Berriak

EFSAren konpromisoa Arriskuen Ebaluazioaren ikerketarekin

EFSAk, 2022ko abenduaren 7an, finantzaketaz eta erabakiak hartzeaz arduratzen diren 250 pertsona baino gehiago bildu zituen, bai eta elikagaien segurtasunean gidari diren ikerketa‑zentroetako ordezkariak ere. Bigarren batzar horren helburuak ziren elikagaien segurtasunerako arriskuen ebaluazioaren ekosistema osatzen jarraitzea, aztertzea elikagaien segurtasunari buruzko ikerketak nola lagun dezakeen GJHak, Osasun Bakarra (One Health) eta Europako politikak lortzen (Itun Berdea eta Baserritik Mahaira estrategia), eta Europa, nazio eta eskualde mailan B+i arloko inbertsioen osagarritasuna sustatzea. 2018an egin zen lehenengo RARAz geroztik, EFSAk ikerketa-jarduerak lerrokatu eta koordinatu ditu. Honako ekintza hauek dira nabarmenenak: Ikerketa Plataforma sortzea, proiektu-ideei laguntzeko, partzuergoak eratzea sustatzeko eta ikertzaileei estatu kideetan elikagaien segurtasunaren ...

Elika Ikerketa

Irakurri gehiago

Txikizkako saltegietarako Errege Dekretu berria

2022ko abenduaren 21ean (asteazkena) argitaratu zen abenduaren 13ko 1021/2022 Errege Dekretua, zeinaren bidez txikizkako merkataritza-saltokietan elikadura-produktuak ekoitzi eta merkaturatzeko higiene-baldintza zehatzak arautzen diren. Errege Dekretuak elikadura-produktuak ekoizteko, prestatzeko, garraiatzeko, biltegiratzeko eta merkaturatzeko higiene-baldintzen oinarrizko araudia ezartzen du, eta 852/2004 eta 853/2004 (EE) araudietan jasotakoak jaso eta osatzen ditu. Araudi horiek II. eta III. eranskinetan jasotako baldintzak neurri batean malgutzea aurreikusten zuten; beraz, Erre Dekretuak txikizkako saltegietan aplikagarriak diren egokitzapenak ezartzen ditu. Errege Dekretu berriko alderdi hauek nabarmentzen ditugu: Txikizkako saltegiek ekoizpen propioko elikagaiak hornitu ahal izango dizkiete beste txikizkako saltegi batzuei, betiere: Bolumena merkaturatutako elikagaien urteko bolumenaren % 25 baino txikiagoa bada. Astean gehienez ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikaduraren eta nekazaritzaren etorkizuna: eraldaketaren sustatzaile eta eragileak

FAOk txosten bat argitaratu du pentsamendu estrategikoak eta ekintzak inspiratzeko, eta era horretan nekazaritzako elikagaien sistemak eraldatzeko eta etorkizun jasangarri, erresiliente eta inklusibo bat sortzeko. Txosten hori 2022-2030 FAOren esparru estrategikoa elikatu duen prospektiba estrategiko korporatiboaren ariketa integrala da. Txostenak nekazaritzako elikagaien sistemen bultzatzaileak ikertzen ditu, eta aztertzen du horren joerek nola eragin dezaketen nekazaritzako elikagai, ingurumen, eta gizarte eta ekonomiako sistema alternatiboetan. Txostenaren ondorio nagusia da nekazaritzako elikagaien sistemak sustatzea posible dela jasangarritasun- eta erresilientzia-eredu baten bidez, betiere eraldaketaren funtsezko eragileak behar bezala aktibatzen badira. Nolanahi ere, horiek aktibatu ahal izateko, sortutako interesak, ezkutuko agendak eta gatazkatsuak izan daitezkeen helburuak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

FAO/OMEk Listeria monocytogenesek elikagaietan duen arriskua aztertzen du, datu berriak ikusita

2020an, Arrisku Mikrobiologikoen Ebaluazioko FAO/OMEren adituen taldeak (JEMRA) gomendatu zuen Listeria monocytogenes arriskuen etorkizuneko ebaluazioak zenbait elikagaitara hedatzea, arriskuen ebaluazioaren datu eta ikuspuntu berriak ikusita. Proposamen hori duela gutxi jorratu da adituen bilera batean, Listeria monocytogenesek baserritik mahaira izan ahal dituen arriskuen ebaluazio osoa garatzeko asmoarekin. Agerraldiei eta gaixotasunei, birulentziari, herritarrentzako arrisku-faktoreei eta laborategi‑metodoetako eta zaintzako aurrerapenei buruzko datu berriak aztertu ostean, JEMRA taldeak  L. monocytogenesen arriskuak ebaluatzerakoan honako hausnarketak eman zituen: Ereduetan honako elikadura-produktu hauek aintzat hartu ziren: hosto berdeko barazki moztuak eta hosto berdeko barazki moztuak eta ontziratuak, hosto berdeko barazki osoak, meloia kubotan, meloia osorik, arrain ketua eta ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Haragi- eta esne-elikagaietan E.coli STEC kontrolatzeko neurriak

Arrisku Mikrobiologikoen Ebaluazioko FAO/OME adituen taldeak (JEMRA) azterlan bat argitaratu du, non behi-ganaduan eta eratorritako produktuetan (behi-haragi gordina, esne gordina eta esne gordinaren gazta, behi-esnearekin fabrikatuta) STEC kontrolatzeko aplikatutako neurriak berrikusi eta ebaluatzen diren, baita beste hausnarkari txiki batzuei (ahuntz eta ardiak), txerriei eta beste animalia batzuei (elur-oreinak, jakak, kamelidoak, bisonteak, bufaloak eta txerriak) begira eskuragarri dauden neurriak ere. Neurrien berrikuspena aplikatu da lehen mailako ekoizpenetik eraldaketaren amaierara arte. Halaber, STEC kontrol espezifikorako esku-hartzeen eraginkortasunaren babes-maila handi, ertain edo txiki gisa kalifikatu da. Lan hau egin da Elikagaien Higienearen Codexaren Batzordeak (CCFH) emandako behi‑haragian, esne gordinean eta esne gordinarekin ekoitzitako gaztan ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Nerabeen elikadura eta bizi-ohitura osasuntsuen pertzepzioei buruzko azterlana

  Kontsumo Ministerioak, AESANen bitartez eta Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioaren eta autonomia-erkidego batzuetako Hezkuntza Sailburuordetzen laguntzarekin, Nerabeen elikadura, elikadura-praktika eta bizi-ohitura osasuntsuen pertzepzioei buruzko azterlan kualitatiboa egin du. Azterlanaren xedea da elikadura eta bizi-ohitura osasuntsuen pertzepzioak aztertzea 12-14 urteko ikasleengan, hau da, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako lehenengo eta bigarren mailako ikasleengan.   Azterlanaren helburuak hauek izan ziren:   12-14 urteko nerabeen elikadura osasuntsuari buruzko pertzepzioak ezagutzea. Nerabe horien elikadura-praktikak eta bizi-ohitura osasuntsuak zehazten dituzten faktore erabakigarriak, oztopoak eta elementu erraztaileak aztertzea. Aztertzeko xede den biztanleriaren ikuspegia eta bizipenak deskribatu eta ulertzea, obesitatearen arazoari aurre egiteko bideratutako politika publikoen diseinuan parte hartzen dutela bermatzeko.     Ondorioak:   Ateratako ondorioen ...

Irakurri gehiago

Abeltzaintzan antibiotikoak erabiltzeari buruzko Errege Dekretu berria

MAPAk duela gutxi argitaratu du abeltzaintza-ustiategi guztietan (norberaren kontsumorako ustiategietan izan ezik) aplikatzekoa den antibiotikoen erabilera jasangarria ahalbidetzeko neurriak ezartzen dituen araua. 2011z geroztik, mikrobioen aurkako erresistentziari (RAM) buruzkoa ekintza-planak daude Europa mailan, EBko estatu kide gehienetan; estatu mailan, berriz, PRAN plana eta haren Reduce programa daude 2014az geroztik. Albaitaritzako sendagaiei buruzko 2019/6 (EB) Erregelamenduak azpimarratu egiten du mikrobioen aurkako erresistentziak osasun-arazo gero eta larriagoak direla Batasunean eta munduan, eta beharrezkoa dela erresistentziak sortzeko arriskua murriztea. Bestalde, EEk “baserritik mahaira” Estrategiaren Komunikazioa argitaratu zuen; horren arabera, helburua da 2030erako antimikrobianoen salmenta % 50 murriztea. Lege berri horren bidez, MAPAk metodo bat ezartzen du espezie ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Europako Batzordearen auditoretza-programa 2023rako

Europako Batzordearen Elikagaien Osasun eta Segurtasuneko Zuzendaritza Nagusiak (DG SANTE) 2023. urterako Osasun eta Elikagaien Auditoretzen lan-programa argitaratu du, eta lehentasuna ezarri du mikrobioen aurkako erresistentzien, animalien ongizatearen eta pentsuen segurtasunaren esparruetan. Programa horretan estatu kideek, herrialde hautagaiek eta hirugarren herrialdeek datorren urterako izango duten programazioa jasotzen da, honako esparru hauei dagokien Europako legeria betetzeko eta hori ezartzen dela egiaztatzeko: elikagai eta pentsuen segurtasuna, animalien osasuna, animalien ongizatea, landareen osasuna eta elikadurari dagokionez giza osasunaren kalitatea eta babesa.   2023. urtean, Batzordeak 288 kontrol egingo ditu; horietatik 165 auditoretzak eta antzekoak izango dira (baterako ebaluazio eta bisitak, misioak eta ikerketak), eta 123 analisiak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Kataluniako herritarren esposizioa Fusarium generoko mikotoxinekiko

Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak (ACSA) bigarren azterlan bat argitaratu du, zeinaren bidez Kataluniako merkatuko elikagaietan maizen agertzen diren Fusarium generoko mikotoxinak ebaluatu dituen. Honako hauek dira emaitza nabarmenenak: Ebaluatutako elikagaien taldeetan (ogi zuria, moldeko ogia, croissantak, María galletak, beste galleta batzuk, madalenak, gosaritako zerealak, janari-pasta, opilak eta haurrentzako ahiak) maizen detektatutako mikotoxinak DON (laginen % 95) eta ENNB (% 81) izan ziren; eta, ondoren, maiztasun askoz txikiagoarekin, T-2 mikotoxina (% 3) eta FB1 eta DON-3G mikotoxinak (% 1). DON, zearalenona, fumonisina (FB1, FB2, FB3), T-2 eta HT-2 mikotoxinen kontzentrazioak beti izan dira 1881/2006 EE Erregelamenduan eta 2013/165/UE Gomendioan ebaluatutako elikagaien taldeentzat ezarritako gehieneko edukiak ...

Elika Nekazaritza

Irakurri gehiago

Europako Herritarrentzat Birus enterikoen arriskuaren ebaluazioa elikakatean

EFSAk (EU-FORA programa) ebaluazio bat argitaratu du elikagaien bidez transmititzen diren birusen arriskuaren ebaluazioaren ebidentzia zientifikoaren egungo egoerari buruz, eskuragarri dauden datuak erabilita eremu horretan aurrera egiteko. Bibliografia berrikusi eta arriskua ebaluatzeko hainbat tresna erabili ondoren, arriskuen sailkapenak eta ebaluazioak egin ahal izan dira, baita gomendioak eman ere arriskuaren etorkizuneko ebaluazioei begira. Elikagaien bidez transmititzen diren gaixotasun gehienek gastroenteritisa eragiten dute, batez ere birus bidez. Birus enteriko horiek elikagaietara transmititzen dira ur kutsatuen bidez edo prozesatzean behar bezala manipulatu ez direlako. Gaur arte, birusei lotutako arriskuak kontrolatu eta ulertzeko eginiko arrisku mikrobiologikoen ebaluazioak (MRAk) mugatuak izan dira. Izan ere, zaila da birusak ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

“Jan osasuntsu, mugitu eta zaindu zure planeta” Kanpaina

AESANek “Jan osasuntsu, mugitu eta zaindu zure planeta” kanpaina aurkeztu du, aldeko elikadura-ingurua sortzen laguntzen saiatzeko, eta kontsumitzaileei dieta nutritiboak, osasuntsuak eta jasangarriak osatuko dituzten elikagaiak aukeratzen laguntzeko.   Elikadura osasuntsua dieta anitza eta orekatua da, non frutaren, barazkien eta lekaleen kontsumoa nagusi den (ahal dela sasoikoak), eta gatz, azukre erantsi eta gantz ase askoko elikagai ultra prozesatuak ekiditen diren.   Osasuntsuak ez diren dietak arrisku-faktorea dira gainpisua, obesitatea eta gaixotasun kronikoak izateko, eta hilkortasun-kausa nagusietako bat dira. OMEren arabera, dieta osasuntsua eta egokia izatea eta normalean jarduera fisikoa egitea dira bizitza osoan zehar osasun ona mantentzeko faktore nagusiak.   Kanpainak gomendio dietetikoak eta jarduera fisikoko ...

Irakurri gehiago

Hegazti-gripea: prebentziorako neurri berriak Euskadin

Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburuaren 2022ko abenduaren 5eko AGINDUAREN bidez, Euskal Autonomia Erkidegoan hegazti-gripearen aurka hartu beharreko prebentzio-neurriak ezartzen dira. Aurten EAE osoan zehar hegazti basatietan H5N1 PHHG 22 foku jakinarazi dira; hortaz, Euskadin aurten izandako intzidentzia kontuan hartuta, eta Euskadiko eskortako hegaztien ustiategietan gaixotasun horren kasuak ekiditeko, hegazti-sektorea birusetik babesteko prebentzio-neurri batzuk aktibatu behar dira. Neurriak biosegurtasuna, zaintza aktiboa eta pasiboa eta erregistro eta erroldak indartzera bideratuta daude. Agindu horren bidez, honako hauek debekatzen dira: Anseriformes eta Charadriiformes aginduko hegaztiak amu gisa erabiltzea. Eskortako hegaztiak aire zabalean elikatzea. Hegazti basatiek sarbidea duten ur-andeletatik eskortako hegaztiei ura ematea. Bestalde, aldeko arrisku-analisia jaso ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

One Health txostena: Zoonosiak Europan 2021

EFSAk eta ECDCk batera egindako txostenean EFSAri nahitaez aitortu beharreko zoonosiari buruzko datuak biltzen dira, bai eta ohikoak ez diren baina jarraipena jaso behar duten beste gaixotasun batzuei buruzko datuak ere. Txostenean zehazten denez, aurreko urtearekin alderatuta zoonosiak eta elikagaiek transmititutako gaixotasunen agerraldiek gora egin dute, baina pandemiaren aurreko urteetan baino kasu gutxiago daude. Pandemiaren aurreko urteetako kasuen eta jakinarazitako agerraldien beherakada ziurrenik COVID-19 kontrolatzeko neurriekin lotuta dago, 2021ean indarrean jarraitzen baitzuten.  Salbuespen gutxi dago; yersiniosi-kasuek eta elikagaiek transmititutako listeriosi‑agerraldiek pandemiaren aurreko mailak gainditu zituzten. 2021ean 4.088 agerraldi eta 33.813 kasu zenbatu ziren; horietatik 2.560 ospitaleratu egin behar izan ziren. EBn jakinarazitako kasu-kopurua (N) ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

PFAS -Substantzia perfluoroalkilatuak- Gehieneko muga berriak

Duela gutxi, EFSAren CONTAM panelak adierazi zuen Europako biztanleriaren zati batek proposatutako segurtasun-tarteak (IST) gainditzen dituela, eta hori osasun-arazoa izan daiteke. Ebidentzia zientifiko horri erantzuteko, Europako Batzordeak erabaki du sustantzia horiek mugatzea elikagaietan; beraz, gehieneko eduki berriak ezarri ditu elikagai batzuetan, kutsatzaile horiekiko esposizioa murrizteko xedearekin. Kutsatzaile horiei buruzko informazio guztia aurki daiteke elikadura‑arriskuen fitxan. Horretarako ezarri du 2022/2388 (EB) Erregelamendua, 2006ko abenduaren 19ko 1881/2006 Erregelamendua aldatzen duena, eta hau gehitu du: 10. atala, «Sustantzia perfluoroalkilatuak». Hauek dira egungo gehieneko edukiak: Araudi berria 2023ko urtarrilaren 1etik aurrera aplikatuko da. Bestalde, ezartzen du eranskinean jasotako eta 2023ko urtarrilaren 1aren aurretik legalki merkaturatutako elikadura-produktuak merkaturatzen jarraitu ahal izango direla kontsumitzeko lehentasunezko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Higiene Jardunbide Egokien Gidaliburua hiltegientzat

Hiltegien Europako industriak, UECBVk ordezkatuta, txosten bat egin du, gaur egun EBko hiltegi batzuetan eraginkortasunez erabiltzen diren hiltegiko animaliak hiltzeko higiene‑jardunbide egokiak (HJEak) biltzeko. Gida hiltegietako langileentzako orientazio-dokumentu gisa aurkeztu da, jardunbide egoki propioak sor eta gara ditzaten laguntzeko, 2073/2005 (EB) Erregelamenduak eskatutako irizpide mikrobiologikoak betetzeko. Dokumentuak animaliak hiltzean haragi freskoaren kutsadura prebenitzea eta minimizatzea du ardatz, bereziki material fekala duten kanalenak (burua, isatsa eta apatxak barne). Halaber, dokumentuan aldizka gerta daitekeen kutsadura fekala modu seguruan desagerrarazteko metodoak aurkezten dira. Alabaina, nabarmentzen da funtsezkoa dela ganaduzaleek animaliak garbi edo nahikoa garbi izatea. Oro har, UECBVk azpimarratzen du animaliak hiltzean eta eraldatzean prozedurei zor ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Europako arrisku mikrobiologiko nagusiak 2022an

Arrisku Mikrobiologikoak Ebaluatzeko Zientzia Sareak (MRA) urteko txostena argitaratu du arrisku mikrobiologikoen azterketa zientifikoen eta ebaluazioen laburpenarekin; gai horiek guztiak 2022ko urriaren 18 eta 19an izandako hogeita bigarren bileran aztertu ziren. Sareak arrisku mikrobiologikoen ebaluazio-arloko kooperazio zientifikoa indartzen du. Helburu nagusia du jarduerak bikoizteari aurrea hartzea eta murriztea, eta, ondorioz, iritzien desadostasuna saihestea. Ebaluazio-praktikak errazago harmonizatzen eta EBn azaleratzen ari diren arriskuei aurrea hartzen laguntzen duten datuak eta metodologiak partekatzeko inguru pribilegiatua da sare hori. 2022an identifikatutako azterlan nagusi eta garrantzitsuenen artean honako hauek nabarmendu ditu Sareak: Klima-aldaketaren eragina, elikagaiei lotutako Vibrio bidezko infekzioetan - Alemania Campylobacter spp-ren arriskuan oinarritutako kontrola gizentzeko ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Elikagaien krisiak kudeatzeko ikasitakoak

EFSAk elikagaien krisiak prestatzeko lantegi bat antolatu du, eta horretako ziazerben kadmio bidezko kutsadura kimikoa simulatu du. Lantegian krisia ebaluatzeko eta kudeatzeko EFSAn eskuragarri dauden tresnei buruzko informazioa eskaini zen eta arriskuak jakinarazteko komunikazioaren inguruan esperimentatu zen. Arriskuen analisian aurrera egiten jarraitzeko emaitza interesgarriak eta hobekuntzak lortu ziren. Honako hauek izan ziren lantegiaren helburuak: Elikagaien krisiari erantzuterakoan lankidetza hobetzea. Elikagaien krisiari erantzutean partaide bakoitzaren banakako rola ulertzea. EFSAren tresnen helburua ulertzea krisia ebaluatzeko eta kudeatzeko. Arriskuak jakinarazteari buruz esperimentatzea eta ikastea.   Partaideek praktikan jarri ahal izan zuten krisiak ebaluatzeko eta kudeatzeko EFSAn eskura dauden tresnen erabilera, Europako Agentziako adituen gidaritzapean. Honako tresna ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Ardi- eta ahuntz-baztangaren kasu berriak Estatuan

MAPAk duela gutxi eguneratu du ardi- eta ahuntz-baztangaren (AAB) egoera epidemiologikoa, Cuencan kasu berriak baieztatu ondoren. Joan den 2022/09/19an AAB berriro agertu ondoren Espainian, Granada probintzian, eta kontuan hartuta desagertutzat jo zela 1968an, eta kasu gehiago hauteman ondoren, MAPAk gaixotasunaren egoera eguneratu du Cuencan 2 foku berri baieztatu ondoren, ezarritako neurriei esker eta, batez ere, gaixotasunarekin bat datozen sintoma klinikoak eta lesioak detektatzeari esker. Esne-ardien bi ustiategi dira, eta guztira 2.339 animalia daude: aurrekoei batuta, guztira gaixotasunaren 23 foku daude: 12 Granada probintzian, 1 Almeria probintzian eta 10 Cuenca probintzian. Albaitaritza Zerbitzu Ofizialek berehala hartu dituzte araudietan jasotako kontrol-neurriak: ustiategia hustea, 3 ...

Elika Abeltzaintza

Irakurri gehiago

Sulfitoak elikagaietan (E 220-228, sufre dioxidoa eta sulfitoak): EFSAren zientzia-irizpena

EFSAk 2016an eginiko segurtasun-ebaluazioaren berrikuspen berria argitaratu du, hauei buruzkoa: sufre dioxidoa (E 220), sodio sulfitoa (E 221), sodio bisulfitoa (E 222), sodio metabisulfitoa (E 223), potasio metabisulfitoa (E 224), kaltzio sulfitoa (E 226), kaltzio bisulfitoa (E 227) eta potasio bisulfitoa (E 228). Konposatu sufredun horiek kontserbagarri eta antioxidatzaile gisa erabiltzen dira elikadura-produktu askotan (fruta eta barazki lehortuak; patata, garagardoa eta malta-edariak oinarri dituzten produktuak; ardoa eta fruta-zukuak; etab.). Ardogintza-prozesuan zehar hartzidura geldiarazteko ere erabil daitezke. EFSAren 2016ko azken ebaluazioan 0,7 mg-ko behin-behineko EIOa zenbatetsi zen, honen baliokidea: SO2/gorputz-pisuaren kg eguneko. Urte hauetan bildutako esposizio-datuetatik abiatuta, EFSAren adituen panelak ondorioztatu du ez direla ...

Elika Elikagaien Segurtasuna

Irakurri gehiago

Pisua kontrolatzeko dieta osoaren ordezkoei aplikatzeko lipidoei eta magnesioari buruzko baldintzak

  Argitaratu da Batzordearen 2022/2182 (EB) Erregelamendu Eskuordetua, 2022ko abuztuaren 30ekoa, 2017/1798 (EB) Erregelamendu Eskuordetua aldatzen duena, pisua kontrolatzeko dieta osoaren ordezkoei aplikatzeko lipidoei eta magnesioari buruzko baldintzei dagokienez.   2017/1798 (EB) Erregelamendu Eskuordetuak, besteak beste, pisua kontrolatzeko dieta osoaren ordezkoei aplikatzeko osaera-baldintza espezifikoak ezartzen ditu, Elikagaien Segurtasuneko Europako Agentziaren (EFSA) irizpen zientifiko berrienetan oinarrituta.   Erregelamendu horren arabera, pisua kontrolatzeko dieta osoaren ordezkoek gutxienez 11 g azido linoleiko eta 1,4 g azido alfa-linoleiko eduki behar dituzte eguneroko errazio osoan, eta ez dituzte eduki behar 250 mg magnesio baino gehiago eguneroko errazio osoan.   2020ko martxoan, Batzordeak, azido linoleikoarekin, azido alfa-linoleikoarekin eta magnesioarekin lotutako osaera-baldintzak berrikusteko eskaera ...

Elika Elikagaiak

Irakurri gehiago