Berriak

Elikadurako arrisku biologiko eta kimiko emergenteak Espainian

AESANek elikagaien segurtasunerako interesik handieneko arrisku kimiko eta biologikoen prospekzio-txostenak eguneratu ditu, gizakiarentzako kaltegarriak izan daitezkeen arriskuak identifikatu eta horien kudeaketarako gomendioak emateko, dela ikerketa‑beharrak identifikatzeko, dela elikakatearen kontrol ofizialean kontuan izateko balizko orientazioak identifikatzeko. * Arrisku biologiko bakoitzaren identifikazioa deskribatu da, elikagaietan duten prebalentzia, determinatzeko metodoak eta gizakiaren osasunean duen eragina. ESKAPE bakterioak (erresistentzia anitzeko bakterioa, pertsonetan klinika oso konplexua eragiten du): Acinetobacter spp., Klebsiella pneumoniae eta Pseudomonas aeruginosa bakterioen erresistentzia anitzeko anduiak ugaritzea da infekzio nosokomialen zergati garrantzitsuetako bat. Hori dela eta, beharrezkoa da kontsumitzeko prest dauden elikagaietan horien prebalentzia ezagutzea, hala nola entsaladetan eta landare jatorriko elikagai freskoetan. Campylobacter: Behi-, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Haragi izoztuan kontsumo lehenetsiaren data jartzea: Batzorde Zientifikoaren (AESAN) txostena

  Errege Dekretu bat izapidetzen ari dira txikizkako merkataritzako establezimenduetarako. Dekretu horrek haragia izozteko baldintzak ezarriko ditu.   Dohaintzaz bestelako helburuetarako haragia izoztu ahal izateko (jaso eta berehala edo heltze-aldiaren ostean), establezimendu horietako operadoreek bizitza baliagarriko epea ezarri beharko dute. Azterketa horiek egitea zaila eta garestia izan daiteke; hortaz, operadoreei lan hori errazteko, AESANeko Batzorde Zientifikoak orientabide batzuk eman ditu haragiaren bizitza baliagarriari buruz, kontsumo lehenetsiaren data ezarri ahal izateko.   Haragiaren izozte- eta desizozte-prozesuek parametro mikrobiologikoak, fisiko-kimikoak eta sentsorialak aldarazten dituzte eta horrek zuzenean eragiten dio bizitza baliagarriri. Zenbait literatura zientifiko berrikusi ondoren, honako hauek dira haragi izozturako kontsumo lehenetsiaren datei buruzko proposamenak, espeziearen ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Euskadiko abeltzaintza-sektoreari zuzendutako Ardi- eta ahuntz-baztangari buruzko informazioa

Andaluzian eta Gaztela-Mantxan Ardi- eta ahuntz-baztanga fokuak agertu berri direnez (1968. urteaz geroztik Espainian desagerrarazitako gaixotasuna), EAEko agintaritza eskudunek informazio-triptiko bat egin dute, Euskadiko abeltzaintza-sektoreari gaixotasun hori agertu dela jakinarazteko, erne egon dadin eta gaixotasunarekin bateragarria den edozein zeinu kliniko edo sintomatologia zaindu ahal dezan, balizko foku bat modu goiztiarrean detektatu ahal izateko. Gaixotasun horri aurre egiteko neurri nagusia abeltzaintza-ustiategietan ez sartzea da. Hori dela eta, ezinbestekoa da biosegurtasun-baldintza egokiak mantentzea ardi- eta ahuntz-ekoizpenarekin lotutako jarduera guztietan, bai eta abeltzaintzako zaintza-sistemen funtzionamendu egokia bermatzea ere. Horregatik, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen Sailak eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hiru foru-aldundiek, Neikerren ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

RASFF elikagaiak: 2022 urteko laburpena

  2022ean, Europako Alerta azkarra sistemaren (RASFF) bidez 3921 alerta eta jakinarazpen  jaso dira (aurreko urtean 4166 izan ziren).  Horietatik, 1107 (%28,5) alertak izan dira, 1398 (%35,5)   informazio-jakinarazpenak eta 1416 (%36) mugan egin diren ukapenak   2022 urtean, hondakinek eragin dituzte jakinarazpen gehien (%25,5), ehunekoa nabarmen jeitsi delarik. Kutsadura biologikoa da jakinarazpen gehien sortu dituen bigarren taldea (%23,5), aurreko urtearen portzentai berdina. Beste taldeen kopuruak mantendu egin dira aurreko urtearekin konparatuz, iruzurrak izan ezik, %14tik %19ra igo direla.   Hauek dira antzemandako arriskuei dagozkien urteko neurriak eta lauhilekoko izan duten bilakaera: Kutsatutako produktuen jatorriari dagokionez, urtean zehar, aipatu behar da Europak (%40) eta Asiak (%37) eragin ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Animalien Elikaduraren Alerta Sarearen (RASFF) 2022ko urteko txostena

2022an zehar, lauhilekoetan kontsultatutako datuen arabera, animalien elikagaiei buruzko 233 jakinarazpen egin dira. Horietatik 39 alertak izan dira (% 17), 40 informazio-jakinarazpenak (% 72) eta 28 mugan egin diren ukapenak (% 11). 2022an zehar detektatutako arrisku gehienak mikrobiologikoak izan dira (% 53). Jarraian bestelakoak (% 16), eta horien barne gorputz arrotzak, etiketa okerrak, gehigarri kopuru altuak; baimendu gabeko gehigarriak (% 8) eta mikotoxinak (% 6). Produktuen arabera, lehengaiei dagozkie jasotako jakinarazpenen % 66, etxeko animalientzako pentsuei % 24, loditzeko animalientzako pentsuei % 7 eta gehigarri eta aurre-nahasketei % 3. 2021ean jasotako jakinarazpenekin alderatuta, honako ohar hauek egin ditugu:  Jakinarazpenen jatorria egonkor mantentzen da; arriskua mikrobiologikoa izan zen (% 50 inguru). Hautemandako arriskuen ehunekoak antzekoak dira ...

Elika Animalien Elikadura

Irakurri gehiago

Metal astunekiko eta iodoarekiko elikadura-esposizioa itsas algak eta landare halofitoak kontsumitzeagatik

EFSAk zenbait metal astunekiko (artsenikoa, kadmioa, beruna eta merkurioa) eta iodoarekiko elikadura-esposizioa aztertu du, Europako herritarrek itsas algak eta landare halofitoak kontsumitzeagatik. Horretarako, EFSAk azken 10 urteetan lortutako datuak aztertu ditu (2011–2021), eta honako hauek dira emaitzak: Maila analitikoan, aldagarritasun handia aurkitu zen alga laginetako metal astunen eta iodoaren kontzentrazioan, baita espezie bereko algen artean ere. Hala ere, kontzentraziorik altuenak iodoarenak dira. Metal astunen artean, batezbestekorik altuena artsenikoarena izan zen, eta, bereziki, As totalarena; hala ere, lagin batzuetan As inorganikoak eta kadmioak izan zuten batezbestekorik altuena. Itsas algetako merkurioaren batez besteko kontzentrazioak baxuenak izan ziren metal astun guztien artean. Oro har, ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

RASFF alerta-sarearen laburpena (pentsuak), 2022ko 3. lauhileko

2022ko hirugarren lauhilekoan, animalien elikagaiei buruzko 70 jakinarazpen egin dira. Horietatik 11 alertak izan dira, 48 informazio-jakinarazpenak eta 11 mugan egin diren ukapenak. Egindako kontrol motari dagokionez, 25 jakinarazpen kontrol ofizialek egin dituzte; 24 enpresako autokontroletan detektatu dira; 15 mugako ikuskapen-postuetan eta 6 kontsumitzaileen kexen ondorioz hauteman dira. Produktuen arabera, lehengaiei dagozkie jasotako jakinarazpenen % 63, etxeko animalientzako pentsuei % 26, gehigarri eta aurre-nahasketei % 1 eta pentsu konposatuei % 10. Jakinarazpenetan zerikusia izan duten produktuei dagokionez, honako lehengai hauek nabarmendu dira: soja‑produktuak (12), txakurrentzako mastekagarriak (9) eta etxeko animalientzako pentsua (7). ...

Elika Animalien Elikadura

Irakurri gehiago

EFSAk selenioaren gehieneko ingestio-maila ezarri du

EFSAk dietaren bidezko selenio ingestioa aztertu du, elikadura-osagarriak barne, eta ondorioztatu du ez dela oso litekeena kontsumitzaile helduek gehieneko ingestio-maila jasangarria gainditzea, aintzat hartuta elikagaien eduki naturaletik datorren selenioa. Dena den, ohartarazi da selenio dosi handiak dituzten elikadura-osagarriak kontsumitzen dituzten pertsonek gehieneko ingestio jasangarria gainditu ahal dutela. Gehieneko selenio ingestioari buruzko ebidentziak, eragin klinikoak eta biomarkatzaile potentzialak identifikatu dira, bai eta gaixotasun kronikoen arriskua eta pertsonen garapen neuropsikologikoaren narriadura ere. Alopezia da selenioaren esposizioaren ondoriozko ezaugarri goiztiar ikusgarria eta ezarritako kontrako efektua, eta, horregatik, balorazio-irizpide kritiko gisa hautatu da selenioaren gehieneko muga ezartzeko. Behatutako kontrako efektu maila minimoa identifikatu da (LOAEL), 330μg/egun, gizakiengan ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaietatik eta ez elikagaietatik datorren kobrea ahoratzearen ebaluazioa

EFSAk iturri guztietatik (elikagaietatik eta ez elikagaietatik) datorren kobrearekiko giza esposizioa ebaluatu du, eta ondorioztatu du ingestio horrek ez dakarrela osasun-arazorik herritarrentzat. Hala ere, EFSAren Batzorde Zientifikoak Eguneko Ingesta Onargarriaren (IDA) balio berri bat ezarri du Europako herritarrentzat: 0,07 g/kg-ko gorputz‑pisua/eguneko. Kobrea funtsezko mikronutrientea da izaki bizidun guztientzat, baita pertsonentzat ere; hala ere, dietan gehiegi edo gutxiegi kontsumitzeak osasun-arazoak eragin ditzake. Modu naturalean agertzen da elikagai askotan, eta elikakatean honako hauen bitartez sartzen da: pestizida organiko eta konbentzionalak, pentsuetarako eta elikagaietarako gehigarriak, eta elikagai aberastuetan eta elikadura-osagarrietako osagai gisa. Denboran zehar kobre gehiegi hartzea toxikoa izan daiteke, eta, batez ere, gibelari eragiten dio. Kobrearen ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Segurtasun mikrobiologikoa haragi onduetan

EFSAk behi, txerri eta arkumeen okeletako bakterioen ugalketan ontzeak duen inpaktua ebaluatu du. Gainera, zenbait gomendio eta jardunbide egoki eman ditu haragia behar bezala ontzen dela bermatzeko. Haragi ondu guztietan egon daitezkeen patogenoen artean, hauek daude: Escherichia coli shiga toxinaren sortzailea (STEC); Salmonella spp.; Staphylococcus aureus; Listeria monocytogenes; Yersinia spp. enterotoxigenikoa; Campylobacter spp., eta Clostridium spp.. Lizunek, hala nola Aspergillus spp. eta Penicillium spp., mikotoxinak sor ditzakete ontze-baldintzak egokiak ez direnean, baina prebenitu egin daitezke haragiaren tenperatura -0,5-3,0 ºC bitartekoa bada, hezetasun erlatiboa % 75-85 artean badago eta aire-fluxua 0,2-0,5 m/s-koa bada, gehienez ere 35 egunez ontzean. Bestalde, kontserbazioa oker eginez gero, haragia honda dezaketen ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

RASFF – ELIKAGAIAK: 2022ko hirugarren lauhilekoaren laburpena

  2022ko hirugarren lauhilekoan elikagaiei buruzko 1301 jakinarazpen izan dira. Horietatik 384 alertak izan dira (%29,5), 491 informazio-jakinarazpenak (%37,5) eta 426 mugan egin diren ukapenak (%33).   Gehien jakinarazi diren kutsadurak:   Elikagai-osagarrietan debekatutako substantziak Salmonella enteritidis  eta salmonela oilaskoan Salmonela sesamoan Etiketan deklaratu gabeko alergenoak Klorpirifos hondakina zitrikoetan eta piperretan     Jakinarazpen gehien sortarazi dituzten herrialdeak:   1.       Turkia 2.       Polonia 3.       India 4.       Frantzia 5.       Herbeherak ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Ohe-kakalardoa (Alphitobius diaperinus) EBren elikagai berrien zerrendan sartu dute

2023ko urtarrilaren 5an argitaratu zen Batzordearen 2022ko otsailaren 10eko (EB) 2023/58 Exekuzio Erregelamendua, zeinaren bidez Alphitobius diaperinus espeziea elikagai berri gisa merkaturatzea baimentzen den, izoztuta, pasta gisa, lehortuta eta hautsean. Erregelamendu horrek lehen aldiz jotzen du ohe-kakalardoa (Alphitobius diaperinus) elikagai berritzat. Hura merkaturatzea baimendu da izoztuta, pasta gisa, lehortuta eta hautsean, datuak babesteko eskaerari jarraikiz; beraz, eskatzaileak baimena izango du produktua merkaturatzeko modu esklusiboan, 5 urtez, “betiere beste eskatzaile batek ez badu baimena lortzen elikagai berri horretarako datu babestuei erreferentziarik egin gabe”. Erregelamendua 2022ko martxoaren 3an sartuko da indarrean. Erregelamenduaren eranskinean elikagai berria erabiltzeko baldintzak zehazten dira, eta bigarren zatian deskripzioa/definizioa, ezaugarriak/osaera, ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

EFSAren txostena hegazti basatietan PHHG birusa zaintzeaz

EFSAk txosten bat argitaratu du Europan hegazti basatietan patogenotasun handiko hegazti gripearen (PHHG) zaintza aktiboa egitearen potentziala laburtuz. Alerta goiztiarreko sistema bat egitea proposatzen du txostenak, zaintza planean oinarritutako dena. Plana birus honen egoera epidemiologiko aldakorrera egokitzeko bezain malgua izan behar du; hala eginez gero, Europar Batasun osorako onura epidemiologiko nabarmena izango luke. Ukrainan eta Georgian egin den landa-lanean datu birologikoak eta ornitologikoak aztertu dira eta argi geratu da PHHG azkar detektatzeko eta identifikatzeko laginketa-ahalmena eta logistika garatu daitezkeela.   EBn hegazti basatiak zaintzeko sare bat eraikitzea gomendatzen du txostenak, laginketa-nodoak hautatzeko tokiko aurrekari ornitologiko eta birologikoen datuak kontuan izanda, baina aldi berean egokitzeko ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Argitaratu da SIEX, REA eta Koaderno digitala arautuko dituen Errege Dekretua

Abenduaren 27an, 1054/2022 EDa argitaratu zen, zeinaren berritasun handiena Nekazaritza- eta abeltzaintza-ustiategien eta nekazaritza-ekoizpenaren informazio-sistema (SIEX) den. Sistemaren helburua da dauden nekazaritza- eta abeltzaintza-erregistroen zati handi bat integratzea. Horrez gain, Dekretuak Nekazaritza-ustiategien erregistro autonomikoen (REA) alderdiak arautu eta Nekazaritza-ustiategien koaderno digitalaren (CUE) ezarpen-datak zehazten ditu. SIEX sistemaren bidez nekazaritza- eta abeltzaintza-ekoizpenaren esparruko erregistroen zati handi bat integratu nahi da, Nekazaritza Politika Erkidea eraginkortasun handiagoz aplikatu ahal izateko. Horretarako, ustiategien kudeaketa dokumentala sinplifikatu eta politiken aplikazioaren analisia erraztu nahi da. Helburu hori lortzeko, SIEX sistema jada badauden erregistroen datu-baseen multzoa izango da; erregistro horiek sistema berriarekin elkarreragingarriak izan behar dute (RETO, PROLAC, ARCA, ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Elikadura-alergenoen arriskuaren ebaluazioa

Elikadura-alergenoen arriskuen ebaluazioari buruzko FAO/OME adituen batzordeak elikagaietan dauden lehentasunezko alergenoen atalase-mailak berrikusi eta ezarri ditu. Atalaseak ezagutzea funtsezko eskakizuna da alergenoen arriskua ebaluatzeko; izan ere, elikagaiekiko alergia duten herritarrentzat konposatu horiek duten arriskuaren ezaugarrietako bat dira. Horiek ezartzea funtsezkoa da, ebidentzia zientifikoan oinarrituta, arriskuak kudeatzeko eta arintzeko estrategiak aplikatzeko, hala nola alergenoen arreta-etiketatzea (PAL). Arriskuaren karakterizazioa arriskuen ebaluazioaren osagai kritikoa da, eta kontuan hartzen ditu bai alergeno-kopuru jakin batekiko esposizioagatiko erreakzio alergikoa jasaten duten pertsonen kopurua, bai gerta daitezkeen erreakzioen ezaugarriak. Adituen Batzordea bat etorri zen arriskuaren probabilitate-ebaluaziorako erreferentziazko dosiaren (RfD) ikuspegia doituena zela esatean, eta lehentasunezko elikagai alergenikoentzako RfDri buruzko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Behi-ustiategiak antolatzeari buruzko arautegi berria

MAPAk duela gutxi argitaratu du abenduaren 27ko 1053/2022 Errege Dekretua, behi-haztegiak antolatzeko oinarrizko arauak ezartzen dituena. Arautegi berria behi-ustiategi guztiei aplikatuko zaie, eta behi-azienden ustiategien antolamendu zooteknikoa eta sanitarioa egiteko oinarrizko arauak jasotzen ditu, honako hauei dagokienez: Gehieneko ekoizpen-ahalmena, azienda motaren arabera. Baldintza minimoak, hauek dagokienez: Azpiegitura, ekipamendua eta maneiua. Kokapena, eta instalatu berri diren ustiategien osasun-bereizketa. Biosegurtasuna, animalien ongizatea, higiene- eta osasun-baldintzak, SIGEren bidez (Behi Ustiategiak Kudeatzeko Sistema Integrala). Simaurrak kudeatzeko eta ustiategiko isuriak murrizteko ingurumen-baldintzak. Ustiategietako titularren erantzukizunak eta betebeharrak, prestakuntzari, biosegurtasunari, higieneari, osasunari eta animalien ongizateari dagokienez. Errege Dekretua joan den abenduaren 30ean sartu zen indarrean, nahiz eta 2024ko ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Janari Berriak: Beste baimen bat Acheta domesticus-entzat

2023ko urtarrilaren 3an partzialki koipegabetutako Acheta domesticus hautsa merkaturatzea baimendu zen. Enpresa eskatzaileak 5 urteko merkaturatze-esklusibotasuna izango du 2023ko urtarrilaren 24tik aurrera, salbu eta enpresa eskatzaileak emandako datu babestuetara bidaltzen ez den beste eskaera bat aurkezten bada. ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago

Mingain Urdinik gabeko Euskadi

MAPAk duela gutxi ebazpen bat argitaratu du, APA/1251/20201 Agindua aldatzen duena eta EAE mihi urdinik gabeko eremu gisa kalifikatzen duena. Hori guztia, EAEn eta aipatutako arauaren I. eranskineko C zatian zerrendatuta zeuden beste eskualde batzuetan «mingain urdinaren birusagatiko gaixotasunetik aske» kalifikazioa onartzeko baldintzak betetzen direla frogatzen duen informazio-batzordeari aurkeztu ondoren. Batzordearen ebaluazioaren ondoren, egiaztatu da eskaera horrek betetzen dituela 2020/689 (EB) Erregelamendu Delegatuaren 4. kapituluko II. zatian kalifikazio berria emateko ezarritako irizpideak, eta Euskadi II. eranskinaren barruan sartzen da, LA birusaren 1. eta 4. serotipoen aurkako borondatezko txertaketa-eremu gisa. Mingain urdinari buruzko informazio gehiago esteka honetan: ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Elikagai-krisien kudeaketarako Gida

AECOC fabrikatzaileen eta banatzaileen elkarteak elikagai-krisien kudeaketarako gida eguneratu du, elikagaien arloko enpresei eta sektoreei laguntzeko krisia kudeatzeko sistemak egungo testuingurura egokitzen. Gidaren bertsio berriak ikuspegi aplikatuagoa du, krisi-egoerei eraginkortasunez eta koordinatuta erantzuten laguntzeko adibideak edo metodologiak baititu. Krisi potentzialeko egoerak goiz hautemateko jarraibideak ditu argitalpenak eta enpresen eta, oro har, sektoreen ospeari erasan dakiekeen egoeretarako prestatzeko eta egoera horiei aurrea hartzeko ere bai.   Era berean, gidak metodologiak eta irizpideak eskaintzen ditu krisi-egoera bakoitzerako estrategia egokia eta proportzionatua definitzeko eta elikagai-krisietan batera eta koordinatuta jarduteko.   Gidaren bertsio berri horretan gomendio, jarraibide eta jarduera-irizpide berriak daude, azken urteetako ikaskuntzetan oinarritutakoak dira eta legezko baldintzei ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

EFSAren konpromisoa Arriskuen Ebaluazioaren ikerketarekin

EFSAk, 2022ko abenduaren 7an, finantzaketaz eta erabakiak hartzeaz arduratzen diren 250 pertsona baino gehiago bildu zituen, bai eta elikagaien segurtasunean gidari diren ikerketa‑zentroetako ordezkariak ere. Bigarren batzar horren helburuak ziren elikagaien segurtasunerako arriskuen ebaluazioaren ekosistema osatzen jarraitzea, aztertzea elikagaien segurtasunari buruzko ikerketak nola lagun dezakeen GJHak, Osasun Bakarra (One Health) eta Europako politikak lortzen (Itun Berdea eta Baserritik Mahaira estrategia), eta Europa, nazio eta eskualde mailan B+i arloko inbertsioen osagarritasuna sustatzea. 2018an egin zen lehenengo RARAz geroztik, EFSAk ikerketa-jarduerak lerrokatu eta koordinatu ditu. Honako ekintza hauek dira nabarmenenak: Ikerketa Plataforma sortzea, proiektu-ideei laguntzeko, partzuergoak eratzea sustatzeko eta ikertzaileei estatu kideetan elikagaien segurtasunaren ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago