan “One Health" ikuspegia arrakastaz aplikatzen laguntzea, Europar Batasunaren eta haren estatu kideen gaitasuna indartzeko, osasun-krisiei aurrea hartu eta erantzuteari begira. Dokumentua erakunde arteko lantalde batek egin du eta agentzien artean diziplinaz gaindiko lankidetza-modu iraunkor eta zehatzagoan lan egitea proposatzen du, lau printzipiori jarraituz: koordinazioa, lankidetza, komunikazioa eta gaikuntza.
Esparru berri horren helburua da laguntza ematea “Osasun bakarrari” buruzko ebidentzia zientifikoa sendotzeko, aholkularitza zientifikoa eta arriskuen ebaluazioa gero eta integratuago daudela bermatzeko, sektore arteko koordinazio-mekanismoen ezarpena ...
Basque Culinary Centrek herritarrentzako gida berri bat prestatu du, Garapen Iraunkorreko Helburuei laguntzeko elikaduraren arloan eragin beharreko alderdi garrantzitsuenak jorratzeko. Gida honek Euskadiko elikagaien sektoreko 28 erakunde, elkarte eta enpresaren lankidetza du, eta horien artean dago ELIKA. Gidak 4 ekintza-ardatz nagusi nabarmentzen ditu: Elikagai jasangarriak hautatzea, Elikagai-xahuketa murriztea, Baliabideen erabilera efizientea eta hondakinak: Ekiditea, Murrizktea, Birziklatzea eta Konpostatzea; eta 5 arlotan gomendioak emanez garatzen ditu; Etxean, Erosketetan, Aisialdian, Lan egiteko eta/edo ikasteko tokian eta Komunitatean.
Kontuan hartu beharreko ekintza garrantzitsuenak laburbiltzen dituen dekalogo bat ere garatu dute, eta helburuak lortzen lagun dezaketen tresnen zerrenda zabala eskaintzen du. ...
Eusko Jaurlaritzak 51/2024 Dekretua argitaratu du, hurbileko salmentaren bidez merkaturatutako elikagaien baldintza higieniko-sanitarioei eta trazabilitate-, etiketatze- eta publizitate-baldintzei buruzkoa. Dekretu honen bidez hurbileko produktuak merkaturatzea sustatu nahi da, kontsumitzaileak produktu horietara gerturatzea erraztu nahi da eta informazio argia eman nahi da produktu horien jatorriari, kostuari, ekoizpen-sistemari eta jasangarritasun-baldintzei buruz. Duela gutxi argitaratutako Dekretuaren arabera, Hurbileko salmenta da elikagaiak salmenta-modalitate hauetako bat erabiliz merkaturatzea: Zuzeneko salmenta: elikagaien ekoizleek edo ekoizle taldeek azken kontsumitzaileari zuzenean, bitartekaririk gabe, egindakoa. Kasu hauek biltzen ditu: ekoizpen primarioko establezimendu edo ustiategietan egiten dena, tokiko azoka eta ferietan modu ibiltarian egiten dena eta urrunetik egiten dena, eskaera telefoniko ...
2024ko lehenengo lauhilekoan animalien elikagaiei buruzko 104 jakinarazpen egon dira. Horietatik 15 alertak izan dira, 83 informazio-jakinarazpenak eta 6 mugan egin diren ukapenak.
Egindako kontrol motari dagokionez, 25 jakinarazpen kontrol ofizialek egin dituzte, pentsuen ekoizpen-kateko zenbait esparrutan; 41 enpresako autokontroletan detektatu dira; 23 mugako ikuskapen-postuetan (MIP); 9 kontsumitzaileen kexen ondorioz hauteman dira eta 6 zaintza-programen ondorioz.
Produktuen arabera, lehengaiei dagozkie jasotako jakinarazpenen % 65, etxeko animalientzako pentsuei eta produktuei % 24, pentsu konposatuei % 10 eta gehigarri eta aurre-nahasketei % 1.
Jakinarazpenetan zerikusia izan duten produktuei dagokienez, honako lehengai hauek nabarmendu dira: soja-produktuak (12), ekilore-produktuak (11), txakurrentzako mastekagarriak (10), koltza-produktuak (6), eta arrain-irinak (5).
...
EFSAk txosten zientifiko bat argitaratu du txerri-izurri afrikarraren birusak pentsuetan, oheko materialetan eta bektore mekanikoetan bizirauteko duen gaitasunari eta birusaren transmisioan izan dezakeen eginkizunari buruzko ebaluazioa egiteko. EFSAk ebaluazio hori argitaratu du, TIAk Europar Batasunean duen egoera epidemiologikoa dela eta; izan ere, pentsuen, oheko materialen eta bektore mekanikoen eginkizuna transmisore gisa ebaluatzeko beharra planteatzen da.
Horretarako, material egokiak aukeratu eta TIA birusarekin kutsatu ziren; ondoren, ingurumen-baldintza desberdinetan biltegiratu ziren denbora-tarte jakin batean. Denbora-tarte horretan birusa isolatuta egon zen.
Laginetan PCRa egin zen, eta emaitzak hauek izan ziren: birusa lagin gutxi batzuetan bakarrik detektatu ahal izan zen, eta soilik tenperatura baxuetan; birusaren detekzioa biltegiratze-tenperatura ...
EFSAk urtero elikagaietan plangiziden hondakinei buruzko urteko txostena argitaratzen du eta 110.829 laginen emaitzak aurkezten ditu.
2022. urterako honako datu hauek aurkitu ditugu: Aztertutako laginen % 96,3 legezko mugen barruan zeuden. Laginen % 51,4tan (6.023 lagin) ez zegoen kuantifikatzeko adinako hondakinik; % 47tan (5.512) hondakin bat edo gehiago zeuden baimendutako mailako edo horien azpiko kontzentrazioetan; eta %1,6k (192) baino ez zuten baimendutako mailatik gorako hondakin kopurua. Pestizida-hondakinen gehieneko mugak gainditzearekin lotutako mundu‑mailako tasa pixka bat jaitsi zen 2019tik 2021era (% 2tik % 1,6ra)
Gainditze-tasa horrek gora egin zuen elikagai hauetan: azak, tomateak, letxugak, garagar-aleak eta olo-aleak.
2022an, elikagaietako pestizida-hondakinak kontrolatzeko eta horien jarraipena egiteko programaren barruan, 1.743 lagin aztertu ...
2022an Euskadik erroldatutako 25.412 elikadura-establezimendu zituen. Urte horretan kontrolerako 7.786 bisita egin ziren establezimendu horietara. Kontrol-programak elikagaietatik eratorritako kontsumitzaileen osasunerako arriskuak minimizatzeko estrategiaren ardatza dira (elikadura-establezimendu, hiltegi eta ontzi-izozkailuen kontrola).
Osasun Publikoari buruzko 2022ko Txosten horrek Eusko Jaurlaritzaren Osasun Saileko Osasun Publikoaren eta Adikzioen Zuzendaritzako talde teknikoek eskuratutako emaitzak eta eginiko jarduketak laburtzen ditu.
Segurtasun Mikrobiologikorako Programak zaintza- eta kontrol-jarduketak garatzen ditu, nagusiki hiru jarduketa-ildoren bidez: Elikagaiak ekoizteko establezimenduen kontrol ofizialean egiaztapen analitikoa egiteko plana.
Patogenoen zaintzarako plan horizontala.
Kontsumitzeko prest dauden elikagaiak ekoiztean erabilitako lan-eremu eta tresnetan monocytogenes bakterioa kontrolatzeko plana. Egiaztapen analitikoa egiteko plana
Euskadin eginiko kontrolerako 807 bisitetatik, 3 bakarrik izan ...
EFSAk irizpen zientifiko bat argitaratu du, eta bertan PHHGaren aurkako txertaketaren ondorengo zaintza- eta arintze-neurriei buruzko ebaluazioa egiten du. Joan den urrian EFSAk eskuragarri dauden txertoen eraginkortasunari buruzko ebaluazio zientifikoa eta PHHGaren aurkako txertaketa-planen ebaluazioa argitaratu zituen. EBko legediaren arabera, txertoa jarri ondoren, beharrezkoa da eskortako zaintza indartzea, edozein agerraldi goiztiar detektatzeko eta oso patogenoa den hegazti-gripea txertatutako eremuetan ez dagoela frogatzeko.
Hori dela eta, EFSAk, bigarren irizpen honetan, prebentziozko eta larrialdiko txertaketaren osteko zaintza-estrategiei buruzko ebaluazioa egin du, baita ustiategietan eta txertatutako eremuetan arriskua arintzeko murrizketei eta neurriei buruzkoa ere.
Estatukideak orientatzeko, EFSAk hegazti-griperako erreferentziazko laborategi nazionalek (ELN) egindako esperimentuen datu serologikoak ...
Osasunaren Mundu Erakundea (OME) elikagai-kategoria batzuetarako gehieneko sodio-mugak proposatzen hasi zen 2020an. Horretarako herritarren artean gatz-kontsumoa murrizteko helburuak ezartzeko zenbait herrialdetan izandako esperientzian oinarritu zen.
Helburu nagusia da dietari eta nutrizioari lotutako gaixotasun ez transmitigarrien (GET) kopurua murriztea, eta herritarrek ahoratzen duten batez besteko gatz-kopurua % 30era murrizteko helburura iristea. Uste da mundu-mailan 8 milioi heriotza inguru elikadura txarrari lotuta daudela, eta, horietatik, 2 milioi kasu gatzaren (sodioa) gehiegizko kontsumoari egozten zaio. Sodioaren gehiegizko kontsumoak arteria-presioa areagotzen du, eta, ondorioz, gaixotasun kardiobaskularrak, giltzurruneko gaixotasun kronikoa, obesitatea, urdaileko minbizia eta gaixotasun hepatikoak izateko arriskua areagotzen da. OMEk gomendatzen du 5 g gatz baino gutxiago ...
EFSAk berriz ebaluatu ditu arrantza-produktuetako parasitoen arriskuaren ebaluazioari buruzko 2010eko zientzia-irizpenaren zenbait alderdi. Irizpenak arrainetako parasitoak hauteman eta suntsitzeko metodologia berri bat ematen du, eta zenbait gomendio ematen ditu ebaluazio honetan identifikatutako zalantzak argitzeko. Honako hauek dira osasun publikorako garrantzitsuak diren parasitoak, naturan egon daitezkeenak eta akuikulturan sortutako haztegiko arrainak kutsa ditzaketenak: Itsas ingurunean: nematodoak: Anisakis simplex, Anisakis pegreffii, Phocanema decipiens eta Contracaecum osculatum; bai eta Cryptocotyle lingua trematodoa ere.
Ur gezako sistemetan: Opisthorchis felineus, Metorchis spp., Pseudamphistomum truncatum eta Paracoenogonimus ovatus trematodoak, eta Dibothriocephalus spp. zestodoa.
2010az geroztik argitaratzen diren zaintza-datuek, nahiz eta mugatuak izan, honako hau adierazten dute: Ez dago ...
NBEk 2024ko elikagaien xahutze indizeari buruzko txosten berri bat argitaratu du, 2021ean argitaratutako lehen txostenari jarraipena emanez. Txostenak datu zabalduak ematen ditu munduko eta nazioko estimazioekin, eta 2021ean sartutako neurketa-metodologia zabaltzen du. Jarraian, txostenaren puntu interesgarrienak azalduko ditugu. 2022an, munduak 1.050 milioi tona elikagai alferrik galdu zituen. Horrek esan nahi du kontsumitzaileentzat eskuragarri dauden elikagaien bosten bat (% 19) alferrik galtzen dela, eta txikizkako merkataritzatik, etxeetatik eta elikagai-zerbitzuen hornitzaileetatik datorrela. Horri gehitu behar zaio elikagaien % 13 hornidura-katean galtzen dela uzta bildu eta txikizkako salmentaren ondorengo aldian, FAOren kalkuluen arabera. Munduko elikagaien xahutze gehiena etxeetatik dator. 2022an alferrik galdutako elikagai guztietatik, familiek ...
EFSAren CONTAM panelak eta elikagai eta pentsuetako naftaleno polikloratuek (PNC) gizakien eta animalien osasunean duten arriskua ebaluatu du, eta teorian posible diren 75 naftaleno kloratuak (hexaCN) hartu ditu aintzat. Panelak ondorioztatu zuen gaur egun hexaCNekiko elikagaien bidezko esposizioa ez dela arriskutsua giza osasunerako. Pentsuei dagokienez, ezin izan da arriskua karakterizatu. Irizpen honek ez ditu aintzat hartzen naftalenoa, naftaleno bromatuak eta kloro/bromo naftalenoak; izan ere, oso datu gutxi daude kide diren bestelako PCNei buruz. Naftaleno polikloratuak (PNC) hidrokarburo aromatiko polizikloko kloratuak (CI-PAH) dira. PCNen nahasketak lubrifikatzaile, kable elektrikoen isolatzaile, egur, paper eta ehunen kontserbatzaile eta plastifikatzaile gisa erabiltzen ziren. Hori dela eta, nonahi ...
FAO/OMEren Arrisku Mikrobiologikoen Ebaluazioari buruzko Adituen Batzordeak (JEMRA) gizentzeko oilaskoen eta oilasko‑haragiaren ekoizpenean Campylobacterren espezie termotoleranteak (C. jejuni eta C. coli) kontrolatzeko informazio zientifiko berri eta garrantzitsuena ebaluatu du. Ebaluazio horretako emaitzak eta gomendioak baliagarriak dira bai estatuko zein nazioarteko arriskuen ebaluatzaile eta kudeatzaileentzat, bai nekazaritzako elikakatean lan egiten dutenentzat, eskortako hegaztietan arriskua kontrolatzeko.
Gizentzeko oilaskoen ekoizpen primarioa, salmenta‑establezimenduak eta kontsumitzaileen manipulazioa. Campylobacterra kontrolatzeko neurrien ebidentziaren kalitatea eta kantitatea zehaztea.
Campylobacterra kontrolatzeko neurrien eragina ebaluatzea gizentzeko oilaskoen ekoizpen‑katean.
Campylobacterra kontrolatzeko arriskuan oinarritutako esku‑hartzeak zehaztea gizentzeko oilaskoen ekoizpen‑katean, ekoizpenaren aurretik eta ondoren.
Oilasko‑haragian Campylobacterra eta Salmonella kontrolatzeko Codexaren gidalerroak (CXG 78‑2011) aztertu eta ...
EFSA, ECDC eta EURL erakundeek duela gutxi txosten bat argitaratu dute batera, eta bertan A(H5N1) birusak gizakien artean hedatzeko gaitasuna eskuratzeko faktoreak deskribatzen dituzte. Horrez gain, animalia eta gizakietan ezarri beharreko neurriak proposatzen dituzte, giza osasunerako arriskua murrizteko. Gripearen birusak EBko hegazti basatien populazioen artean nagusitzen jarraitzen du, eta hegazti basatien zein eskortako hegaztien artean heriotza-tasa altua eragiten du. Hala ere, PHHG kasuak baieztatu dira EBn, larrutarako animalien abeltegietan, hegaztien eta ugaztunen arteko birusaren transmisioaren ondorioz.
Bestetik, kutsatutako hegaztiek birusa gizakiei kutsatzea ohikoa ez den arren, 2020az geroztik birus horien esposizioa erregistratu da. Hala ere, EB/EEEn ez da infekzio sintomatikorik ohartarazi. Dena ...
Cookieak gure webgunearen erabilgarritasuna eta prozesuak hobetzeko edo gaitzeko erabiltzen dira. Cookieak desgaitu edo ezabatzen badira, gerta daiteke erabiltzaileek webgunearen aukerak ezin erabiltzea, edo webgunean diseinatu ez den moduan funtzionatu dezake arakatzaileak.
Esta web utiliza cookies para que podamos ofrecerte la mejor experiencia de usuario posible. La información de las cookies se almacena en tu navegador y realiza funciones tales como reconocerte cuando vuelves a nuestra web o ayudar a nuestro equipo a comprender qué secciones de la web encuentras más interesantes y útiles.
Behar-beharrezkoak diren cookieak beti aktibatu behar dira, cookie-en ezarpenen zure lehentasunak gorde ahal izateko.
Las cookies estrictamente necesarias tiene que activarse siempre para que podamos guardar tus preferencias de ajustes de cookies.
Cookie hau desaktibatzen baduzu, ezin izango ditugu zure lehentasunak gorde. Horrek esan nahi du webgune hau bisitatzen duzun bakoitzean cookieak gaitu edo desgaitu beharko dituzula berriro.
Si desactiva esta cookie, no podremos guardar sus preferencias. Esto significa que cada vez que visite este sitio web deberá habilitar o deshabilitar las cookies nuevamente.
Show details
Name
Provider
Purpose
Expiration
cookielawinfo-checkbox-necessary
RGPD Compliance plugin
Determina si el visitan te ha aceptado la casilla de consentimiento de cookies
1 día
Analisi- edo neurketa-cookieak
Webgune honek Google Analytics ezarritako cookiak erabiltzen du, bisitari kopurua eta weborriaren erabilerari buruzko informazio anonimoa biltzeko.
Cookie hauek mantenduz gero, gure weborria hobetzen laguntzen gaituzu.
Este sitio web utiliza Google Analytics para recopilar información anónima sobre el número de visitantes y el uso de la web.
Si mantienes estas cookies, nos ayudas a mejorar nuestra página web.
Please enable Strictly Necessary Cookies first so that we can save your preferences!
Show details
Name
Provider
Purpose
Expiration
_ga
Google
Registra una identificación única que se utiliza para gen erar datos estadísticos acerca de cómo utiliza el visitan te el sitio web.
2 años
_gat
Google
Utilizado por Google Analytics para controlar la tasa de peticiones.
1 día
_gid
Google
Registra una identificación única que se utiliza para generar datos estadísticos acerca de cómo utiliza la persona visitante el sitio web.
Kontsumitzailea: 